Câu hỏi: Vườn quất của gia đình tôi, gần đây không rõ tại sao nhiều lá bánh tẻ và lá non bị biến dạng phồng rộp lên như bánh tráng nướng, phiến lá biến thành mầu vàng xanh loang lổ, nhìn kỹ thấy ở mặt dưới của lá có những con vật nhỏ li ti như con mạt gà, mầu hồng, mầu đỏ...bò lăng xăng. Xin cho biết đây là chứng bệnh gì? Làm cách nào để phòng trị chúng?
Đinh Văn Tỉnh (Gò Vấp, Tp.Hồ Chí Minh)
Trả lời: Qua mô tả của bạn, chúng tôi cho rằng cái triệu chứng trên cây quất kiểng của nhà bạn là do con nhện đỏ gây ra. Lòai nhện đỏ này thường gây hại cho nhiều cây thuộc nhóm cây có múi như cam, quýt , chanh, bưỡi...trong đó có cả cây quất kiểng
Cơ thể của nhện đỏ rất nhỏ, dài khỏang 0,3-0,4 ly, hình bầu dục, gần giống như con mạt gà. Con trường thành có 8 chân, bò nhanh, con ấu trùng nhỏ hơn, và có mầu lợt hơn (lúc mới nở chỉ có 6 chân). Nhện sinh trưởng, phát triển và tích lũy số lượng rất nhanh, do vòng đời của chúng rất ngắn (chỉ khỏang hơn chục ngày) và sinh sản nhiều (một con cái có thể đẻ hàng chục, có khi cả trăm trứng).
Cả con trưởng thành và con ấu trùng đều tập trung ở mặt dưới phiến lá của những búp lá non cho đến khi lá bánh tẻ trưởng thành, trên bề mặt nụ hoa, cuống đài hoa, trên vỏ trái non...chúng chích hút nhựa của những bộ phận này. Chỗ lá nào bị chúng hút nhựa thì biến dần thành mầu vàng, làm cho lá biến thành mầu vàng xanh loang lổ, phiến lá bị biến dạng cong queo như mặt bánh tráng (bánh đa) nướng như bạn đã mô tả. Nếu bị hại nặng cây sẽ bị còi cọc, không phát triển được.
Trên hoa nhện chích hút nhựa của nụ và cuống của đài hoa, nếu nặng nụ hoa có thể bị rụng. Trên trái nhện chích hút dịch của vỏ trái non, làm vỡ các túi tinh dầu sau này tạo thành các vết sần sùi mầu nâu xám và thô nhám như có phủ một lớp cám bên ngòai, nên có người gọi là “bệnh da cám”. Ở Nam bộ nhện đỏ thường hại nhiều trong mùa khô.
Để hạn chế tác hại của nhện đỏ trên cây quất bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:
-Không nên trồng quá dầy làm cho vườn quất bị um tùm rậm rập, không thông thoáng, tán bị che phủ nhiều.
-Bón phân dứt điểm thành từng đợt và phải bón cân đối giữa đạm, lân và kali. Nếu vườn bị nhện gây hại nhiều thì nên tăng cường bón thêm phân lân và kali.
-Tỉa bỏ những cành, lá không cần thiết bên trong tán cây để tán cây luôn luôn được thông thóang.
-Nếu vườn của bạn thường bị nhện gây hại nặng thì cứ mỗi đợt cây ra đọt, lá non nên phun xịt 3 lần thuốc trừ nhện: lần 1 khi cây vừa nhú đọt non, lần 2 khi đọt non ra rộ và lần 3 khi lá non bước sang giai đọan bánh tẻ. Khi cây đã bước vào giai đọan cho trái thì cư mỗi một đợt ra bông kết trái bạn cũng nên phun xịt ba lần thuốc: lần 1 lúc nụ hoa ra rộ, lần 2 sau khi tượng trái rộ khỏang 1 tuần và lần 3 cách lần 2 khỏang 10 ngày.
Do nhện đỏ có tính lờn kháng thuốc rất nhanh vì thế bạn không nên phun xịt một lọai thuốc kéo dài nhiều lần (dù thuốc đó có hiệu qủa rất cao), mà phải luân phiên bằng một trong những lọai thuốc sau đây: Danitol 10EC; Nissorun 5EC; Comite 73EC; Ortus 5EC; Kelthane 18,5EC; Microthiol 80WP...khi xịt nhớ xịt ướt đều tất cả những vị trí có nhện bu bám./.