Về Hương Vĩ (Yên Thế) vào những ngày này, chúng tôi thấy nhiều cánh đồng của xã vẫn trơ gốc rạ, trong khi thời vụ gieo cấy vụ chiêm xuân đã tới. Tìm hiểu được biết, vụ chiêm xuân năm nay Hương Vĩ có kế hoạch gieo cấy 144 ha lúa nhưng đến thời điểm này chỉ có khoảng 50% diện tích chủ động nước gieo cấy. Vốn là xã nằm cuối kênh tưới của Công ty Khai thác công trình thuỷ lợi (KTCTTL) Yên Thế nên những năm trước đây, đồng ruộng Hương Vĩ thường xuyên thiếu nước. Cũng do không bảo đảm đủ nước tưới nên năng suất lúa của xã thường đạt thấp. Ông Hoàng Văn Hữu, Chủ tịch UBND xã Hương Vĩ cho biết: "Vụ chiêm xuân năm nay, UBND xã đã chỉ đạo nhân dân sớm triển khai kế hoạch tu bổ, nạo vét hệ thống kênh mương nội đồng với chiều dài hơn 40 km nhưng cũng chỉ khắc phục được phần nào. Chúng tôi đang có hướng chuyển đổi một số chân ruộng vàn cao thuộc các thôn: Yên Bái, Bờ Mận... sang trồng các loại cây màu vụ xuân nhưng những cây trồng này cũng phải có nước mới có thể cho năng suất được".

Không chỉ Hương Vĩ, mà các xã khác như: Đông Sơn, Đồng Lạc, Tân Hiệp... cũng trong cảnh tương tự. Nhiều chân ruộng của xã Tân Hiệp những năm trước đây thường sử dụng nước trong các ao, hồ nhỏ để gieo cấy, nay vẫn phơi ải vì thiếu nước. Đi dọc tuyến đường liên xã từ Hương Vĩ qua Đông Sơn đến Đồng Lạc lúa cấy thành từng vệt như tấm áo vá nham nhở do không đủ nước đổ ải. Bà Nguyễn Thị Thành, thôn Bo Chợ, xã Đông Sơn than vãn: "Chẳng có năm nào nguồn nước lại khó khăn như năm nay, vào vụ sản xuất được nửa tháng rồi mà chẳng có nước để cấy lúa, cữ này năm ngoái lúa đã bén rễ xanh đồng". Theo thống kê của Cụm thuỷ nông Bố Hạ - đơn vị phụ trách cung ứng nước tưới cho các xã: Đông Sơn, Đồng Kỳ, Hương Vĩ… thì đến thời điểm này mới chỉ đổ ải được khoảng 20% diện tích gieo cấy, trong khi cữ này năm ngoái đã đổ ải xong toàn bộ diện tích gieo cấy theo hợp đồng. Trước những khó khăn trên, Công ty KTCTTL Yên Thế đã ưu tiên điều tiết nước cho tuyến kênh này thêm 3 ngày ngoài kế hoạch nhưng tình thế chẳng cải thiện được là bao. Vì nguồn nước cho sản xuất phụ thuộc chủ yếu vào hệ thống kênh mương tự chảy nhưng do đầu nguồn khan hiếm, cộng với kênh xuống cấp đã nhiều năm chưa được tu bổ, nạo vét lớn làm cho nước cuối nguồn càng trở nên khan hiếm. Trả lời câu hỏi Công ty sẽ làm gì để khắc phục tình trạng khô hạn kéo dài? Ông Trần Văn Mười, Giám đốc Công ty KTCTTL Yên Thế cho hay: Toàn bộ diện tích hơn 700 ha lúa chiêm xuân của huyện đã hợp đồng tưới chỉ có khoảng 400 ha lấy nước từ hai hồ lớn là Cầu Rễ và Ngạc Hai là chủ động cho đổ ải và tưới dưỡng, số còn lại rất khó khăn vì nước trong các hồ do Công ty quản lý đều ở mực thấp hơn so cùng kỳ từ 10-20%. Khắc phục tình trạng này, đơn vị đã tổ chức nạo vét toàn bộ hệ thống kênh mương chính, kênh đầu mối, đồng thời có phương án lắp đặt 14 máy bơm cục bộ khai thác triệt để nguồn nước từ các sông, suối trên địa bàn nhằm bổ sung vào hệ thống kênh cung cấp nước cho nông dân sản xuất.

Tình trạng khô hạn diễn ra trong vụ chiêm xuân năm 2007 đã được các cơ quan chức năng dự báo ngay từ đầu vụ. Chính vì vậy để đối phó với tình trạng khô hạn kéo dài, huyện Yên Thế đang tập trung chỉ đạo đơn vị thuỷ nông phối hợp chặt chẽ với các địa phương tổ chức đổ ải luân phiên, hợp lý. Các địa phương khẩn trương hoàn thành kế hoạch tu bổ hệ thống kênh mương nội đồng, nạo vét các tuyến kênh dẫn kịp thời đưa nước về đồng sản xuất. Đối với đơn vị thuỷ nông tổ chức bảo dưỡng và chuẩn bị đầy đủ máy bơm dã chiến đưa nước từ các sông, suối hỗ trợ các vùng tưới bằng hệ thống trọng lực và bơm nước "chết" trong các hồ chứa phục vụ sản xuất. Bên cạnh đó, huyện Yên Thế còn chỉ đạo đơn vị vật tư chuẩn bị đủ lượng giống, phân bón dự trữ, đồng thời có chính sách trợ giá giống khuyến khích nông dân chuyển đổi diện tích cấy lúa không chủ động nước sang trồng dưa chuột Nhật xuất khẩu, mây nếp... Các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền để mọi người dân nêu cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm để vụ xuân diễn ra an toàn, hiệu quả.