Thật ra, gia đình ông Nguyễn Xuân Thọ làm nghề bún đến nay đã ba đời rồi, hiện nay, con trai là Nguyễn Xuân Thành đang nối nghiệp ông nội trở thành "đại gia bún" ở địa phương. Còn biệt danh "kỹ sư bún" xuất hiện khi Nguyễn Xuân Thọ tự nghiên cứu và sản xuất thành công máy ép bún liên hợp (1997), trở thành sản phẩm cơ khí hỗ trợ bà con lao động thủ công làng bún truyền thống, thì thương hiệu bún và máy ép bún Ngãi Chánh bắt đầu chen được vào thị trường.
Nếu nói An Nhơn là đất vua, đất nghề thì xã Nhơn Hậu, huyện An Nhơn (nay là thị xã An Nhơn) đã có đến năm nghề truyền thống: nghề đúc, nghề rèn, nghề tiện mộc mỹ nghệ, nghề làm đồ gốm và... nghề làm bún. Riêng thôn Ngãi Chánh của xã Nhơn Hậu có khoảng 420 hộ dân thì đã có hơn 50 lò bún đang hoạt động. Nhiều lò bún nổi tiếng như: Hai Tân, Năm Nhất, Vinh Thuận, Chín Xà, Hai Bẹ... góp phần làm nên thương hiệu bún Ngãi Chánh. Trung bình mỗi ngày lượng bún ra lò của cả thôn là 10 tấn, thì công suất máy vẫn chạy chưa hết cỡ. Loại máy ép bún liên hợp do Nguyễn Xuân Thọ sản xuất có công suất lên đến 2,5 tấn/ ngày. Cứ mỗi kg gạo làm ra được 2,5 kg bún tươi thì lượng gạo tiêu thụ cho cả thôn Ngãi Chánh vào lò bún lên đến hơn 4-5 tấn/ngày!
Tiếng là lên thị xã rồi, nhưng đất An Nhơn vẫn là đất lúa. Giống lúa cao sản U-ải 32, ăn nước sông Thiết Trụ - một nhánh của sông Kôn chảy vào An Nhơn - cho năng suất lúa ở Nhơn Hậu lên đến bảy tấn/ha/vụ. Mỗi năm hai vụ lúa, hộ làm bún ở đây có dư gạo để ăn, dư gạo để làm bún. Chỉ có loại gạo khô của An Nhơn làm bún mới ngon, không dính, lại dai. Hằng ngày, bún tươi từ thôn Ngãi Chánh đã nườm nượp tỏa về TP Quy Nhơn, ra các huyện phía bắc tỉnh Bình Ðịnh, theo đường 19 lên Tây Nguyên. Làm nên hương vị đặc trưng của một làng nghề bún cổ truyền.
Thế nhưng, người làm bún - thường không giàu lên từ bún - mà lại giàu lên từ nuôi lợn. Nước gạo, phụ phẩm của dây chuyền sản xuất bún là nguồn dinh dưỡng chủ yếu trong chăn nuôi. "Ðại gia" Nguyễn Xuân Thành cho biết: "Gia đình nuôi được 30 con lợn lứa, bốn con lợn nái. Cứ ba tháng xuất chuồng một lần. Trừ chi phí, hằng năm thu về hơn 160 triệu đồng". Hệ thống hầm Bi-ô-ga của các hộ làm bún - nuôi lợn thôn Ngãi Chánh được xây dựng từ năm 2005, bài bản không chê vào đâu được. Ðiện chỉ dùng ưu tiên cho sản xuất bún bằng cơ giới tự động, xài ti-vi, tủ lạnh - còn khí Bi-ô-ga dùng thắp sáng đèn măng-sông, đun nước nóng, nấu ăn trong gia đình.
Cá biệt, gia đình ông Nguyễn Xuân Thọ không phất lên từ lợn mà giàu lên nhờ máy sản xuất bún liên hợp. Từ một nông dân sinh ra và lớn lên tại làng nghề truyền thống Ngãi Chánh này, anh chứng kiến cảnh làm bún thủ công truyền thống của thế hệ trước: năng suất không cao, mức độ lao động khá nặng nhọc qua các công đoạn; xay bột, giáo bột, nén bột và bắt bún. Anh mơ một ngày quê hương có điện là có thể đổi đời từ những chiếc máy làm bún tự động.
Tháng 8-1993 điện quốc gia đã về đến huyện An Nhơn; nhưng cả xã Nhơn Hậu năm 1997 mới đủ vốn kéo được điện về. Nguyễn Xuân Thọ với chút vốn kiến thức về cơ khí hồi còn học nghề sơ cấp, anh phải đi lên thị trấn Ðập Ðá cách làng chừng năm km để mày mò làm ra chiếc máy ép bún tự động. Khi các cấu kiện của chiếc máy ép bún tự động đã phôi thai nên dạng - nên hình cũng là lúc thôn Ngãi Chánh của anh vừa có điện. Anh đem chiếc máy về làng lắp đặt và chạy thử thành công với bốn mô-tơ truyền động cho bốn chức năng công tác chính: Ðánh bột, ép bún, băng truyền và bơm nước xả... Thành công ngoài sức tưởng tượng. Công suất máy dần được tăng lên qua hiệu chỉnh hợp lý các công đoạn. Chiếc máy sản xuất bún liên hợp hoàn chỉnh đầu tiên của Nguyễn Xuân Thọ đã đạt đến 2,5 tấn bún/ngày trước sự ngỡ ngàng của các thợ bún thủ công làng nghề Ngãi Chánh.
Tiếng lành đồn xa, không chỉ sản xuất và lắp đặt theo nhu cầu trong thôn Ngãi Chánh mà chiếc máy liên hợp ép bún của Nguyễn Xuân Thọ đã tỏa đi khắp thị xã An Nhơn, vượt ra tận Quảng Ngãi, Quảng Nam, theo bà con Bình Ðịnh lên tận Tây Nguyên lập nghiệp. Nguyễn Xuân Thọ mở hẳn một xưởng cơ khí với tám công nhân, chuyên sản xuất máy ép bún và các loại máy công tác phục vụ chế biến thực phẩm như máy xay, trộn bột, máy làm bánh tráng, bánh ướt, máy ép bánh hỏi... Nhưng máy ép bún liên hợp Ngãi Chánh vẫn là sản phẩm chủ đạo. Xưởng cơ khí và sản phẩm của "kỹ sư... bún" Nguyễn Xuân Thọ đang được các cơ quan chức năng đánh giá, hoàn chỉnh các thủ tục để cấp bằng sáng chế độc quyền.
Ông Nguyễn Xuân Thọ tâm sự: "Xã Nhơn Hậu chúng tôi đang phấn đấu hoàn thiện 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Nghề làm bún cổ truyền của thôn Ngãi Chánh tự hào đã truyền giữ được nghề của cha ông và vươn lên làm giàu từ những chiếc máy làm bún tự chế này. Làng nghề đang xây dựng hệ thống xử lý nước thải tốt hơn nữa và hoàn thiện các thủ tục công nhận thương hiệu trong năm 2012".