Bí xanh là loại cây dễ trồng, khả năng chống chịu sâu bệnh khá, vỏ quả bí dày và cứng nên việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình trồng và chăm sóc rất hạn chế, được người tiêu dùng ưa chuộng. Vì vậy, diện tích trồng bí xanh trên địa bàn tỉnh ta ngày càng được mở rộng, năm 2010 đạt hơn 1.700 ha. Những năm gần đây, bên cạnh các giống truyền thống, việc áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật đã tạo ra nhiều giống mới có hiệu quả cao. Trong đó, giống bí xanh số 1 và số 2 được nhiều nông dân lựa chọn gieo trồng.

Tiến sĩ Đào Xuân Thảng, nguyên Phó Viện trưởng Viện Cây lương thực và cây thực phẩm, chủ nhiệm đề tài “Nghiên cứu chọn tạo và phát triển giống bí xanh số 1” và “Xây dựng mô hình sản xuất giống bí xanh số 2 trên địa bàn tỉnh Hải Dương” cho biết: “Trước đây, ở tỉnh ta chưa có những giống bí có năng suất cao, chất lượng tốt. Hơn nữa, sản xuất còn mang tính tự phát, hiệu quả kinh tế chưa cao. Xuất phát từ thực tế đó, tôi cùng một số cán bộ Viện Cây lương thực và cây thực phẩm áp dụng phương pháp chọn lọc cá thể, kết hợp chọn lọc hỗn hợp, phân lập từ các giống bí xanh của địa phương để tạo giống bí xanh số 1 và số 2. Nguồn giống mới phù hợp với điều kiện đồng đất ở Hải Dương, cho năng suất cao, chất lượng quả ngon được thị trường ưa chuộng” .

Giống bí xanh số 1 được chọn tạo từ giống bí xanh của HTX Dịch vụ nông nghiệp Minh Đức (Tứ Kỳ) từ năm 2000. Cây phát triển khỏe, thời gian sinh trưởng 95-105 ngày, năng suất từ 45-50 tấn/ha/vụ, chiều dài quả 50-60 cm, vỏ xanh đậm, cùi dày, đặc ruột, thịt quả chắc, có màu phớt xanh. Với những ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng, bí xanh số 1 đã được nhân rộng ra nhiều địa phương trong tỉnh. Vụ đông này, xã Quang Minh (Gia Lộc) gieo trồng 13 ha bí xanh số 1. Ông Nguyễn Công Chiểu, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã cho biết: Bí xanh số 1 đã được người dân thay thế các giống bí đá, bí bộp trồng trước đây khoảng 6-7 năm. Năng suất bí xanh trung bình đạt 1,5 tấn/sào, cao hơn giống bí truyền thống 2-3 tạ/sào. Giá bán trung bình khoảng 3.000 - 4.000 đồng/kg, cho thu nhập hơn 3 triệu đồng/sào. Theo anh Phạm Văn Tầm ở thôn Hậu Bổng, xã Quang Minh, trồng bí xanh số 1 không tốn nhiều công sức chăm bón, không phải làm giàn. Vốn đầu tư ít, năng suất, giá thành khá ổn định nên nông dân rất phấn khởi. Chất lượng bí xanh của xã tốt nên việc tiêu thụ thuận lợi, hằng năm cung cấp nguồn rau xanh lớn phục vụ người dân trong và ngoài tỉnh.

Vụ đông năm nay, xã Nam Tân (Nam Sách) gieo trồng 140 ha cây màu vụ đông, trong đó có 26 ha gieo trồng giống bí xanh số 2. Đây là giống được Viện Cây lương thực và cây thực phẩm xây dựng mô hình tại xã năm 2010 với diện tích 10 ha tại thôn Đột Hạ. Nông dân được trợ giá giống, phổ biến kỹ thuật thâm canh. Nhờ vậy, bí cho năng suất 1,3-1,5 tấn/sào, cao hơn 2-3 tạ so với bí đá truyền thống. Quả bí thon dài, đẹp nên được thị trường ưa chuộng, giá bán luôn cao hơn 500 - 1.000 đồng/kg so với bí đá. Ông Mạc Văn Chung ở thôn Đột Hạ cho biết: “Nhà tôi có 4 sào ruộng, vụ đông nào cũng dành đất trồng bí xanh cả. Đây là loại cây dễ trồng, tốn ít công chăm sóc, năng suất, giá bán khá ổn định. Năng suất ước đạt 1,6 tấn/sào, giá bán trung bình 4.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí thu lãi 4-5 triệu đồng/sào”. Theo nghiên cứu, giống bí xanh số 2 có năng suất 40-50 tấn/ha/vụ thu đông, 45-55 tấn/ha/vụ đông xuân, quả thon dài 60-75cm, vỏ xanh đậm, ít hạt, cùi phớt xanh; khả năng chống chịu sâu bệnh, chịu lạnh; thời gian trồng đến thu quả từ 65-85 ngày... Ông Hoàng Duy Hùng, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Nam Tân cho biết: Bí xanh từ lâu đã trở thành cây trồng chủ lực của địa phương, mang lại nguồn thu nhập khá cho người dân trong xã. Tuy nhiên, do điều kiện thời tiết năm nay, diện tích bí giảm chỉ còn 26 ha. Nếu năm sau thời tiết thuận lợi, nông dân sẽ trồng 60-70 ha bí xanh số 2.

Theo Phòng Trồng trọt (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), nhiều địa phương trong tỉnh đã hình thành các vùng chuyên canh, sản xuất bí xanh theo hướng hàng hóa như các huyện Nam Sách, Gia Lộc, Cẩm Giàng, Bình Giang… Sự xuất hiện của giống bí xanh số 1 và số 2 đã làm phong phú thêm cơ cấu giống cây trồng của địa phương.