Đồng khô, kênh mặn
Anh Lưu Quốc Việt ở ấp Vĩnh Sử, xã Vĩnh Biên nhìn 5 công lúa bị héo khô mà đành chịu trận vì không có nước tưới. Ruộng lúa nằm ngay bên tuyến kênh Nàng Rền, nước mênh mông nhưng đã bị nhiễm mặn. Những chỗ gò cao, lúa non đã bắt đầu chết khô. Anh than thở: “Tôi sạ 11 ngày rồi, lúa lên thiệt đều, nhưng chỉ bơm được một lần “lấy ngót” hôm sạ, rồi chịu trận cho tới hôm nay. Ruộng này coi như tiêu rồi”.
Rất nhiều tuyến kênh tạo nguồn và kênh nội đồng ở Ngã Năm đã bị mặn xâm nhập với nồng độ rất cao. Như trên tuyến kênh Nàng Rền tại ấp Vĩnh Sử, xã Vĩnh Biên, độ mặn đo vào chiều 12.4 đã lên 8,8- 90/00. Với nồng độ này, người dân không thể bơm nước cho ruộng lúa. Trên tuyến kênh Khoen Tạo, cũng ở ấp Vĩnh Sử, những đám lục bình đã bị héo khô do nước nhiễm mặn. Còn trên tuyến kênh Quản Lộ tại cầu treo thuộc ấp 1, thị trấn Ngã Năm, độ mặn đo được chiều 12.4 đã lên trên 120/00.
Ông Lê Hồng Muôn - Phó Chủ tịch UBND huyện Ngã Năm - cho biết: “Theo dõi độ mặn mấy ngày gần đây, có 7/8 xã, thị trấn trong huyện đã bị nhiễm mặn do tỉnh Bạc Liêu lấy nước mặn vào nuôi tôm xâm nhập qua”.
Lúa non... thoi thóp
“Mấy năm trước, nước mặn có vào, nhưng không vào tới đây. Năm nay, vào tới mà độ mặn lại lên rất nhanh. Lúa của tôi và bà con ở cánh đồng này mới 7 ngày tuổi, không có nước để bơm, coi như chịu trận thôi”, anh Phan Hoàng Hẹ, ở ấp Vĩnh Sử, xã Vĩnh Biên, có ruộng lúa cặp kênh Khoen Tạo than thở. Vụ lúa hè thu năm nay, lường trước tình hình khô hạn và mặn xâm nhập, huyện Ngã Năm đã khuyến cáo cụ thể lịch thời vụ: Vùng bắc kênh Nàng Rền có thể gieo sạ trong tháng 4, vùng nam kênh Nàng Rền thiếu nước ngọt nên chờ sang tháng 5 có mưa mới gieo sạ.
Tuy nhiên, nông dân trong huyện lại gieo sạ ngay từ... tháng 3 nên đến nay, Ngã Năm đã xuống giống đạt 13.000ha/18.000ha kế hoạch. Dù đang khó khăn về nguồn nước, nhiều nông dân vẫn liều gieo sạ lúa hè thu do đã lỡ ngâm giống, hy vọng trời sẽ có mưa hoặc độ mặn sẽ giảm trong 5–7 ngày tới.
Ngoài việc theo dõi sát độ mặn hàng ngày, huyện Ngã Năm đang triển khai các công việc cấp bách như vận hành hệ thống cống đập để hạn chế mặn xâm nhập và thông tin kịp thời tình hình mặn trên các tuyến kênh để khuyến cáo bà con.
Phó Chủ tịch UBND huyện Lê Hồng Muôn cho biết: “Trước mắt, chúng tôi khuyến cáo bà con, nếu thấy độ mặn xuống dưới 20/00 thì mới bơm nước vào ruộng lúa chống hạn, còn cao hơn thì không nên bơm. Chúng tôi thông báo về độ mặn mỗi ngày trên hệ thống loa truyền thanh để bà con phát huy các cống đập đã đắp để hạn chế mặn”.
Tuy nhiên, việc vận hành các cống đập cũng không thể ngăn chặn triệt để nước mặn từ tỉnh Bạc Liêu xâm nhập sang, bởi còn nhiều tuyến kênh ở Ngã Năm ăn thông sang Bạc Liêu chưa có cống đập chốt chặn. Huyện đang lo ngại vụ lúa hè thu năm nay sẽ bị thiệt hại rất nặng nếu tình hình mặn xâm nhập không được cải thiện trong 5–7 ngày tới.