Năng suất giảm
Giống lúa X33 do xã hỗ trợ không những không cho năng suất cao mà còn kéo dài thời gian trổ bông. Trên một thửa ruộng, cấy cùng giống X33 mà lúa có tới ba bốn cấp. Khi cấp trên cùng mới làm đòng thì cấp kế tiếp đã tạo sữa (cúi) còn cấp thấp đã chín và rụng hết hạt… Chị Hà Thị Chung ở xóm Tây Quang Trung cho biết: “Xã cấp cho chúng tôi giống lúa gì mà có 3-4 tầng phát triển. Nhà tôi cấy 2 sào X33 do xã cấp, năng suất chỉ đạt khoảng 2 tạ, giảm gần 2/3 so với các giống khác”.
Anh Nguyễn Chỉ Sơn ở xóm Nam Tân Dân bức xúc nói: “Được xã hỗ trợ 10 bao giống X33 loại 1kg, tôi dùng 6 bao (6 kg) để cấy cho 3 sào. Như mọi năm cấy giống khác, gặp thời tiết thuận lợi thì ít nhất gia đình tôi cũng thu được gần 1 tấn, nhưng năm nay chỉ được chưa đầy 2 tạ, lại toàn hạt lép. Hôm lúa gần chín, chúng tôi có kiến nghị lên xã, xã tổ chức đoàn đi khảo sát, kiểm tra nhưng đến nay thu hoạch đã xong mà xã vẫn chưa có động thái gì”.
Ông Nguyễn Chỉ Tạo ở xóm Tây Quang Trung bày tỏ: “Gia đình tôi là hộ bị thiệt hại nặng nhất xóm bởi dành gần hết diện tích cấy giống X33. Lúa trổ từ Rằm tháng Ba mà đến Rằm tháng Năm vẫn chưa xong. Hiện, tôi đã gặt xong, chỉ thu được chưa đầy 4 tạ thóc; trong khi chi phí đầu tư phân bón đã mất 1,3 triệu đồng”.
Trăm dâu đổ đầu... dân
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng tôi tìm gặp ông Đặng Thọ Liễu, Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND xã Tùng Lộc nhưng chỉ nhận được câu trả lời không mấy thiện cảm. Ông Liễu giải thích: “Việc cấp giống X33 là do huyện chỉ đạo, nguồn giống xã nhận từ Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện. Sau khi thấy giống X33 trổ cấp ngoài ý muốn, xã đã báo cáo lên huyện”.
Còn ông Phan Văn Cường, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Can Lộc cho biết: “Giống X33 do Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam cung cấp với số lượng rất ít, chỉ khoảng 300kg. Năm 2011, Trung tâm Giống cây trồng Hà Tĩnh đã trồng thử nghiệm và cho năng suất cao nên huyện xin nhập loại giống này. Sở dĩ có việc trổ cấp là vì lúa chưa thích hợp với đồng ruộng ở địa phương nên khi mọc có hiện tượng cây cao cây thấp nhưng năng suất vẫn đảm bảo”.
Tuy nhiên,theo ông Nguyễn Chỉ Mai, Phó chủ tịch Hội Nông dân, Trưởng ban Khuyến nông xã, giống lúa này do Công ty Vĩnh Quỳnh (Thanh Trì – Hà Nội) cung cấp. “Việc lúa X33 trổ nhiều cấp đã được Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện và công ty cung cấp giống thỏa thuận không có khiếu kiện gì. Các bên đi tới thống nhất là sẽ hỗ trợ hộ dân có diện tích lúa X33 trổ cấp 120.000 đồng/sào, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện hỗ trợ 50%, còn 50% do công ty cung cấp giống chịu”.
Đề nghị các cấp ngành chức năng huyện Can Lộc và tỉnh Hà Tĩnh sớm vào cuộc, kiểm tra nguồn giống kém chất lượng để có câu trả lời cụ thể với dân.