Người chăn nuôi đang phải chịu thiệt khi phải mua gia cầm giống với quá giá cao.

Giá cao bất thường?

Nếu như những năm trước, giá gà giống công nghiệp 1 ngày tuổi chỉ 7.000-15.000 đồng/con thì thời điểm này, nông dân đang phải mua với giá 20.000-21.000 đồng/con, thậm chí 25.000 - 26.000 đồng/con.

Theo tính toán của nông dân, gà nuôi sau 45 ngày đạt trọng lượng bình quân 2,3kg, với giá xuất chuồng như hiện nay là 35.000-36.000 đồng/kg thì mỗi con gà bán được 70.000-80.000 đồng; trừ chi phí, lợi nhuận chỉ còn 1.000-5.000 đồng/con, nếu tính tỷ lệ chết mỗi lứa nuôi là 5% thì lỗ vốn. Trong khi đó, sản xuất và kinh doanh con giống lại cho lợi nhuận ngất ngưởng, đạt tới 15.000-18.000 đồng/con gà 1 ngày tuổi (giá thành sản xuất gà giống chỉ 8.000-9.000 đồng/con). Đây quả là sự bất hợp lý trong cơ cấu lợi nhuận của chuỗi chăn nuôi.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Chủ nhiệm Hợp tác xã Chăn nuôi Cổ Đông (Sơn Tây - Hà Nội) cho hay, với giá gà thịt công nghiệp hiện nay 34.000-35.000 đồng/kg, trong điều kiện chăn nuôi không bị dịch bệnh, tỷ lệ chết dưới 5% thì giá gà giống 1 ngày tuổi phải ở dưới mức 16.000 đồng/con thì bà con mới có lãi. Mọi năm đây là thời điểm các hộ chăn nuôi đồng loạt tái đàn để kịp phục vụ Tết Nguyên đán, nhưng với giá con giống cao ngất ngưởng, người nuôi không mấy mặn mà.

Nhiều chủ trang trại cho rằng, những doanh nghiệp sản xuất giống gia cầm đang ăn nên làm ra chưa từng thấy. Bằng chứng là gần 2 tháng qua, trong lúc giá gà thịt công nghiệp (gà trắng) xuất chuồng giảm còn 27.000 - 29.000 đồng/kg và duy trì mức giá đó trong thời gian khá dài thì giá gà giống gần như không nhúc nhích. Mặc dù các doanh nghiệp sản xuất giống báo giá 22.000 đồng/con 1 ngày tuổi, ở phía Nam khoảng 20.000-21.000 đồng/con nhưng đó mới là giá bán cho đại lý cấp I, còn khi đến tay nông dân, giá đội tới 25.000-26.000 đồng/con. Chỉ có trang trại chăn nuôi quy mô lớn mới ký được hợp đồng trực tiếp mua con giống với doanh nghiệp cung ứng, còn các cơ sở nhỏ và vừa đều phải mua qua khâu trung gian nên giá bị đội lên 10-20%.

Anh Nguyễn Trọng Chuyền, chủ trang trại gia cầm quy mô 20.000 con ở Chương Mỹ (Hà Nội) cho biết, chưa bao giờ người nuôi gia cầm lại rơi vào hoàn cảnh khốn đốn như năm nay. Hồi tháng 8, giá gà công nghiệp (gà trắng) thương phẩm khoảng 50.000 đồng/kg, giá giống chỉ 12.000-18.000 đồng/con thì từ tháng 9 đến nay, giá gà thương phẩm hạ xuống còn 34.000-35.000 đồng/kg, còn giá giống thì tăng cao chót vót và chưa có dấu hiệu giảm.

Người chăn nuôi gà ngại tái đàn khi giá con giống tăng cao đột biến.

Đưa gà lông trắng vào chương trình giống

Theo ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam, hiện 80% thị trường giống gia cầm ở nước ta tập trung vào tay 2 "ông trùm" về chăn nuôi gia cầm, đó là Công ty cổ phần Chăn nuôi C.P (100% vốn Thái Lan) và Công ty Japfa Comfeed (100% vốn Indonesia), một phần nhỏ thị trường thuộc về một doanh nghiệp trong nước (Công ty DABACO). Trung bình mỗi tháng, 2 "đại gia" trên cung cấp cho thị trường nước ta 6,2 - 6,5 triệu con giống gà công nghiệp. Phải khẳng định, nhờ có kỹ thuật tốt nên chất lượng con giống của họ hoàn toàn đánh bật các doanh nghiệp sản xuất con giống nhỏ lẻ trong nước và họ gần như nắm quyền điều hành giá giống trên thị trường, thậm chí còn bắt tay với nhau, tự đặt ra cái gọi là "giá thị trường" để mặc sức chèn ép người chăn nuôi.

Chu kỳ sản xuất gà giống không dài, trứng được đưa vào ấp chỉ sau 22 ngày là nở ra con giống nên rất dễ điều tiết cung, cầu. Khi gà đẻ trứng vào giai đoạn nhu cầu thị trường con giống thấp, trứng sẽ được trữ lại bảo quản, chờ nhu cầu mua con giống tăng cao, doanh nghiệp sản xuất mới đưa trứng vào ấp. Đó chính là lý do khiến sản xuất gà giống không bao giờ lâm vào cảnh "ế hàng". Tình hình hiện nay cho thấy, các doanh nghiệp đã cố tình không tăng số lượng trứng ấp, nhằm tạo ra những "cơn sốt" gà giống để trục lợi.

Ông Lịch cho rằng, để ổn định thị trường giống gia cầm, Nhà nước nên đầu tư nâng cấp các cơ sở sản xuất giống trong nước về hạ tầng kỹ thuật, từng bước đáp ứng chất lượng và số lượng giống cho chăn nuôi để không còn cảnh người chăn nuôi phụ thuộc vào giống của các doanh nghiệp nước ngoài. Đồng thời, các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường kiểm soát giá cả, chất lượng con giống, tránh tình trạng tư thương lợi dụng "đục nước béo cò", tăng giá giống vào mỗi thời điểm tái đàn.

Trước thực tế giá gà lông trắng tăng quá cao, làm ảnh hưởng tới việc sản xuất của nông dân, ông Diệp Kỉnh Tần, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT yêu cầu, sang năm 2012, Cục Chăn nuôi cần đưa gà lông trắng vào chương trình giống nhằm sớm ổn định thị trường, tránh bị doanh nghiệp nước ngoài lợi dụng.