* Khan hiếm lao động
Vụ mía 2012 - 2013, Thạnh Phú có diện tích trồng mía 850 ha, tăng gần 100 ha so với cùng kỳ. Mỗi năm, cứ đến mùa thu hoạch, người dân nơi đây phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nhân công đốn mía. Ông Võ văn Thanh, ở ấp Thạnh Hòa, thị trấn Thạnh Phú, cho biết: “Năm nào cũng vậy, trước khi đốn mía khoảng 10 ngày, gia đình tôi và nhiều bà con phải tìm nhân công để đặt cọc trước. Nếu đợi đến gần ngày thu hoạch sẽ khó kiếm được vì nhân công thì ít nhưng người cần đốn mía lại nhiều. Có hộ đã nhận cọc của thương lái, nhưng phải chờ hơn 10 ngày mới tìm được người đốn mía”.
Thiếu người đốn mía sẽ gây xáo trộn và làm ảnh hưởng không nhỏ đến kế hoạch sản xuất, mùa vụ của người dân. “Chỉ cần kêu người làm trễ vài ngày sẽ trễ tiền đặt cọc của người mua và nếu để qua Tết giá mía sẽ giảm. Rút kinh nghiệm, vụ mía năm nay, tôi chủ động đặt cọc nhân công trước, bằng mọi giá phải thu hoạch trước Tết Nguyên đán này” - ông Trần Văn Rẫy, ấp Quí Bình, xã Hòa Lợi bộc bạch. Ông Phan Văn Minh, ở ấp Thạnh Lại, xã Bình Thạnh, cho biết: “Tôi trồng gần 5 công mía, mấy năm trước vần công qua lại và thuê thêm công thu hoạch mía bán cho nhà máy. Năm nay, không có nhân công nên vợ chồng tôi cùng những người thân thu hoạch dần dần vì đã nhận tiền cọc từ thương lái”. Do “sốt” nhân công lao động nên khả năng dẫn đến thất thoát sau thu hoạch sẽ tăng cao vì người lao động chỉ chú trọng số lượng nên chặt bừa, chừa lại gốc khá cao so với mức bình thường.
* Giá công thu hoạch tăng
Do khan hiếm nhân công lao động nên giá thuê mướn thu hoạch mía ở một số xã bị đẩy lên từ 30 - 50% so với cùng kỳ. Theo bà con trồng mía, giá công đốn mía sẽ còn tiếp tục tăng khi bước vào những ngày cuối tháng Chạp. Ông Phan Văn Hải, ở ấp Thạnh Lại, xã Bình Thạnh, cho biết: “Công địa phương bây giờ tăng cao hơn nhiều so với năm ngoái. Nếu vụ mía trước chỉ khoán chặt 80.000 - 110.000 đồng/tấn thì nay tăng lên 160.000 đồng/tấn đưa xuống ghe. Mỗi ngày, một nhân công chặt trên 1 tấn mía, tính ra có khoản thu nhập gần 200.000 đồng, còn nếu chặt bỏ thì phụ nữ nhận tiền công là 100.000 đ/ngày, đàn ông nhận 120.000 đ/ngày. Vậy mà tôi chẳng tìm được người để thuê”. Ông Ba Hải cho biết thêm: “Khi mía chín rộ, cần phải có nhiều nhân công để thu hoạch nhanh, bởi để lâu hàm lượng đường sẽ giảm, mía lại héo làm hao hụt sản lượng. Mấy năm trước cũng thiếu nhân công, nhưng nếu nâng giá thuê lên cao hơn một chút, thì cũng kiếm ra người làm. Còn bây giờ, thanh niên trong độ tuổi lao động đi làm ăn xa, các chủ vườn cũng khó tìm được người làm mướn”.
Chỉ hơn 8 công mía, nhưng gia đình bà Đặng Thị Mơ, ở ấp Quí Bình, xã Hòa Lợi phải mất hơn 5 ngày mới kiếm được nhân công thu hoạch xong, với mức giá cao hơn vụ trước (160.000 đồng/tấn).
Câu chuyện của ông Ba Hải và bà Mơ hiện nay rất phổ biến trên các cánh đồng mía trong huyện. Dù giá có tăng gấp 2 - 3 lần, vấn đề thiếu nhân công thu hoạch mía vẫn khó có lời giải khi mà lực lượng lao động nông thôn ngày một khan hiếm dần. Chỉ còn cách là đưa cơ giới vào thu hoạch. Song, đến nay, huyện Thạnh Phú và nhiều vùng mía của tỉnh vẫn chưa có loại thiết bị nào thu hoạch mía.