* Mô hình chăn nuôi bò thịt hiệu quả

Ông Hồ Sỹ Tý, Giám đốc Công ty bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh đưa chúng tôi đi tham quan cánh đồng cỏ rộng mênh mông được chia ra thành nhiều khu, mỗi khu vài chục ha thả nuôi hàng trăm con bò thịt chất lượng cao và nhiều trại nuôi bò được xây dựng thoáng mát, mỗi trại nuôi vài trăm con bò thịt. Ông cho biết: Công ty hiện có 2.500 con bò thịt cao sản, bò lai và 700 con bò sữa thuần cao sản, mỗi năm cung cấp hàng trăm con bò giống tốt cho bà con chăn nuôi trong thành phố và một số tỉnh. Công ty đã mở rộng diện tích trồng cỏ lên gần 500 ha, trong đó có 150 ha cỏ nhiệt đới (Ruzi, Signal, Panicum) trồng thâm canh dành để chăn thả, 50 ha cỏ hỗn hợp dinh dưỡng cao cho năng suất từ 400 tấn đến 450 tấn/ha/năm, cùng hệ thống tưới phun tiên tiến để tưới cho đồng cỏ. Từ năm 2001, Công ty đã mạnh dạn nhập 1.000 con bò giống thuần Droughtmaster và Brahman từ Ốxtrâylia, trong đó có 960 bò cái (trọng lượng bình quân 350 kg/con, giá 1.200 USD/con) và 40 bò đực giống (trọng lượng bình quân 400 kg/con), giá từ 3.000 USD đến 3.400 USD/con để đưa về nuôi dưỡng, nhân giống. Sau một thời gian nuôi dưỡng cho thấy: những giống bò thịt thuần cao sản này đều thích nghi với khí hậu nắng nóng, tính hiền, tăng trọng nhanh, không đòi hỏi thức ăn cao cấp, chất lượng thịt cao, ít mỡ và mắn đẻ. Đến nay, đàn bò thuần nhập về nuôi đã đẻ được 1.100 con bê, khoảng cách lứa đẻ của bò từ 12 tháng đến 14 tháng, trọng lượng bê sơ sinh bình quân đạt từ 25kg đến 30 kg/con, khi đã nuôi 6 tháng tuổi đạt trọng lượng từ 130 kg đến 170 kg, nuôi sau 12 tháng tuổi đạt từ 200 kg đến 270kg; trọng lượng bò thịt trưởng thành đối với bò cái 430 kg đến 600kg/con và bò đực từ 700 kg đến 1.000kg/con; tỷ lệ thịt xẻ cho từ 58% đến 60%, cao hơn hẳn so với bò lai Sind. Năm qua, Công ty đã cung cấp gần 500 con bò thịt giống chất lượng cao cho Công ty Cao su Lộc Ninh (Bình Phước), Công ty Trách nhiệm Hữu hạn (TNHH) Mai Tiến (Lâm Đồng) và một số hộ chăn nuôi ở Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Nai... Giá giống bò thịt của Công ty bán ra hiện nay từ 55.000 đồng/ kg đến 60.000 đồng/kg. Trước khi giao bò, Công ty cử cán bộ kỹ thuật đến kiểm tra chuồng trại, đồng cỏ, thức ăn cho bò, điều kiện chăn nuôi và các đơn vị mua bò phải cử người (công nhân) đến để Công ty chuyển giao kỹ thuật nuôi bò. Trong quá trình chăn nuôi bò, cán bộ kỹ thuật của Công ty tiếp tục theo dõi để kịp thời can thiệp nếu có sự cố, hoặc bò cái đem về nuôi phối giống không đậu thai thì người nuôi được quyền trả bò lại cho Công ty.

Ông Hồ Sỹ Tý cho biết thêm, Công ty đang triển khai 2 dự án: dự án xây dựng Xí nghiệp Giống bò thịt có quy mô 1.000 bò cái sinh sản tại huyện Bù Đăng (tỉnh Bình Phước), nhằm sản xuất giống bò thịt chất lượng cao cung cấp cho các tỉnh Đông Nam bộ và Tây Nguyên. Dự án nuôi bò thịt và bò sữa thuần quy mô vài ngàn con tại huyện Đức Trọng (tỉnh Lâm Đồng). Hai dự án này đang được đẩy nhanh tiến độ xây dựng để đi vào hoạt động giữa năm 2007.

