Sắt có vai trò quan trọng đối với cơ thể. Trong mỗi milimét khối (mm³) máu có khoảng 5 triệu hồng huyết cầu, trong mỗi hồng huyết cầu lại chứa khoảng 280 triệu huyết sắc tố hemoglobin, mỗi huyết sắc tố đều có mang Fe trong nhân và có chức năng đặc biệt là tiếp nhận oxy ở phổi đem đi tiếp tế cho mọi tế bào duy trì hoạt động sống. Khi thiếu Fe thì huyết sắc tố giảm đi khả năng tiếp tế oxy cho cơ thể gây nhiều bệnh lý đặc trưng của tình trạng thiếu máu. Người mẹ thiếu máu trực tiếp gây thiếu Fe ở bào thai có thể làm trái tim bị dị dạng, động mạch chủ và mạch thận có những đoạn hẹp bất thường, bào thai thiếu chất isoferitin bảo vệ dễ bị tổn thương do sự tấn công của hệ miễn dịch của chính người mẹ. Trẻ em bị thiếu máu do thiếu Fe sẽ chậm lớn, kém thông minh, hay đau ốm, thiếu sinh lực, còn người lớn thì giảm sút nghiêm trọng sức lao dộng, suy giảm khả năng đề kháng, dễ nhiễm bệnh…

Triệu chứng thiếu máu nhược sắc thường có da xanh, môi nhợt, niêm mạc mắt trắng bệch, ngủ ít, chóng mặt, hoa mắt, có khi khó thở, mệt mỏi, tiếng nói nhỏ yếu, lòng bàn tay xanh tái, mạch nhanh trên 80 lần/phút, diễn biến dẫn đến suy tim phù chi dưới hay phù toàn thân…

·                   Phòng bệnh thiếu máu nhược sắc do thiếu sắt

-                    Không để xảy ra các nguyên nhân mất máu, chữa trị kịp thời các chấn thương, lao có ho ra máu, rong kinh băng huyết, loét dạ dày, tá tràng, sốt rét, tiêu chảy mãn tính, giun móc… Các trường hợp nặng phải có sự can thiệp của bệnh viện.

-                    Phòng chống thiếu máu có thể tiến hành tại nhà đối với các trường hợp sau đợt bệnh nặng kéo dài, suy dinh dưỡng, phụ nữ có kinh hàng tháng, phụ nữ mang thai ăn uống kém, trẻ sinh thiếu tháng.

+ Nên thường ăn các thức ăn chứa nhiều chất Fe như đậu đũa, rau cần tây, đu đủ, dưa hấu, táo, nho, thịt nạc, trứng, lòng gia súc, cua, cá quả; nấm thực phẩm chứa nhiều muối khoáng, coban tăng tạo máu, bắp cải kích thích tăng sản sinh huyết sắc tố…

+ Bột tam thất 4g, nấm mèo 20g - nhồi vào 1 trái tim lợn (hoặc trong lòng một con gà choai đã làm sạch sẽ, lấy lại tim gan; hay 100g gan lợn, bò), hấp cách thuỷ chín, ăn cả cái và nước. Tác dụng: tăng máu hiệu qủa.

+ Hoa gạo (khô) 50g - sắc hay hãm nước sôi, gạn lấy nước hoà Agiao 8g uống 1 lần/ngày. Tác dụng: hoa gạo giàu acid amin, pectin, tanin, đường, khoáng (K, Mg, Fe, Cu, Zn), kết hợp Agiao sẽ tăng nhanh lượng hồng cầu và huyết sắc tố, bổ máu rõ rệt.

-                    Có thể bổ sung thêm thuốc uống: viên sắt oxalat và vitamin B, C (theo hướng dẫn của thầy thuốc), uống xa bữa ăn và lúc uống thuốc thảo dược.

·                   Chữa bệnh

-                    Rau má 100g, cỏ mực 30g, lá sung 30g, lá huyết dụ 20g, ngải cứu 20g, củ mài 30g, sắc, hoà mạch nha 50g, uống 1 lần/ngày.

-                    Hoàng kì 12g, đảng sâm 12g, đương quy 12g, thục địa 16g, kê huyết đằng 16g, bạch thược 12g, hoài sơn 16g, hoàng tinh 12g, gừng 4g - sắc uống, 1 thang/ngày. Tác dụng: chữa thiếu máu do suy dinh dưỡng, làm tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, tác động vào lách tăng tạo máu, tăng lượng bạch cầu trung tính, nâng cao thể trạng và sức đề kháng.

-                    Hà thủ ô 100g, bố chính sâm 100g, hạt sen 100g, đại hồi 8g, thảo quả 12g - sao giòn, tán bột, uống 10g/lần, 2 lần/ngày. Tác dụng: chữa thiếu máu do suy dinh dưỡng, làm tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, tác động vào lách tăng tạo máu, tăng lượng bạch cầu trung tính, nâng cao thể trạng và sức đề kháng.

-                    Thục địa 16g, bạch thược 12g, đương quy 12g, xuyên khung 12g, ích mẫu 20g, táo nhân 8g, đảng sâm 12g - sắc, hoà tan cao ban long 8g, uống, 1 lần/ngày. Tác dụng: chữa thiếu máu do suy dinh dưỡng, làm tăng số lượng hồng cầu, huyết sắc tố, tác động vào lách tăng tạo máu, tăng lượng bạch cầu trung tính, nâng cao thể trạng và sức đề kháng.

-                    Đảng sâm 16g, bạch truật 12g, hoàng kì 12g, long nhãn 12g, kỉ tử 16g, đại táo 12g, mộc hương 12g, tang thầm 12g - sắc, hoà bột tam thất 8g uống, 1 lần/ngày. Tác dụng: bổ máu, tốt cho người bị xuất huyết, rong kinh, sau mổ…

-                    Bàn long sâm 8g, đan sâm 12g, đương quy 12g, ngưu hoàng 2g, thương truật 12g, viễn chí 8g, táo nhân 8g, ngũ vị tử 10g, phục linh 12g - sắc uống, 1 lần/ngày./.