Đến với xóm Thanh Lê, thôn Lũng Sơn, thị trấn Lim, huyện Tiên Du vào cuối tháng 4 – đầu tháng 5, bà con nông dân đang tất bật vào độ thu hoạch rộ vụ dưa lê Xuân Hè. Những năm trước khi diện tích nông nghiệp còn nhiều, người dân chủ yếu phụ thuộc vào cây lúa, nếu thời tiết thuận lợi, ít sâu bệnh thì có lãi chút ít nhưng công chăm sóc lại vất vả nên các hộ nông dân tại đây đã mạnh dạn chuyển sang trồng dưa lê trên đất lúa năng suất thấp. Trao đổi với cô Nguyễn Thị Nga, tôi nhận thấy sự phấn khởi trong ánh mắt cô vì dưa lê năm nay được mùa và được giá. Với 2 sào trồng dưa lê, sau 3 tháng trồng, gia đình cô thu được 700 – 800 kg dưa/sào, với giá thị trường 12.000 - 15.000 đồng/kg, cô dự tính vụ dưa này có thể thu khoảng 8 - 9 triệu đồng/sào (1 sào = 360m2). Cô Nga cũng cho biết thêm “Vài năm trước khi ít người trồng giống dưa lê siêu ngọt thì giá bán được cao hơn nên mỗi sào trồng dưa lê có thể thu được 15 – 20 triệu đồng/sào. Bây giờ có nhiều người trồng nên giá bán thấp hơn và thu nhập cũng giảm”. Cô chia sẻ trồng dưa lê không khó, tốn ít công chăm sóc, đỡ vất vả, điều quan trọng là phải chú ý phòng trừ dịch bệnh. Với chi phí đầu tư cho 1 sào về giống, phân bón, giàn (tre nứa có thể sử dụng được nhiều vụ) và thuốc trừ sâu (chủ yếu phòng trừ sâu đục quả) khoảng 1,2 – 1,4 triệu đồng, thì cuối vụ cũng cho lãi khoảng 5 - 7 triệu đồng/sào, hiệu quả cao hơn từ 5 – 6 lần so với trồng lúa. Bên cạnh đó cô cũng lưu ý khi trồng dưa lê vào thời kỳ đầu vụ (cuối tháng 1 – đầu tháng 2), việc điều tiết nước phù hợp rất quan trọng cho quá trình phát triển và làm quả cuối vụ, cần làm giàn cẩn thận để quả dưa có mẫu mã đẹp, đặc biệt cần tưới nhiều kali để tăng độ ngọt cho quả.

Ngoài 2 sào trồng dưa lê, cô cũng trồng thêm 1 sào dưa bở dài, cô cho biết “Trồng dưa bở dễ lắm, dễ như trồng khoai lang, chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn trồng dưa lê nhiều, không cần làm giàn, ít phải phun thuốc trừ sâu bệnh, nếu có thì cũng chỉ cần phun thuốc phòng trừ sâu xám ở giai đoạn cây con. Thời vụ trồng dưa bở muộn hơn, từ giữa hoặc cuối tháng 2, đầu tháng 3 và cũng thu hoạch cùng thời điểm với dưa lê. Năng suất dưa bở dài khá cao đạt 1,1 – 1,2 tấn/sào, với giá bán 6.000 – 8.000 đồng/kg thì sau khi trừ chi phí cô cũng thu được 5 – 6 triệu đồng/ sào trong vụ dưa 2014.

Dưa lê và dưa bở là loại quả dễ tiêu thụ, thời gian sinh trưởng của cây dưa ngắn, khoảng 2,5 – 3 tháng là cho thu hoạch. Với ưu điểm dễ trồng, chăm sóc, hiệu quả kinh tế lại khá cao, vì vậy một số địa phương trong tỉnh có thể đưa cây dưa lê vào cơ cấu luân canh trồng màu nhằm làm đa dạng cơ cấu luân canh cây trồng, chuyển đổi cây trồng cho những vùng sản xuất nông nghiệp hiệu quả thấp, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, xây dựng nông thôn mới của địa phương./.

Nguyễn Quỳnh Trang - TT KNKN Bắc Ninh