Tăng năng suất lao động

Theo Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) tỉnh Hưng Yên, chương trình xây dựng NTM đang được các cấp, ngành triển khai quyết liệt. Nhiều địa phương đã hoàn thành việc quy hoạch, lập đề án xây dựng NTM, tập trung huy động nguồn lực, triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất... Chi cục trưởng Phát triển nông thôn Hưng Yên Ðặng Văn Sỹ  tâm sự: "Trong việc triển khai xây dựng NTM, một số địa phương chỉ quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thì chưa đủ mà vấn đề cốt lõi là tăng năng suất lao động, hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp và tạo thêm việc làm, giúp nông dân nâng cao thu nhập, từ đó tạo nguồn lực bền vững, tác động đến các tiêu chí còn lại trong nhiệm vụ xây dựng NTM".

Cùng Phó Trưởng Ban chỉ đạo chương trình MTQG xây dựng NTM huyện Phù Cừ đi thăm những cánh đồng lúa chất lượng cao ở xã Quang Hưng, chúng tôi tận mắt thấy sự đổi thay và những kết quả bước đầu trong xây dựng NTM ở nơi đây. Nông dân hiến đất mở đường, các con đường đất ra đồng nhỏ bé trước đây, nay được mở rộng thành những con đường lớn, rộng từ 5 m đến 6 m đang được cứng hóa bằng bê-tông, vật liệu mới. Những mảnh ruộng manh mún nằm rải rác ở nhiều xứ đồng của nông hộ đã được cải tạo thành những thửa ruộng lớn, rất thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Chủ tịch UBND xã Quang Hưng Vũ Mạnh Tuyển giới thiệu cách làm ở Quang Hưng khá đơn giản: Tổ chức tuyên truyền cho nhân dân về những mô hình NTM ở một số địa phương trong nước thông qua hệ thống phát thanh, các cuộc họp, báo, đài; tổ chức cho cán bộ và nông dân đi học tập kinh nghiệm mô hình xây dựng NTM ở nhiều địa phương đã làm tốt; vận động, cùng nhân dân bàn cách thực hiện và tất nhiên mọi việc phải công khai, minh bạch. Dân được mắt thấy, tai nghe, được bàn bạc và quyết định, các gia đình đều đồng lòng, vui vẻ hiến từ một đến hai miếng đất để phục vụ mở rộng đường, xây dựng cơ sở hạ tầng ở xã. Việc mở rộng đường giao thông ra đồng ở Quang Hưng đã giúp nông dân đưa thiết bị, phương tiện, thực hiện cơ giới hóa trên đồng ruộng, nâng cao năng suất lao động. Sau khi dồn ruộng, nông dân đã có thửa ruộng lớn cho nên tính toán làm ăn rất căn cơ; họ tận tâm đầu tư cho sản xuất để thu lợi cao nhất, tạo nên phong trào sản xuất nông nghiệp hiệu quả cao phát triển sâu rộng trong toàn xã.

Ðến khu chăn nuôi tập trung xa khu dân cư ở huyện Văn Giang, Trưởng phòng Chăn nuôi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) Nguyễn Ðình Tưởng cho biết: Hưng Yên đang xây dựng thí điểm mỗi huyện hai khu chăn nuôi tập trung xa khu dân cư, đây là một trong hai khu của huyện Văn Giang, có diện tích hơn 11 ha. Ðể khuyến khích nông dân tiếp tục phát triển chăn nuôi theo mô hình tiên tiến, UBND tỉnh đã quyết định hỗ trợ kinh phí mua giống lợn nái ngoại 300 nghìn đồng/con, cho vay không lãi suất trong vòng một năm 700 nghìn đồng/con, mua lợn giống hướng nạc mức vay 300 nghìn đồng/con... Sự hỗ trợ chưa phải là lớn nhưng thể hiện sự quan tâm, chỉ đạo của tỉnh đẩy mạnh phát triển chăn nuôi hàng hóa đã tạo ra cuộc "cách mạng" cải tạo chất lượng con giống, tạo điều kiện cho mô hình chăn nuôi tập trung quy mô lớn phát triển. Chủ trang trại chăn nuôi Tô Kiên cho biết: Việc xây dựng các khu chăn nuôi tập trung xa khu dân cư đã giúp nông dân mở rộng sản xuất. Gia đình tôi đã xây dựng được trang trại với quy mô nuôi 200 đầu nái ngoại, hơn một nghìn lợn thịt/lứa và hai vạn gà sản xuất trứng; đã đầu tư mua thiết bị tự động hóa nhiều khâu từ việc phối trộn khẩu phần ăn, đến việc cho ăn, giúp làm tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm, bảo đảm an toàn dịch bệnh. Sản phẩm thịt, trứng của trang trại bán trực tiếp cho nhiều siêu thị ở các đô thị lớn.

