Trong cái se lạnh mùa đông và màn sương giăng, những chuyến xe nối đuôi nhau vào ra đưa sản phẩm bưởi Diễn đến Hà Nội và đi muôn nơi... Những cây bưởi lúc lỉu quả đã làm hồi sinh mảnh đất đồi gò nơi đây và đem lại cuộc sống ấm no cho những người dân năng động.



Đồng chí Nguyễn Văn Lung, Chủ tịch Hội Nông dân và một số cựu chiến binh kể lại lịch sử mảnh đất đồi gò khu Chiến Thắng. Trước đây khu Chiến Thắng thuộc Nông trường Đoàn 338, chuyên trồng cam và chăn nuôi bò. Sau đó nông trường không trụ vững, đến năm 1977 đã giải thể, những công nhân nông trường người về quê, người vẫn ở lại gắn bó với mảnh đất nông trường. Trong số hàng trăm hộ sinh sống tại đây thì đa phần là công nhân nông trường, còn lại là nhân dân sở tại địa phương vào sinh cơ lập nghiệp. Trên quỹ đất nông trường chia sản xuất, nhiều hộ đã khai hoang, người nhiều được từ 1-2 mẫu, người ít 5-7 sào. Có đất, mặc dù là cằn cỗi, sỏi đá nhưng trong lòng họ rất phấn khởi và quyết tâm làm mảnh đất hồi sinh “có sức người sỏi đá cũng thành cơm”. Gần 60 hộ tại khu đã bắt tay vào trồng nhiều loại cây như: Đu đủ, hồng xiêm, nhãn, xoài....Từ những đất chỉ toàn hoa mua, xim, lau lác nhưng với sức lao động bền bỉ của con người đã tạo nên những thành quả đáng mừng, cây trái đã cho thu hoạch. Mỗi gốc hồng xiêm cho thu khoảng 300.000 đồng/vụ.



Không dừng lại ở đó, với mong muốn tìm được loại cây thích hợp nhất với đồng đất để nâng cao hơn nữa đời sống nhân dân, nhiều người dân khu Chiến Thắng đã chủ động đưa các giống cây ăn quả tại nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh về trồng. Trong đó điển hình có hộ ông Hoàng Xuân Thường. Ông vốn là công nhân của nông trường từ những năm 1960, sau đó đi bộ đội, chiến đấu tại đường Chín Nam Lào. Đến năm 1970, bị thương xuất ngũ trở về nông trường xây dựng kinh tế. Ông đã về quê ở Đan Phượng đưa những cây bưởi Diễn đầu tiên về trồng trên mảnh đất đá sỏi. Sau những năm tháng miệt mài với nhiều loại cây và cải tạo đất, hiện nay trong khu vườn rộng 6 sào được trồng 130 gốc bưởi Diễn, trong số đó có gốc trồng được trên 20 năm. Vườn bưởi Diễn của ông đã cho thu quả, cây giống và bán mắt ghép được gần 60 triệu đồng/năm. Bên cạnh trồng bưởi, gia đình ông còn thả cá, chăn nuôi lợn nái cho thu nhập hơn chục triệu đồng. Mô hình bưởi Diễn của hộ ông Thường đã được nhân rộng đến nay hơn 36ha, cây bưởi Diễn trở thành cây chủ lực xóa nghèo ở đây. Gia đình ông Bùi Hồng Đoàn cũng có vườn bưởi rộng.



Không chỉ có ông Thường, ông Đoàn, nhiều gia đình là con em của những nông trường viên trước đây cũng mạnh dạn cải tạo vườn tạp, trồng bưởi Diễn như hộ ông Nguyễn Văn Long, Nguyễn Quốc Trọng, Nguyễn Thị Thoa, Lê Huy Hồng, Bùi Thị Hiện, Đỗ Mạnh Phi..., mỗi hộ đều có 7-8 sào đến hơn 1 mẫu đã trồng hàng trăm gốc bưởi Diễn.



Từ hiệu quả kinh tế của những hộ tiên phong trồng bưởi Diễn, UBND thị trấn Xuân Mai đã ra nghị quyết chuyển đổi vườn tạp sang trồng bưởi Diễn, coi đây là cây chủ lực thực hiện mục tiêu xoá đói giảm nghèo. Đến nay, thị trấn đã tổ chức 6 buổi tập huấn kỹ thuật và phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu rau quả Xuân Mai đưa 7.000 cây bưởi giống cung cấp cho bà con. Những kiến thức từ đơn giản như chọn đất, phát quang, san ủi mặt bằng đến kỹ thuật quản lý nước trong vườn bưởi, kỹ thuật cắt tỉa, bón phân cho bưởi, quản lý dịch hại trên vườn bưởi được phổ biến sâu rộng tới từng người dân ở khu vực Chiến Thắng. Nhờ vậy, người làm vườn đã có kinh nghiệm chăm sóc, nên chất lượng, hương vị quả không thua kém so với bưởi ở vùng Diễn. Trong 16 cây bưởi của toàn tỉnh được Trung tâm khuyến nông tỉnh tuyển chọn và xác định đạt cây bưởi Diễn hàng đầu thì có hơn 10 cây ở khu Chiến Thắng. Đây là những cây sinh trưởng tốt, không có bệnh nguy hiểm do virut gây ra, cho năng suất cao và ổn định, chất lượng, bưởi thơm ngon, mẫu mã phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Từ những cây đầu dòng này, Chiến Thắng đã trở thành một mô hình điểm về trồng bưởi Diễn trong toàn tỉnh và là nơi khai thác mắt ghép, sản xuất ra hàng chục vạn cây giống tốt cung cấp cho thị trường.



Khu Chiến Thắng xưa với những vườn tạp khô cằn sỏi đá giờ đây đã trải rộng một màu xanh, màu vàng cây trái. Cuộc sống của hàng trăm hộ dân khu Chiến Thắng đã đổi thay từ những vườn bưởi Diễn. Rời khu Chiến Thắng nhưng vị ngọt thanh, mát của trái bưởi vẫn còn mãi và có lẽ đó cũng là trái ngọt của cuộc sống vươn lên từ sự cần cù chịu thương, chịu khó của người dân nơi đây.