Bưởi Phúc Trạch hồi sinh
Được đăng : 03/11/2016
Gần chục năm rồi bưởi Phúc Trạch (Hương Khê, Hà Tĩnh) liên tiếp mất mùa, đời sống dân trồng bưởi xuống hẳn. Nhiều người đã nghĩ đến việc phải "chia tay" với cây bưởi. Nhưng năm nay thì khác, lâu lắm rồi vùng bưởi Phúc Trạch mới được mùa lớn như vậy.
Ngọt ngào hương bưởi...
Bưởi Phúc Trạch là loại cây ăn quả đặc sản có giá trị kinh tế cao, từng được nhận "Mề đay" trong những lần đấu xảo quả ngon do người Pháp tổ chức vào cuối thế kỷ XIX. Bưởi Phúc Trạch cũng từng đăng quang "Hoa hậu bưởi" xứ Đông Dương, sánh ngang với những giống bưởi ngon nhất trên đất nước ta như, bưởi Năm Roi, bưởi Đoan Hùng, bưởi Diễn…Năm 2002 Bưởi Phúc Trạch được Bộ NN- PTNT công nhận là một trong 7 loại cây ăn quả quí hiếm cấm không được xuất khẩu giống. Năm 2004 được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ KH- CN cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu hàng hoá.
Bưởi Phúc Trạch có mặt tại Hương Khê từ mấy trăm năm nay, chiếm vị thế quan trọng trong nguồn thu nhập của người dân trong vùng. Trái bưởi giản dị này cũng đã xuất hiện trong các các yến tiệc lớn, hoặc làm quà biếu sang trọng. Năm 2006, bưởi Phúc Trạch vinh dự được chọn là một trong vài sản phẩm hàng đầu phục vụ Hội nghị APEC tại thủ đô Hà Nội…
Vào những ngày lễ tết trên các ban thờ tổ tiên của người dân miền Trung đều có mặt trái bưởi Phúc Trạch. Đến Hà Tĩnh vào dịp cuối tháng 7, đầu tháng 8 du khách sẽ được chứng kiến từng đoàn xe tấp nập, chen chúc nhau vào tận nhà vườn thu gom bưởi, hoặc dọc hai bên đường bưởi Phúc Trạch được bày la liệt với những lời chào mời xoắn xuýt, du khách không thể không chọn cho mình mấy trái bưởi to mọng về làm quà. Thưởng thức múi bưởi Phúc Trạch ta cảm nhận được hương vị thơm nồng, thanh khiết, ngọt lịm mà chỉ trồng nó trên đất Hương Khê, những tép bưởi mới có mùi vị đặc trưng ấy.
Cứu những vườn bưởi "lão hoá"
Thế nhưng từ những năm 1998 lại nay, bưởi Phúc Trạch ra hoa chính vụ nhiều nhưng tỉ lệ đậu quả rất thấp, chỉ từ 18-22%, gây thất thu lớn cho người dân vùng bưởi. Nguy cơ suy thoái, mất thương hiệu của một loài cây đặc sản đang là nỗi lo canh cánh của các nhà khoa học và người làm vườn. Nhiều nhà khoa học đã bỏ công nghiên cứu vì sao cây bưởi Phúc Trạch lại bị suy thoái đến thế? Việc tìm ra "phương thuốc" để bảo tồn nguồn gen quí hiếm của loài cây đặc sản này đang trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
Trong lúc các nhà khoa học vẫn mải mê đi tìm lời giải thì nụ cười đã xuất hiện trở lại rạng rỡ trên gương mặt những người trồng bưởi. Mùa bưởi năm nay ở huyện Hương Khê do thời tiết thuận hoà, với sự đầu tư chăm bón đúng kỹ thuật và diệt trừ sâu bệnh tốt nên tỷ lệ bưởi ra hoa, đậu quả lên tới 90-95% hứa hẹn một mùa bưởi bội thu chưa từng có. Hương Khê có tổng diện tích trồng bưởi quy đông đặc khoảng 1.423 ha, trong đó diện tích đã cho thu hoạch 1.180 ha, được bố trí tại bốn xã trọng điểm bao gồm Lộc Yên, Hương Đô, Hương Trạch và Phúc Trạch (chiếm tỉ lệ 43%) và 10 xã phụ cận khác.
Ông Trần Xuân Giai (xóm trưởng xóm 6, xã Phúc Trạch) trong niềm vui được mùa bưởi cho biết, nhà ông hiện có 3 sào bưởi, cây nào cây nấy đều sum suê trĩu cành, ông phải thuê người vào rừng chặt gỗ về làm giàn đỡ. Đến với gia đình ông Nguyễn Minh Thư, chúng tôi cũng hết sức ngỡ ngàng trước vườn bưởi 500 gốc sai trĩu quả. Đếm đi đếm lại bình quân mỗi cây có từ 170-200 quả, có cây lên đến 300 quả. Theo ông Thư những năm trước đây giá mỗi quả bưởi khoảng 40 ngàn đồng, vào cuối vụ giá bưởi lên tới 60-80 ngàn đồng. Như vậy mùa bưởi này gia đình ông sẽ cho thu nhập xấp xỉ 300 triệu đồng.