Ðể giúp nông dân nâng cao năng suất lao động, Sở NN và PTNT đã tham mưu với UBND tỉnh phê duyệt và triển khai nhiều chương trình, dự án lớn, như: Chương trình xây dựng nông thôn mới; Chương trình phát triển nông nghiệp hiệu quả cao; Ðề án phát triển sản xuất giống cây trồng, vật nuôi chất lượng cao; Ðề án chăn nuôi tập trung xa khu dân cư; Dự án xây dựng vùng rau an toàn; Ðề án phát triển kinh tế vùng bãi... Những chương trình, đề án này đang phát huy hiệu quả, góp phần hình thành nên các vùng sản xuất hàng hóa chuyên canh lớn rộng hàng nghìn ha, cho thu nhập cao; vùng lúa chất lượng cao ở các huyện Phù Cừ, Ân Thi, Yên Mỹ, Mỹ Hào; vùng rau - quả ở Khoái Châu, Văn Giang, thành phố Hưng Yên, Tiên Lữ; vùng sản xuất cây công nghiệp ngắn ngày ở Kim Ðộng, Yên Mỹ...; toàn tỉnh có khoảng 2.500 trang trại và hàng nghìn vườn, trại có mức thu nhập từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng mỗi năm.

Tạo việc làm mới cho nông dân

Về xã Phương Chiểu, nơi có làng nghề sản xuất long nhãn nổi tiếng của huyện Tiên Lữ, ông Phạm Văn Hương, thôn Phương Trung, cho biết: Nông dân xã tôi cấy lúa để có lương thực đủ ăn, còn thu nhập chính  của các hộ là từ làng nghề. Xã Phương Chiểu có nghề chế biến long nhãn, ban đầu chỉ có vài chục hộ ở thôn Phương Trung sản xuất chủ yếu long tệt, chất lượng thấp, thu nhập chưa cao. Về sau, nghề này được chính quyền xã quan tâm, khuyến khích, tạo điều kiện cho các hộ làm nghề vay vốn, chuyển giao công nghệ, quảng bá thương hiệu... nên phát triển nhanh, nhân rộng ra toàn xã, sản phẩm chính là long xoáy, chất lượng và giá cả đều cao, dùng để xuất khẩu là chính. Theo UBND xã Phương Chiểu, hiện cả xã có 500 lò nghề chế biến nông sản, trong đó có khoảng 150 lò hoạt động chế biến quanh năm, gồm táo, vải khô và chủ yếu là long nhãn. Nghề này đã tạo việc làm cho hàng nghìn lao động trong xã và khu vực, với mức thu nhập từ 150 nghìn đồng đến 200 nghìn đồng/ngày, mang lại nguồn thu cho cả xã hơn trăm tỷ đồng/năm. Thợ xây là nghề thứ hai ở Phương Chiểu, đây là nghề mới nhưng phát triển rất nhanh mang lại việc làm cho hơn 700 lao động, mức thu nhập bình quân ba triệu đồng/người/tháng.  Làng nghề ở Phương Chiểu phát triển đã tạo nên sự thay đổi về cơ cấu lao động, số lao động làm nông nghiệp chỉ còn chiếm khoảng 30% số lao động trong xã, 70% số lao động phi nông nghiệp, nguồn thu từ sản xuất phi nông nghiệp chiếm hơn 80% tổng nguồn thu của hộ gia đình.

