Nghịch lý của rau quả, cụ thể là rau an toàn là nhà phân phối kêu thiếu hàng, trong khi bà con nông dân, thông qua hợp tác xã lại than thừa hàng, phải bán ra ngoài với giá rau thường. Ngay cả việc bán vào siêu thị, hơn nửa tháng sau mới được thanh toán.

Do nhu cầu ăn rau rất đa dạng của người tiêu dùng nên mỗi siêu thị phải có hàng chục, thậm chí cả trăm loại để khách hàng lựa chọn. Nhưng vùng sản xuất rau của TP lại không thể đáp ứng đủ yêu cầu này do điều kiện thổ nhưỡng, thời tiết. Ngay cả rau ăn lá hay ăn củ quả nhiệt đới ở TPHCM cũng đơn điệu và loay hoay với những loại rau bình thường mà nơi nào cũng có thể trồng được.

Nếu vấn đề này cần đến việc nghiên cứu của nhà khoa học để tạo ra giống rau có giá trị lại phù hợp thổ nhưỡng TP, thì theo ông Nguyễn Văn Phụng, Phó Chủ tịch Hội Nông dân TP, giữa nhà phân phối và nhà sản xuất (HTX) đã nhích lại với nhau. Cụ thể là giữa Saigon Co.op và HTX Phước An huyện Bình Chánh.

Chủ nhiệm HTX xác nhận, thời gian gần đây lượng mua rau của Saigon Co.op tăng từ 300kg/ngày lên 1 tấn/ngày. Ngay cả việc thanh toán cũng đã rút xuống còn 1 tuần.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP cũng nhận định, khó khăn trong việc tìm đầu ra ổn định cho rau vẫn còn khó khăn, nhưng nhìn chung cũng đã có chuyển biến khá tích cực, nhiều sản phẩm đươc ký hợp đồng với doanh nghiệp hoặc nhà phân phối (tiêu thụ trong siêu thị - hệ thống phân phối hiện đại, chiếm khoảng 20% lượng hàng tiêu thụ trên thị trường TPHCM).

Thu hoạch rau tại huyện Hóc Môn, TPHCM. Ảnh: Đ.P.

Doanh nghiệp tiêu thụ nông sản cần được hỗ trợ

TPHCM xác định, rau an toàn cùng với hoa kiểng, cá cảnh là những vật nuôi và cây trồng mũi nhọn của nền nông nghiệp đô thị vì đây là loại cây không cần diện tích lớn vẫn tạo ra giá trị cao. Nhưng việc sản xuất và tiêu thụ rau (bao gồm cả rau ăn lá và rau ăn quả) vẫn còn lắm vấn đề phải điều chỉnh sao cho việc sản xuất này được căn cơ, đảm bảo quyền lợi cho người trồng và người tiêu dùng. Vì vậy, TP đã có chủ trương, kèm theo đó là những chính sách hỗ trợ như vốn ưu đãi để chuyển đổi tạo điều kiện cho bà con yên tâm sản xuất.

Nhưng qua hội nghị lần này, không chỉ doanh nghiệp mà ngay cả nhà sản xuất cũng đề nghị TP xem xét để hỗ trợ những doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm của bà con. Sản xuất và kinh doanh nông sản luôn tiềm ẩn rủi ro so với những mặt hàng khác, vì thế, trong chính sách, TP cần bổ sung thêm vào thành phần này nhằm hoàn thiện chính sách và đó cũng là cách để bà con có thể tiêu thụ sản phẩm làm căn cơ hơn.

TP cần xác định rõ diện tích và địa điểm quy hoạch cho sản xuất nông nghiệp lâu dài để bà con, nhà đầu tư yên tâm đầu tư lâu dài. Hiện nay, đề án quy hoạch sử dụng diện tích đất nông nghiệp đến 2020 đang được TP xem xét để thông qua. Việc xây dựng kết cấu hạ tầng cũng là tiền để để tạo điều kiện bà con sản xuất, vận chuyển vật tư nông nghiệp và sản phẩm.

Tổ chức lại sản xuất là vấn đề không thể không làm, theo các khảo sát, nếu bà con tự đưa sản phẩm đi tiêu thụ chi phí lên đến 20%, nhưng nếu thông qua HTX tiêu thụ chỉ mất khoảng 6%. Vào các tổ chức hợp tác, sản xuất theo yêu cầu của thị trường thông qua nhà phân phối cũng lá cách để hướng dẫn bà con sản xuất theo hướng an toàn thực phẩm và theo quy chuẩn VietGAP.