Gà chín cựa là giống gà địa phương có nguồn gốc xuất xứ lâu đời tại Xuân Sơn, gắn với truyền thuyết từ thời Vua Hùng dựng nước và giữ nước. Xác định đây là lợi thế so sánh trong vùng so với các nơi khác là có Vườn quốc gia Xuân Sơn - điểm tham quan du lịch của khách thập phương, sẽ là thế mạnh trong tiêu thụ sản phẩm sau này. Do vậy dự án đã lựa chọn xây dựng 3 mô hình nuôi gà chín cựa điểm tại xã Xuân Sơn.

Qua 3 năm thực hiệnm các mô hình đã phát huy hiệu quả rõ rệt, qui mô số lượng được mở rộng không chỉ dừng ở mô hình mà còn nhân rộng tới nhiều hộ gia đình trong xã.

Điển hình là hộ ông Hà Đức Vinh – xóm Dù – xã Xuân Sơn. Dự án đầu tư bắt đầu năm 2009 với tổng số vốn hỗ trợ 5 triệu đồng; gồm hỗ trợ làm chuồng trại, hỗ trợ 10 gà giống bố mẹ (2 trống, 8 mái) và hỗ trợ một phần thức ăn, thuốc thú y… Qua gần 3 năm thực hiện đến nay mô hình nuôi gà chín cựa của gia đình anh Vinh đã lên đến 100 con, trong đó luôn luôn có khoảng 40-50% gà thịt thương phẩm trong tổng đàn. Theo kinh nghiệm anh Vinh chia sẻ thì nuôi gà chín cựa không đòi hỏi kỹ thuật cao. Đây là giống gà bản địa nên khả năng kháng bệnh là rất cao, đầu tư chi phí lại thấp thức ăn đơn giản chỉ là ngô, sắn và gà tự kiếm thức ăn khác trong vườn nhà, thời gian chăn nuôi ngắn, trong khí đó giá bán rất cao giao động từ 200-350.000 đồng/kg. Trung bình một con gà mái đẻ từ 100-120 quả/năm, tỷ lệ nở và nuôi sống thành công đạt từ 70-90 công/năm, thời gian nuôi 5-6 tháng đạt trọng lượng 1,2-1,6 kg/con.

Ban đầu với số lượng gà bố mẹ được đầu tư, gia đình đã cho nuôi đẻ trứng và ấp nở và tiếp tục nhân giống, khi bán gà lại tái đầu tư mua thêm gà giống để mở rộng qui mô. Đến nay gia đình có thu nhập tiền lãi bình quân từ tiền bán gà giống và gà thịt từ 10-15 triêu đồng/năm, đã góp phần không nhỏ vào việc ổn định phát triển kinh kinh tế gia đình.

Với hiệu quả kinh tế trên mô hình nuôi gà chín cựa sẽ là mô hình phát triển kinh tế trong tương lai.