Nhằm cải tạo chất lượng, nâng cao năng suất cũng như hiệu quả kinh tế từ cây nhãn, năm 2011, bằng nguồn vốn hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia, Trung tâm khuyến nông Yên Bái đã triển khai mô hình ghép cải tạo nhãn bằng giống nhãn lồng Hưng Yên chín muộn. Mô hình có diện tích 2 ha với 20 hộ tham gia tại thị trấn nông trường Nghĩa Lộ.

Để chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người dân, Trung tâm Khuyến nông Yên Bái đã tập huấn cho các hộ tham gia từ kỹ thuật đốn, chăm sóc cành, phòng trừ sâu bệnh hại cành gốc ghép và mầm ghép. Đồng thời hỗ trợ các hộ tham gia mô hình 100% mắt ghép và 50% vật tư phân bón. Trong quá trình triển khai thực hiện mô hình được cán bộ kỹ thuật thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, hướng dẫn các hộ tập trung đầu tư từ khâu đốn, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, ghép.

Sau hơn 3 năm thực hiện, đến nay tất cả các vườn nhãn của hộ gia đình tham gia dự án đều đã cho quả năng suất bình quân từ 25 – 30 kg/cây, quả to chất lượng tốt, bán được giá, nhiều hộ đã có nguồn thu. Như hộ ông Vũ Xuân Đoàn ở thôn 4a, thị trấn nông trường Nghĩa Lộ là một trong những người ghép cải tạo nhãn lồng Hưng Yên chín muộn thành công. Ông Đoàn cho biết: "Năm 2011, sau khi đựơc Trung tâm khuyến nông triển khai dự án gia đình tôi đã tham giam ghép cải tạo 40 cây nhãn già cỗi. Sau ba năm ghép cải tạo, nhãn của gia đình tôi sinh trưởng phát triển mạnh, tỷ lệ sống đạt hơn 90%, và đã ra hoa đậu quả. Vụ đầu tiên, gia đình tôi thu được 1,3 tấn quả, giá bán tại vườn 20.000 đồng/kg, thu lãi hơn 30 triệu đồng, cao gấp 2 lần so với nhãn thóc, nhãn chính vụ trước đây”. Ưu điểm của phương pháp ghép là dễ thao tác, tỷ lệ cây ghép sống cao, chồi ghép sớm liền sẹo và sinh trưởng mạnh.

Qua bước đầu thực hiện chương trình ghép cải tạo nhãn đã khẳng định được hiệu quả kinh tế, thời vụ thu hoạch, chất lượng… của giống nhãn lồng Hưng yên chín muộn đem lại và được nhiều người dân trong và ngoài mô hình đồng tình ủng hộ và đề nghị nhân rộng mô hình ở địa phương.

Nguyễn Văn Đoàn - TTKN Yên Bái