Tình trạng khan hiếm con giống gia cầm đã xảy ra nhiều tháng nay tại các xã Na Khê, Bạch Ðích, Thắng Mố, Phú Lũng, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang cho dù đây chưa phải là thời điểm để bắt đầu vụ chăn nuôi mới. Sở dĩ có tình trạng này, theo ông Hồ Phín Cán, người dân thôn Ðông Sao, xã Bạch Ðích thì những năm trước ông sang Trung Quốc mua gà con để về nuôi. Nhưng từ đầu năm đến nay, Bộ đội Biên phòng không cho ông mang gà con về nữa. Ông than thở "làm anh nông dân phải có con gà, con vịt để khi cần tiền còn có cái mang ra chợ bán. Giờ không còn gà để nuôi thì chẳng biết thế nào".

Cũng giống ông Cán, ông Trần Văn Khón cách đây hai tháng cũng đã bị Bộ đội Biên phòng phát hiện khi cố gắng đưa sáu con vịt giống 10 ngày tuổi của Trung Quốc về nhà nuôi. Ðể có số vịt này, ông Khón "phải bán 12 cân gạo mới đủ tiền mua, vậy mà vừa mang về qua khỏi cột mốc biên giới thì bị phát hiện, tiêu hủy", ông Khón kể.

Thống kê của Ðồn Biên phòng Bạch Ðích quản lý khu vực biên giới của bốn xã Na Khê, Bạch Ðích, Phố Lũng, Thắng Mố cho thấy, trong năm tháng vừa qua, cán bộ, chiến sĩ của đồn đã tịch thu, tiêu hủy hơn 30 con giống gia cầm được mang về từ Trung Quốc. Ðồng thời vận động hơn 100 trường hợp mang con giống sang trả lại cho các tiểu thương ở bên kia biên giới.

Trung tá Phạm Hồng Sơn, Trưởng đồn Biên phòng Bạch Ðích cho rằng, "con số này chưa thể phản ánh hết tình trạng thiếu giống gia cầm ở địa phương. Bởi trên thực tế, khi Bộ đội Biên phòng triển khai chặn ở đường này thì người dân lại mang con giống gia cầm đi đường khác với quyết tâm phải mang về bằng được".

Mặc dù toàn đơn vị vẫn quyết tâm thực hiện đúng Công điện của Chính phủ về kiểm soát gia cầm, song Trung tá Phạm Hồng Sơn thừa nhận, ông rất đau lòng khi phải xử lý những vụ như thế này. Bởi "người dân biên giới rất nghèo. Họ phải bán ngô, thóc, thậm chí là cả đọt bí mới có tiền để mua con giống". Cũng vì đau lòng nên khi phát hiện người dân mua con giống ở bên kia biên giới, các chiến sĩ biên phòng phải tiếp cận, vận động để người ta mang đi trả. Chỉ khi gặp nhưng trường hợp tái diễn nhiều lần, Bộ đội Biên phòng mới thu, tiêu hủy để cảnh cáo.

Những tưởng không mua được con giống của Trung Quốc,  người địa phương sẽ quay về tìm con giống trong nước. Nhưng theo Chủ tịch UBND xã Bạch Ðích Nguyễn Ðình Bình thì người dân khó chấp nhận giá, chất lượng của con giống từ dưới xuôi mang lên. Bởi do vận chuyển đường dài nên giá con giống lên đây thường cao hơn con giống Trung Quốc từ hai đến ba lần. Thêm vào đó là con giống dưới xuôi không chịu được cái rét ở miền núi. Ðã thế còn chậm lớn, nhẹ cân hơn so với giống gà Trung Quốc. Tình trạng khan hiếm con giống gia cầm không chỉ xảy ra với đồng bào biên giới huyện Yên Minh. Trong khi đó theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hà Giang Nguyễn Ðức Vinh, người dân biên giới vốn chăn nuôi nhỏ lẻ nên rất khó cho việc đầu tư, phát triển các trại giống lớn. Còn Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang Nguyễn Minh Tiến lại nghĩ, việc hình thành, phát triển những lò ấp để cung cấp giống cho người dân là khả thi. Nhưng không hiểu sao, trong bốn huyện vùng cao núi đá thì chỉ có Mèo Vạc là thực hiện thành công.

Trong khi chưa có giải pháp lâu dài cho việc này, Giám đốc Sở Công thương Nguyễn Ðình Bảy đề xuất, Bộ Công thương cần có ý kiến đề xuất tạm thời cho phép người dân biên giới mua gà giống từ Trung Quốc để nuôi thông qua một vài đầu mối nhất định có sự kiểm tra, kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ. Ðầu mối này sẽ đứng ra làm các thủ tục nhập con giống trước khi bán cho người dân. Có vậy, người dân mới có đủ con giống để nuôi, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và phát triển kinh tế.