1. Nhận biết và phát hiện rầy nâu:

- Nhận biết: Rầy nâu trưởng thành màu nâu, có hai dạng, cánh dài phủ kín bụng; cánh ngắn cánh khoảng 2/3 thân. Khi thiếu ăn hoặc điều kiện ngoại cảnh bất lợi từ loại hình cánh ngắn biến đổi sang loại hình cánh dài di chuyển sang nơi khác. Trứng nhỏ hình bầu dục cong, một đầu to một một đầu nhỏ trong suốt được rầy trưởng thành đẻ trong gân bẹ lá lúa. Rầy non có 5 tuổi. Lúc nhỏ màu đen xám, sau màu vàng nâu, thân hình tròn trĩnh. Mỗi rầy cái có thể đẻ 400 - 600 trứng. Rầy non ít di động tập trung ở gốc lúa hút dịch cây. Mật độ rầy cao có thể gây cháy rầy trên diện rộng. Rầy nâu thường hại nặng lúa chiêm xuân giai đoạn trổ bông – chín.

- Phát hiện: Cần điều tra 3- 5ngày/lần. Ruộng điều tra phải có lớp nước ngập 3-7cm; chọn 2-5điểm/ruộng cách nhau 5- 10m, cách bờ 1m; mỗi điểm dùng gậy tre gỗ cán lúa dài 1m, nhìn kỹ gốc lúa sẽ thấy rầy bò trên gốc lúa hay nhảy, bơi trên mặt nước. Mật độ rầy trên 10con/khóm (trên 500con/m2) là đến ngưỡng phòng trừ.

2. Kinh nghiệm phòng trừ rầy nâu:

Bà con có thể lựa chọn các loại thuốc trừ rầy thích hợp căn cứ vào mật độ rầy trên ruộng lúa khi điều tra.

Mật độ rầy 10-30con/khóm (500-1.500 con/m2) dùng loại thuốc thuộc nhóm điều hoà sinh trưởng (IGR), thuốc có tên hoạt chất là Buprofezin, thuốc thành phẩm (do nhiều công ty sản xuất) có tên: Applaud 10WP-25SC; Butyl 10WP- 400SC; Encofezin 10WP; Difluent 10-25WP… Thuốc có tác dụng tiếp xúc, không diệt được trứng và rầy trưởng thành. Sau khi nhiễm thuốc 3- 7 ngày, rầy non không lột xác được sẽ bị chết. Thuốc có tác động chọn lọc cao, kéo dài 20- 25 ngày, ít độc với côn trùng có ích.

Nếu mật độ rầy trên 30con/ khóm đến cháy rầy cục bộ phải dùng các loại thuốc hỗn hợp nhóm Buprofein với nhóm Cácbamát (Mipsin; Bassa; Vibasa; Bacide…). Hoặc dùng nhóm các loại thuốc có tác dụng nội hấp trừ rầy cao như: Hoạt chất Thiamethoxam (thuốc thành phẩm: Actara 25EC; Anfaza 25EC; Amira 25EC; Asara Supe 250WDG…); hoạt chất Imidacloprid (thuốc thành phẩm: Confidor 70WG; Amide 50EC; Vicondor 50EC; Armada 50EC; Midan 10WP; Conphai 10WP…); nhóm thuốc nội hấp hỗn hợp: Sutin 5EC; Penalty 40WP; Cruiseplus 312,5FS; Curbix 100SC; Diditox 40EC; Difentox 20EC: Michigane 55SC…

Nhóm thuốc trừ rầy Cácbamát phối hợp với nhau hoặc với nhóm Fipronin (Regent; Regal; Regill) như: Bassa 40EC+Padan 95SC hoặc Mipsin 30WP+Regent 800WG, nhiều hộ nông dân đang sử dụng hiện nay tuy có tác dụng trừ rầy cao nhưng rất độc hại với người và vật nuôi khi sử dụng nông sản, nhất là phun giai đoạn lúa chắc xanh trở đi.

Kinh nghiệm trừ rầy nâu của bà con nông dân Bắc Giang: Dùng các loại thuốc trừ rầy đặc hiệu, tác động nội hấp mới, an toàn với thiên địch, ít độc hại với người và vật nuôi, đảm bảo chất lượng, có uy tín cao trên thị trường như: Actara 25EC; Confidor 70WG; Admire 50EC; Sutin 5EC; Curbix 100SC; Cruise-plus 312,5FS. Khi rầy nâu nhiễm các loại thuốc nội hấp, chúng ngừng chích hút và bị tiêu diệt sau đó 12-36 giờ, hiệu quả của thuốc kéo dài 7-10 ngày. Thuốc có thời gian cách li ngắn, sau khi phun 5-7ngày.

Về liều lượng, nồng độ sử dụng: Dùng theo hướng dẫn ghi trên bao bì của nhà sản xuất chỉ có tác dụng tốt khi thuốc mới sử dụng lần đầu, mật độ rầy thấp, rầy tuổi nhỏ (rầy cám, tuổi 1-2).

Rầy nâu là loại côn trùng có tính chống thuốc cao, khi sử dụng nhiều lần một loại thuốc hoặc mật độ rầy cao, tỷ lệ rầy trưởng thành lớn cần tăng nồng độ lên 1,5 lần hoặc phối hợp 2 loại nhóm thuốc khác nhau trừ rầy mới có hiệu quả.

Nếu mật độ rầy cao trên 1vạn con/m2 đến cháy rầy cục bộ phun tăng gấp 2 lần nồng độ, liều lượng các loại thuốc nội hấp trên, phun ướt cả gốc và thân lá lúa rầy sẽ chết tức thì do tác động 2 cơ chế nội hấp và tiếp xúc mạnh của thuốc.

Dùng bình bơm động cơ hay thủ công có "béc" tia nhỏ để phun thuốc trừ rầy. Các loại thuốc có tác dụng nội hấp khi mật độ rầy thấp chỉ cần phun lên tán lá, sau 4 giờ không gặp mưa là đạt yêu cầu. Dùng thuốc trừ rầy pha thêm chất bám dính. Nếu không có chất bám dính bà con hãy thêm vào mỗi bình bơm 8-12lít nước (sau khi pha thuốc đầy bình) 5-7 giọt nước rửa chén Mỹ Hảo hay Sunlight, quấy kỹ để tăng độ bám của thuốc, tăng hiệu quả trừ rầy của thuốc lên 5- 10%.