Nhãn ra quả cách năm, chuyện quá khứ
Ông Doãn Anh Tuấn, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Hưng Yên cho biết: “Sản lượng nhãn của tỉnh năm nay ước đạt 40.000 tấn, tăng 4.000 tấn so với năm 2007; năng suất 142 tạ/ha, tăng 2 tạ/ha so với năm ngoái”. Đáng chú ý là từ năm 2006 đến nay, Hưng Yên liên tục được mùa nhãn. Nhãn được coi là loại cây ra quả cách năm. Thế nhưng, vài năm trở lại đây, bà con tích cực áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong khâu chăm sóc nên đã khắc phục được “quy luật” trên.
Chúng tôi đến thăm gia đình ông Bùi Quang Chung, 50 tuổi, chủ vườn nhãn Hương Chi rộng 21.000m2 ở thôn Nễ Châu, xã Hồng Nam (thị xã Hưng Yên). Ông Chung đang tất bật thu hoạch nhãn trà trung. Cầm chùm nhãn to tròn mời khách, ông phấn khởi cho biết: “Với 300 cây trong vườn, vụ này tôi thu 8 tấn quả, giá bán 20.000 đồng/kg, trừ chi phí, lãi 80 triệu đồng”. Ông Chung trồng nhãn ở cả 3 trà: sớm, trung, muộn. Cách đây không lâu, ông bán 1,5 tấn nhãn trà sớm với giá 36.000 đồng/kg. Chi phí đầu tư cao, người trồng nhãn lo lắng Năm nay nhãn được mùa nhưng người trồng nhãn vẫn không hết lo bởi chi phí đầu tư tăng cao, chất lượng phân bón kém. Ông Trịnh Văn Thinh, Chủ nhiệm HTX nhãn lồng Hồng Nam tính toán: “Năm nay sản lượng nhãn của HTX cao hơn năm ngoái nhưng lợi nhuận ít hơn vì chi phí đầu tư tăng. Năm ngoái, với 1 mẫu (3.600m2) nhãn, tôi bón 5 bao phân, nhưng năm nay bón tới 10 bao phân mà hiệu quả vẫn không bằng năm trước”.
Những ngày này, ông Trịnh Văn Thinh, Chủ nhiệm HTX nhãn lồng Hồng Nam bận rộn giao dịch với khách hàng, hướng dẫn các đoàn tham quan, học hỏi kinh nghiệm. “Năm nay, mùa nhãn chậm hơn so với năm ngoái 1 tháng do ảnh hưởng của đợt rét đầu năm nhưng bà con vẫn được mùa. Ước tính, sản lượng của HTX đạt 250 tấn, bán với giá trung bình 20.000 đồng/kg”, ông Thinh cho hay.
Nhãn lồng Hưng Yên phân hóa thành 3 trà, do vậy giá bán cũng có sự khác biệt. Trà sớm bán giá cao, trung bình 30.000 đồng/kg, đến trà trung giá giảm xuống còn 20.000 đồng/kg. Nếu như ở thị xã Hưng Yên, nông dân chủ yếu trồng các loại nhãn chất lượng (nhãn Đường phèn, Hương Chi, nhãn cùi) nên giá bán cao thì ở nhiều nơi khác như Kim Động, Tiên Lữ chủ yếu trồng giống nhãn kém chất lượng nên giá bán thấp.
Bức xúc vì bị mạo danh
Từ năm 2007, nhãn lồng Hưng Yên đã có mặt tại hệ thống siêu thị của Metro Cash & Carry. Năm nay, sản phẩm nhãn lồng của HTX nhãn lồng Hồng Nam tiếp tục được các siêu thị đánh giá cao và ký hợp đồng thu mua. Bà Nguyễn Thị Hậu, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Nhất Nam, đại diện Siêu thị Fivimart (Hà Nội) đánh giá: “Chất lượng, mẫu mã sản phẩm của nhãn lồng Hồng Nam rất tốt. Tới đây, chúng tôi sẽ ký hợp đồng để mua loại nhãn này”. Ông Nguyễn Văn Tráng khẳng định: “Các loại nhãn bán
ven Quốc lộ 5 trên địa bàn Hải Dương đã mạo danh
nhãn lồng Hưng Yên”.
Bà Doris Becker, cố vấn của Tổ chức Hợp tác kỹ thuật Đức (GTZ), đơn vị giúp HTX Hồng Nam xây dựng thương hiệu sản phẩm khẳng định, nhãn lồng Hưng Yên có thể xuất khẩu. Đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Thanh Lâm, Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia khẳng định: “Những năm tới, nhãn lồng Hưng Yên sẽ có mặt trên thị trường thế giới. Để làm được điều đó, tỉnh cần thành lập thêm nhiều HTX nhãn làm ăn có hiệu quả để đáp ứng nhu cầu thị trường. Các cơ quan chức năng cần nghiên cứu để kéo dài thời gian thu hoạch từ 1 tháng như hiện nay lên 3 tháng”.
Tuy nhiên, người trồng nhãn ở Hưng Yên đang rất bức xúc trước tình trạng nhãn của họ bị mạo danh. Ông Nguyễn Văn Tráng, Phó trưởng phòng Trồng trọt (Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh) khẳng định: “Tất cả những loại nhãn bán ven Quốc lộ 5 thuộc địa phận Hải Dương và một số nơi khác đều không phải là nhãn lồng Hưng Yên. Những người bán hàng đã mạo danh, làm ảnh hưởng tới thương hiệu của chúng tôi. Thời điểm cuối tháng 7, đầu tháng 8, khi khảo sát những điểm bán lẻ ở Hà Nội, chúng tôi thấy tất cả các chủ hàng đều nói đó là nhãn lồng Hưng Yên. Tuy nhiên, thời điểm đó Hưng Yên chưa có nhãn”.
Nhãn đang là cây thế mạnh của tỉnh Hưng Yên. Những năm tới, nhãn lồng sẽ có chỉ dẫn địa lý. Tỉnh cũng sẽ quy hoạch vùng sản xuất nhãn tập trung với quy mô 10.000ha. Hy vọng với những biện pháp tích cực trên, nhãn Hưng Yên sẽ ngày càng phát triển, mang lại thu nhập cao cho bà con nông dân.