Vụ muối thất bát nhất trong lịch sử

“Chưa thấy năm nào mà muối lại mất mùa như năm nay”, chị Nguyễn Thị Đào, thôn Long Thạnh, bắt đầu câu chuyện kể về một vụ mùa cào không ra muối. Gia đình chị đều trông cả vào 2 khuôn muối - chừng hơn 300 mét vuông mặt ruộng. Cả 3 tháng trời, 2 vợ chồng chị hùng hục cào cuốc, chăm nom, nhưng chỉ thu hoạch được chưa đầy... 20 bao muối hạt.

Bán lắt nhắt, chị thu về chừng hơn 1 triệu 300 ngàn đồng, đủ chi phí trang trải cho công nợ. Còn lo cho cuộc sống của 2 vợ chồng và 5 miệng ăn thì: “Không có mô chú ơi, vợ chồng tôi là giỏi nhất vùng muối này mới có được chừng ấy muối đó, chứ có nhiều người, cả 3 tháng cào không ra hạt muối. Năm nay muối được giá, thế mà...”.

Chồng chị, anh Trần Ngọc Thơm, phải chạy vạy ngược xuôi, khi chẻ đá, khi làm mướn bất kể việc gì miễn có người gọi: “Lỗ tôm 2 năm nay, thâm tiền nhà nước mấy chục triệu đồng, khiếp quá nên đành bỏ hồ, bỏ đập, làm thuê còn kiếm ít tiền. Đánh đu với con tôm là dân đây ai cũng khiếp”.

Chòi muối chỉ còn bao cuối cùng. Ảnh: Đăng Khoa

Còn gia đình chị Lê Thị Hương chỉ có độc nhất một khuôn ruộng muối. Mọi năm, muối được mùa, dù giá rẻ bao nhiêu chị và mấy đứa con cũng đủ sống qua ngày. Năm nay, ”muối như thế này dân đây chết ngắc, ai dè đã hơn nửa vụ muối mà chỉ mới thu hoạch được 1/10 của năm ngoái".

Còn 2 bao muối cuối cùng trong căn chòi chứa muối cũ nát, chị gọi tư thương đến bán để kiếm một ít tiền đong gạo cho cả nhà, kỳ kèo một hồi giữa người mua kẻ bán, chị Hương cầm trong tay 180 ngàn đồng, bùi ngùi đi về phía rừng phi lao.

Đang bàn tán chuyện muối được giá, muối mất mùa, Ông Nguyễn Thịnh, thôn Tân Diêm, xã Phổ Thạnh và một số người dân khi nghe hỏi thăm ruộng muối, tất cả bực mình thả gàu leo lên bờ giãi bày tâm sự: “Anh thấy đấy, bán mặt cho đất, bán lưng cho trời tại đồng muối Sa Huỳnh này từ bao đời nay, thế mà, càng ngày càng nản, mưa nhiều, ruộng muối cứ hễ tiêu xong nước là ổng (trời) lại làm cho một trộ (trận), tiêu luôn cả chì lẫn chài”.

Còn nhiều, nhiều người dân khác cũng rơi vào cảnh khốn cùng vì không cào ra muối. Với họ, năm nay là năm đón nhận một vụ muối khó khăn nhất trong lịch sử tại đồng muối nổi tiếng Sa Huỳnh.

"Chắp tay khấn trời chứ biết làm sao"!

Tát mãi mà không hết nước, không thể cào được muối. Ảnh: Đăng Khoa

Năm nay, thời tiết Quảng Ngãi phụ lòng người làm muối, mưa liên tục đã khiến đồng muối Sa Huỳnh cho năng suất thấp. Đến thời điểm này đã quá nửa vụ muối trong năm 2008 nhưng tại đồng muối Sa Huỳnh chỉ thu hoạch được áng chừng hơn 350 tấn muối (năm ngoái thu hoạch được hơn 8.000 tấn).

Nghề làm muối ở đây chỉ diễn ra đến gần hết tháng 7 là phải nghỉ làm, khi mà trời chuyển sang mưa. Còn chưa tới 2 tháng làm muối, ông trời vẫn không chịu tha, đã hơn mười ngày nay, trời chiều lại đổ mưa, thủy triều lên xuống thất thường, khiến nước trong ruộng muối dâng cao, ngập cả bờ lẫn ruộng muối. “Với mười ngày ngập này, bà con có thể phơi được 6 mẻ muối, cứu vớt được phần nào công sức, nhưng ngặt nỗi ổng (trời) không thương”.

Ông Trần Quang Thể và hai bao muối cuối cùng bán cho tư thương. Ảnh: Đăng Khoa

Không chịu đầu hàng, 2 ngày nay, người dân xã Phổ Thạnh dắt díu nhau ra đồng để tát tiêu nước khuôn ruộng muối nhưng lực bất tòng tâm: “Nước cao quá, sức người có hạn, tát mãi mà ruộng muối có vơi đi tý nước nào đâu” - vừa tát nước cùng vợ, ông Trần Quang Thể nói.

Tát không xuôi, nông dân hò nhau thuê máy bơm nước, cả chục máy bơm được bố trí để tiêu úng nước,mỗi giờ phải chịu phí không dưới 30 ngàn đồng: “Máy chạy cả ngày nay rồi, nước có khô được đâu, tốn kém vô kể, máy vừa chạy, bà con đem gàu sòng, soong, niêu ra tát tiêu nước ruộng muối, thế mà...ngập vẫn hoàn ngập”- Ông Thế than vãn.

Với họ, vừa chăm tiêu nước, vừa chắp tay khấn ông trời đừng tuôn mưa xuống, để ruộng được muối, để dân còn kiếm được cái ăn: “Muối phơi trắng đồng, chỉ cần một cơn mưa thấm áo, tất cả công sức đều trôi hết thôi con à” - bà Đậu, 60 năm gắn bó với đồng muối thở dài.

Chia tay những nông dân ruộng muối, trời chiều kéo mây đen thẫm, cơn mưa nặng hạt lại trút xuống cánh đồng muối Sa Huỳnh. Họ về trong yên lặng, không ai muốn nói một câu. Ngày mai lại phải ra đồng muối và hễ đồng còn ngập nước là người nông dân nơi đây... còn phải tát.