1. Bệnh cúm A, cúm B, cúm C và cúm gà hay cúm gia cầm có gì khác nhau ?

Tác nhân gây bệnh cúm là 3 týp virus cúm A, B và C. Virus cúm týp A và B thường gây bệnh phổ biến, còn cúm týp C chỉ gây bệnh nhẹ, tản phát. Týp A có nhiều phân týp và là týp virus chính gây bệnh dịch cho người như virus cúm A/H3N2, A/H1N1...

Do sự thích nghi loài, một số phân týp virus cúm A có thể gây bệnh cho gia cầm như các phân týp H5N1, H7N7... Đặc biệt, virus cúm A/H5N1 có độc lực rất mạnh đối với loài gà. Như vậy, tên “cúm gà hay cúm gia cầm” có cùng căn nguyên týp virus cúm A với cúm người, nhưng khác về phân týp. Trong một số điều kiện nhất định, các phân týp virút cúm A thường gây bệnh cho gia cầm cũng có thể gây bệnh cho người.

2. Vì sao virút cúm A/H5N1 ở gia cầm có thể gây nguy hiểm ở người ?

Đối với cơ thể của người, virus cúm A/H5N1 hoàn toàn xa lạ. Người bình thường như chúng ta không có hàng rào miễn dịch để chống lại nó. Chính vì thế, khi người tiếp xúc trực tiếp với gia cầm mang bệnh hoặc ăn thịt, trứng gà mang virus sẽ là điều kiện thuận lợi để virus này xâm nhập vào cơ thể người gây ra bệnh nặng với tỷ lệ tử vong rất cao. Dịch cúm A/H5N1 ở người có nguy cơ tử vong cao hơn nhiều so với dịch SARS.

3. Lợn và một số gia súc khác có thể mắc cúm gà và lây lan được sang người không ?

Lợn có thể nhiễm nhiều loại virút cúm của cả người, gia cầm và có thể phát tán thành bệnh dịch.

Như vậy, chúng ta phải rất cảnh giác với việc virus cúm gà hiện nay có thể lây sang đàn lợn, rồi từ đó lại có khả năng lây tiếp sang người, hoặc các virus cúm có thể lai tạo gien trong cơ thể lợn, tạo ra phân týp virus cúm A mới tiếp tục gây dịch cho người (nếu xảy ra thì dịch sẽ rất lớn và nguy hiểm). Tuy nhiên, cho đến nay, chưa thấy dấu hiệu của việc nhiễm virus cúm gà trên đàn lợn ở nước ta.

4. Những triệu chứng lâm sàng chính của bệnh cúm A nói chung và của bệnh cúm A/H5N1 trên người như thế nào?

Bệnh cúm A do các týp virus lưu hành thường xuyên ở nước ta (H3N2, H1N1) thường có diễn biến cấp tính và có các biểu hiện như sốt cao (trên 38,5oC) kéo dài, có thể có rét run, ho, nhức đầu, đau mình, chảy nước mũi, hắt hơi, rối loạn tiêu hóa.

Bệnh nhân mắc cúm gà do virút cúm A/H5N1 ngoài các biểu hiện cơ bản giống như bệnh cúm A điển hình, bệnh thường diễn biến rất nhanh với bệnh cảnh viêm phổi nặng: ho khan, đau ngực, khó thở, tím tái, nghe phổi có ran. Khi chụp X quang phổi bệnh nhân có hình ảnh viêm phổi kẽ không điển hình với đám mờ, lan tỏa nhanh. Bệnh tiến triển đến suy hô hấp, sốc nhiễm trùng và có thể suy đa phủ tạng kèm theo rối loạn ý thức, dẫn tới tử vong.

5. Khi bị sốt và có những dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cúm A thì đến khám và có thể được tư vấn ở đâu?

Khi bị sốt cao đột ngột, ho, có thể có xuất tiết đường hô hấp, đau cơ, đau ngực, khó thở nghi mắc cúm A, mọi người nên đến ngay phòng khám đa khoa (nếu là người lớn) hoặc phòng khám nhi (nếu là trẻ em dưới 15 tuổi) ở các bệnh viện tuyến huyện và tỉnh để được khám, tư vấn. Các Bệnh viện Nhi TƯ, Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới (tại Hà Nội), Bệnh viện Nhi đồng, Bệnh viện Nhiệt đới (tại TP.Hồ Chí Minh) là những cơ sở điều trị chuyên khoa cao nhất hiện nay đối với bệnh cúm A/H5N1 theo phân công của Bộ Y tế.