Chủ tịch UBND huyện Phù Cừ cho biết, giải quyết việc làm cho nông dân có nhiều cách, vấn đề ở chỗ là, sự quyết tâm của cấp ủy, chính quyền đến đâu.  Phù Cừ là huyện thuần nông, vị trí địa lý, giao thông không thuận lợi so với nhiều huyện khác trong tỉnh, nhưng Phù Cừ vẫn xác định mục tiêu ưu tiên thu hút đầu tư, tạo nhiều việc làm cho nông dân. Ðể làm được việc này, UBND huyện Phù Cừ đã đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, vận động nhân dân dành đất cho công nghiệp, tổ chức các lớp đào tạo nghề, tạo điều kiện cho việc thực hiện ưu đãi đầu tư, hỗ trợ sau đầu tư, xây dựng hệ thống giao thông nông thôn... để "kéo" doanh nghiệp về với huyện. Nhờ đó, huyện Phù Cừ đã thu hút hàng chục dự án đầu tư, trong đó có nhiều doanh nghiệp dệt may; một số doanh nghiệp đã mở rộng, xây dựng cơ sở may vệ tinh về tận thôn, xóm, thu hút hàng nghìn lao động nông thôn. Nhiều xã có một lực lượng lớn lao động nông nghiệp chuyển sang làm việc trong doanh nghiệp đã tạo ra những thay đổi lớn trong cơ cấu thu nhập và cơ cấu lao động. Ðiển hình, xã Quang Hưng, với hơn một nghìn lao động làm việc trong các doanh nghiệp trên địa bàn huyện với mức thu nhập từ ba triệu đồng đến năm triệu đồng/người/tháng, góp phần đưa tỷ lệ lao động phi nông nghiệp chiếm tới 75% tổng số lao động trong xã, thu nhập bình quân đầu người hơn 22 triệu đồng/năm là một trong những địa phương có mức thu nhập xếp vào loại cao của tỉnh.

Giám đốc Sở NN và PTNT, Phó Trưởng Ban chỉ đạo chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh Hưng Yên Nguyễn Văn Phóng khẳng định, tạo việc làm cho nông dân là chủ trương lớn của tỉnh, là nhiệm vụ ưu tiên xuyên suốt trong mọi chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn. Các cấp, các ngành đang thực hiện ba chính sách lớn đó là: chính sách khuyến khích làng nghề phát triển, hợp tác đầu tư, phát triển công nghiệp và đào tạo nghề cho nông dân. Hỗ trợ làng nghề phát triển hiệu quả, UBND tỉnh đã phê duyệt quy hoạch và tổ chức xây dựng nhiều khu công nghiệp làng nghề tạo điều kiện cho một số làng nghề mở rộng sản xuất, hạn chế ô nhiễm môi trường. Hằng năm, tỉnh  phân bổ ngân sách hàng chục tỷ đồng hỗ trợ đào tạo, truyền nghề, cấy ghép nghề, xúc tiến thương mại đã giúp cho nhiều làng nghề được khôi phục và phát triển, một số nghề mới được đưa về thôn, xã mang lại nhiều việc làm cho người lao động. Tính đến nay, tỉnh Hưng Yên đã có 85 làng nghề, thu hút khoảng 40 nghìn lao động ở khu vực nông thôn, tạo ra giá trị sản xuất hơn nghìn tỷ đồng, với nhiều sản phẩm nổi tiếng như: long nhãn, hạt sen, tương Bần, đúc đồng... Về lĩnh vực hợp tác đầu tư, tỉnh thu hút 980 dự án đầu tư trong nước, trong đó có hơn 560 dự án đi vào hoạt động, tạo việc làm cho hơn 100 nghìn lao động, chủ yếu ở khu vực nông thôn. Những chính sách phát triển nông nghiệp, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp ở Hưng Yên giúp nông dân tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp, tạo thêm nhiều việc làm mới.