Không chỉ mô hình nuôi bò lai, bò chất lượng cao của Công ty Bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh mà nhiều mô hình chăn nuôi bò thịt quy mô trang trại từ vài chục con đến hàng trăm con bò thịt ở các tỉnh Bình Phước, Bình Thuận, Ninh Thuận, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu được hình thành và phát triển, như vậy đã làm thay đổi nhận thức, tập quán chăn nuôi bò truyền thống (chăn nuôi nhỏ lẻ). Đến nay, cả nước có hơn 3.400 trang trại chăn nuôi bò sinh sản và bò thịt, trong đó miền Nam 2.340 trang trại, chiếm tỷ lệ 68,7% tổng số trang trại. Bên cạnh cũng có những mô hình chăn nuôi bò thịt quy mô nhỏ, nhưng biết khai thác lợi thế về lao động, đất đai và nguồn thức ăn thô xanh trên địa bàn đã đem lại hiệu quả kinh tế khá cao. Điển hình như: một số công ty cao su trực thuộc của Tổng Công ty Cao su Việt Nam đã xây dựng một số trại bò giống với quy mô hàng trăm con bò cái sinh sản, giải quyết tốt nguồn giống bò thịt cho hàng ngàn gia đình công nhân chăn nuôi. Sau 4 năm thực hiện chương trình phát triển đàn bò thịt, các công ty cao su đã phát triển đàn bò thịt hiện có lên 5.000 con, trong đó hơn 3.000 bò cái sinh sản với tổng số vốn đầu tư trên 32 tỷ đồng. Các hộ nuôi bò còn trồng được hơn 150 ha cỏ, chủ yếu cỏ voi và cỏ xả cho năng suất từ 400 tấn đến 500 tấn/ha để giải quyết thêm nguồn thức ăn xanh cho đàn bò.

* Phát triển bò thịt theo hướng chất lượng cao

Mục tiêu của chương trình phát triển bò thịt của cả nước trong thời gian tới là tạo ra khối lượng lớn sản phẩm thịt bò có giá trị và chất lượng cao trên cơ sở chuyển đổi một phần đất canh tác sang trồng cây thức ăn chăn nuôi bò, trồng cỏ thâm canh cho chăn nuôi bò thịt; khuyến khích và ưu tiên phát triển chăn nuôi bò thịt quy mô trang trại đồng thời áp dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ sinh học vào phát triển chăn nuôi bò thịt, tăng cường hệ thống quản lý và nhân giống bò thịt chất lượng cao. Thành phố phấn đấu đưa tổng đàn bò thịt của cả nước lên 7,1 triệu con vào năm 2010 và 9 triệu con vào năm 2015, đưa cơ cấu giống bò lai, bò thịt chất lượng cao từ 30% hiện nay lên 40% vào năm 2015.

Ông Phạm Đức Nhoai, Phó Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi đại gia súc Việt Nam cho rằng: sau khi nước ta gia nhập WTO, chắc chắn lượng du khách, nhà đầu tư và chuyên gia nước ngoài đến Thành phố Hồ Chí Minh mỗi lúc một đông hơn. Do đó, vài năm tới thành phố vẫn phải nhập thịt bò chất lượng cao phục vụ du khách, cũng như nhu cầu tiêu dùng của người dân trong nước đòi hỏi chất lượng ngày càng cao. Theo ông Nhoai, muốn nuôi bò thịt đem lại hiệu quả, trước hết phải có con giống tốt. Công ty Bò sữa Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những đơn vị đi đầu và thành công trong việc phát triển giống bò thịt chất lượng cao, nên về giống bò chất lượng cao để cung cấp cho các cơ sở, hộ chăn nuôi thì không đáng lo ngại. Tuy nhiên, để có bước đi vững chắc, giải pháp về con giống cũng phải tiến hành, vừa đẩy mạnh chương trình cải tạo đàn bò địa phương để nâng dần tầm vóc, trọng lượng, chất lượng bằng phương pháp sử dụng tinh của các giống bò đực cao sản phối với bò cái nền, bò lai để phát triển giống bò thịt chất lượng cao của Việt Nam; tiếp tục chọn lọc và nhân các giống bò thịt cao sản, chất lượng cao phù hợp với điều kiện sinh thái từng vùng.

Theo ông Nhoai, cùng với giải pháp con giống, các hộ, trang trại muốn nuôi bò thịt đem lại hiệu quả nhất thiết phải có đất trồng những giống cỏ phù hợp cho bò thịt, cũng như giống cỏ cho đàn bò sữa. Bên cạnh đó cần có các giải pháp về vệ sinh phòng bệnh và thú y; tập huấn kỹ thuật chăn nuôi bò thịt, cùng với chính sách của Nhà nước về đất đai, hỗ trợ đầu tư, tín dụng, khuyến nông./.