Tập quán chăn nuôi trâu bò theo hình thức thả rông của nông dân miền núi không chỉ làm chất lượng đàn bò thấp kém, tỷ lệ hao hụt cao, mà còn gây khó khăn trong công tác tiêm phòng dịch bệnh, làm ô nhiễm vệ sinh môi trường. Thực tế đang diễn ra tại hai huyện Sông Hinh và Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên đòi hỏi các ngành chức năng có biện pháp quyết liệt - nếu muốn ngành chăn nuôi bò phát triển bền vững.
Gia đình chị La Lang Thị Dù ở thôn Phú Giang, xã Phú Mỡ (Đồng Xuân) nuôi 10 con bò theo hình thức thả rông, đến mùa cày thì lùa về, cày xong tiếp tục nhập bầy đàn. Vào mùa, sau gần một tháng thả bò dưới chân núi La Hiên chị mới vào thăm thì phát hiện xác con bò đực chết kẹt trong hốc đá. Bò chết không chỉ thiệt hại về kinh tế gia đình mà không có bò để cày đất trồng trọt, bởi trong số 10 con bò đâu phải con nào cũng cày được. Muốn bò cày được phải tập luyện, nhưng bò sống quen theo kiểu thả rông với bản tính hoang rã nên rất khó trong việc thuần dưỡng để phục vụ cày kéo. Còn Mí Nhạn cũng ở xã Phú Mỡ khi vào rừng cách nhà 3 cây số, nơi đàn bò đang thả rông thì phát hiện con bê chết do bê không chịu nổi cái lạnh của núi rừng, cộng thêm thiếu sự chăm sóc nên nó chết. Thường thì một tháng mới và thăm một lấn, biết bò cái có chửa nhưng không biết đẻ lúc nào. Ở đây đã từng xảy ra tình trạng bò chết rớt xuống hố, có trường hợp đi lạc vào khu rừng xa không biết đâu mà tìm.
Theo thống kê của UBND huyện Đồng Xuân, xã Phú Mỡi hiện có diện tích đất Tự nhiên lớn nhất tỉnh Phú Yên, điều này thuận lợi trong việc nuôi bò thả rông. Cũng chính vì thế nguồn thu nhập chủ yếu của đồng bào dân tộc thiểu số ở đây là chăn nuôi bò, có nhà nuôi đến 50 con. Việc chăn nuôi theo kiểu thả rông làm kém chất lượng đàn bò, mà cũng làm cho các ngành chức năng phải đau đầu. Một cán bộ của Ban quản lý rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân cho biết, nhiều khu vực rừng trồng bị bò giẫm gãy đổ, năm nào cũng phải trồng dặm lại, dù ban quản lý đã phối hợp với chính quyền xã tổ chức tuyên truyền, nghiêm cấm việc thả bò vào những khu rừng trồng nhưng không phát huy hiệu quả.
Cách đây 3 năm tại các huyện Sông Hinh, Đồng Xuân bò chết lên đến gần ngàn con gây thiệt hại về kinh tế. Nguyên nhân là do tập quán chăn nuôi bò theo hình thức thả rông, khi gặp thời tiết lạnh kéo dài, bò suy kiệt sức lực dẫn đến chết.
Trạm thú y huyện Sông Hinh cho biết công tác tiêm phòng ở trâu bò được triển khai quyết liệt đến tận các xã, tuy nhiên đa số các hộ nuôi bò thả rông không tích cực tham gia nên kết quả không đạt theo như kế hoạch đề ra. Vì vậy, bước vào mùa mưa bò nuôi thả rông gặp lạnh chết là điều khó tr ánh khỏi. Bên cạnh đó, nuôi bò thả rông còn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.