Sính trái cây ngoại vì ... lâu hư!

Chợ nông sản Thủ Đức - TP.Hồ Chí Minh được xem là đầu mối của các vựa trái cây với nhiều loại mặt hàng phong phú. ở đây dành hẳn một khu bán các loại trái cây ngoại nhập theo đường chính ngạch từ Mỹ, ấn Độ, Ôtxtrâylia, Chilê, Niu Dilân, Italia... Tuy nhiên, hàng trái cây Trung Quốc vẫn chiếm thị phần lớn. Theo một tiểu thương bán trái cây ở chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, thị trường trái cây ngoại hiện nay có trên 20 loại.

Trước đây, khi nhắc tới hoa quả Trung Quốc, người tiêu dùng phần lớn chỉ biết đến táo, lê, cam, quýt thì nay còn có thêm nho, đào, mận, … Ngay cả cam, loại trái cây quen thuộc giờ cũng có nhiều loại khác nhau. Bên cạnh cam vỏ đỏ thường gặp, trên thị trường còn có cam Trung Quốc vỏ xanh, trái nhỏ hơn cam sành, đang được người tiêu dùng ưa chuộng. Chị Nguyễn Thị Nhỏ, tiểu thương kinh doanh trái cây, cho biết: “Các vựa lớn ở chợ đầu mối mỗi lần nhập khoảng 15 - 20 tấn hàng, chủ yếu là trái cây Trung Quốc. Bởi trái cây Trung Quốc có vỏ cứng, ăn giòn, các cửa hàng mua về bán lẻ để cả chục ngày vẫn tươi nguyên, thậm chí ngâm gần tháng trái vẫn tươi roi rói”. Theo chị Nhỏ, trái cây ngoại giá rất “mềm”, nhìn bắt mắt, da láng bóng, tươi mơn mởn nên rất thu hút người tiêu dùng.

Chị Tú Trinh, tiểu thương chuyên trái cây ở chợ Bà Chiểu, quận Bình Thạnh, cho biết: Sạp hàng của tôi khi nào cũng có hơn 20 thùng trái cây ngoại loại 17 - 20 kg/thùng. Cái được của trái cây ngoại là rất lâu hư, lúc bán không chạy, để trong kho mát 20 - 25 ngày vẫn tươi. Còn người tiêu dùng “sính” trái cây ngoại bởi theo họ là không có dư lượng thuốc độc hại, lại được kiểm dịch gắt gao nên ăn cũng yên tâm?!. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, trái cây ngoại, đặc biệt là táo, lê có xuất xứ từ Trung Quốc, nhìn ngoài vỏ thấy còn tươi, cứng, cuống và lá xanh nhưng phía trong ruột đã khô héo và thối rữa. Điều đó cho thấy, đây là loại trái cây có sử dụng hóa chất bảo quản!.

Bảo quản bằng chất gì: Bó tay!

Tại buổi tổng kết về tình hình thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm năm 2006 mới đây, Cục Vệ sinh An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, tỷ lệ mẫu táo, lê của Trung Quốc có dư lượng hoá chất bảo quản Carbendazim là 45,8%. Đó là chưa kể trong khi lấy 24 mẫu táo, lê Trung Quốc kiểm nghiệm thì 75% số mẫu có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật quá mức cho phép. Ông Lê Trường Giang, Phó giám đốc Sở Y tế TP.Hồ Chí Minh, cảnh báo: “Hiện nay mới chỉ kiểm tra được vài mặt hàng thực phẩm, vẫn chưa xác định trái cây ngoại nhập trên thị trường sử dụng hóa chất gì để bảo quản và tác hại như thế nào. Nguyên nhân là do chúng ta thiếu những cán bộ có trình độ, kỹ thuật cũng như thiết bị máy móc để phát hiện hóa chất trên trái cây”.

Trong khi nhiều người tiêu dùng vẫn chưa biết sức khoẻ sẽ bị ảnh hưởng như thế nào khi ăn trái cây có sử dụng hoá chất bảo quản thì Trung tâm Kiểm định thuốc bảo vệ thực vật TP. Hồ Chí Minh cho rằng, ở trung tâm có máy sắc kí khí khối phổ cho phép định tính vài ngàn hoạt chất hóa học nói chung. Tuy nhiên, khách hàng giao mẫu kiểm định và cho biết thành phần thì sẽ ra kết quả nhanh, bằng không kết quả phân tích rất khó tìm ra. Đó là chưa kể công thức chất bảo quản đang bị giấu nên khi Thanh tra Bộ Y tế giao mẫu trái cây ngoại, Trung tâm chỉ phân tích ra được một chuỗi gốc hóa chất, nhưng không định danh được chất gì, có phải chất bảo quản hay không?

Theo Thanh tra Chi cục BVTV TP.Hồ Chí Minh, qua kiểm tra các test nhanh, thấy táo, lê, cam của Trung Quốc có gốc lân và carbamat, nhưng khi đem về kiểm tra lại không xác định được chất gì, dư lượng bao nhiêu? Do dùng chất bảo quản nên trái cây ngoại luôn thối từ trong ra và người mua rất khó phát hiện. Viện Vệ sinh Y tế công cộng TP.Hồ Chí Minh cũng đã vào cuộc và lấy mẫu trái cây ngoại để tiến hành phân tích thành phần chất bảo quản. Tuy nhiên, chỉ có thể thừa nhận chất bảo quản trái cây là có, nhưng vẫn bó tay vì không xác định được đó là chất gì, tác hại cho sức khỏe con người như thế nào?

Theo ông Nguyễn Nhu, Trưởng phòng Nghiệp vụ tổng hợp, chợ đầu mối nông sản Thủ Đức, lượng trái cây đổ về chợ 1.700 - 1.900 tấn /ngày đêm. Trong đó, hàng được nhập thẳng của thương lái Trung Quốc qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) vẫn chiếm số lượng lớn nhất. Những loại trái cây Trung Quốc và Thái Lan thường đi bằng xe container đông lạnh chạy từ biên giới phía Bắc và biên giới phía Tây vào. Hàng tháng, Trạm Bảo vệ thực vật Thủ Đức có đến kiểm tra, lấy mẫu trái cây ngoại nhưng cũng chẳng thấy phản ánh gì. Đến bao giờ quyền lợi và sự an toàn của người tiêu dùng mới được tôn trọng? Câu trả lời phụ thuộc vào sự ra tay quyết liệt của chính những nhà quản lý.