Thu hoạch hải sản ở cảng cá Tam Quan Bắc (Hoài Nhơn-Bình Định.)

Vẫn dùng đá ướp cá

Vùng biển tỉnh Khánh Hòa có nhiều loài hải sản có giá trị kinh tế, sản lượng khai thác trên 70.000 tấn/năm. Tuy nhiên, việc bảo quản sản phẩm sau khai thác của ngư dân vẫn còn thô sơ (ướp đá). Vì thế, sản lượng thủy sản xuất khẩu hàng năm chỉ đạt 40- 50%. Theo Sở Nông nghiệp và PTNT Khánh Hòa, toàn tỉnh có 150 cơ sở thu mua thủy sản và nhà máy chế biến, trong đó có 121 cơ sở chưa có hệ thống bảo quản sản phẩm, chỉ dùng đá cây để bảo quản.

Theo thống kê của Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và PTNT), hiện cả nước có gần 130.000 tàu cá các loại, song phần lớn là tàu có kích thước nhỏ, được đóng theo mẫu dân gian, điều kiện bảo quản sản phẩm sau khai thác không tốt. Hơn nữa, vì tàu nhỏ nên thường thiếu mặt bằng để lựa chọn, phân loại sản phẩm.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Oai, Cục trưởng Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho biết, lâu nay ngư dân chủ yếu bảo quản thủy sản bằng nước đá lạnh, nhiệt độ giao động từ 0oC – 5oC, thời gian bảo quản cho phép không quá 10 ngày. Đá sử dụng hầu hết là đá xay có kích cỡ khác nhau; một số địa phương, nước đá có chất lượng thấp, độ lạnh chưa sâu dẫn đến thời gian bảo quản ngắn. Do vậy, những loài tôm, cá, mực có giá trị cao thường được xếp trong các khay hoặc thùng riêng, song lượng sản phẩm nhiều hơn định mức dẫn đến cá bị bầm giập, tạo điều kiện cho vi khuẩn thâm nhập sâu vào thịt cá, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm...

Mặt khác, nhiều tàu không có thiết kế hầm bảo quản sản phẩm hoặc có nhưng chỉ là hầm với những vật liệu đa dạng, không đảm bảo cách nhiệt tốt như gỗ tấm, xốp miếng ghép.

Tổ chức lại sản xuất trên biển

Đây được xem là một trong những giải pháp quan trọng, góp phần giảm tổn thất sau khai thác hải sản trên các tàu cá. Trong những năm qua, Bộ Nông nghiệp và PTNT, Tổng cục Thủy sản đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tổ chức lại sản xuất trên các vùng biển, như tăng cường chất lượng dự báo ngư trường, chỉ đạo khai thác hải sản theo mùa vụ (vụ cá Bắc, cá Nam), tổ chức lại công tác hậu cần dịch vụ phục vụ khai thác, xây dựng và ban hành các chính sách hỗ trợ ngư dân khai thác trên biển. Đặc biệt, việc tổ chức sản xuất trên biển theo tổ, đội, kết hợp tàu khai thác với tàu thu gom, vận chuyển, tàu mẹ, tàu con; kết hợp giữa chủ tàu khai thác với các tổ chức, cá nhân thu mua, tiêu thụ sản phẩm đã mang lại kết quả khả quan.

Theo ông Vũ Văn Tám, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT, năm 2011, tổng sản lượng khai thác hải sản đạt trên 2 triệu tấn, trong đó, sản lượng khai thác xa bờ chiếm trên 40%; tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 6,1 tỷ USD. Để khai thác thuỷ sản đạt hiệu quả, năm nay, Bộ sẽ tăng cường tuyên truyền và đẩy mạnh triển khai thực hiện Quyết định 63/2010/QĐ-TTg ngày 15/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch đối với nông sản, thuỷ sản. Cùng với đó là ban hành chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân trong nước và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đầu tư sản xuất, lắp ráp các loại máy móc, thiết bị, dây truyền xử lý, bảo quản sản phẩm; vật tư chuyên dùng cho chế biến, bảo quản, thu gom và vận chuyển thủy sản trên biển.

Thúy Nga