Đến với nghề nuôi o­ng từ truyền thống của gia đình, anh Nguyễn Văn Trọng (ở ấp Quí Thành) đã tích lũy nhiều kinh nghiệm. Khắp vườn nhà anh là những thùng cây hình khối chữ nhật để làm tổ cho o­ng trú ngụ. Mỗi thùng có từ 8 - 10 cầu o­ng để o­ng tích mật. Nếu gặp thuận lợi, mỗi năm anh thu lợi nhuận 80 triệu đồng từ 200 thùng o­ng sau khi trừ chi phí đầu tư.

Ông Trần Vĩnh Quỳnh đang chăm sóc đàn o­ng mật.

Anh Trọng cho biết: “Nuôi o­ng không khó nhưng đòi hỏi người nuôi phải khéo léo, tỉ mỉ và dày công chăm sóc. Hơn hết, phải thật sự yêu thích để có kiến thức nhất định về vòng đời, sự sinh trưởng, đặc tính của loài o­ng và biết cách luân chuyển đàn o­ng tìm nơi có nguồn mật hoa dồi dào”.

Vào mùa nắng thời gian thu mật ngắn, nếu gặp vùng hoa đẹp, chỉ từ 7 - 10 ngày, anh Trọng thu khoảng 400 lít mật, giá bán 30.000 đồng/lít. Mật từ hoa nhãn, hoa chôm chôm có giá cao hơn mật của những loại hoa khác.

Theo anh Trọng, chi phí đầu tư nuôi o­ng tùy số lượng đàn và điều kiện của mỗi người. Để duy trì đàn mạnh, đảm bảo sản lượng mật, người nuôi o­ng cần kiểm tra để duy trì con o­ng chúa tốt cho mỗi đàn. Vào thời gian thiếu nguồn hoa tự nhiên hay những ngày thời tiết không thuận lợi, o­ng không thể rời tổ tìm thức ăn thì phải cho o­ng ăn nước đường, phấn hoa nhân tạo bằng hỗn hợp đậu nành và vitamin.

Hiện nay, đa số hộ nuôi o­ng như anh Trọng đều tìm đầu mối liên kết với các công ty mật o­ng để được tạo điều kiện về chi phí đầu tư, kỹ thuật chăm sóc, bao tiêu sản phẩm mật nên hiệu quả mô hình khá bền vững.

Là nghề mang lại thu nhập khá nhưng nuôi o­ng cũng lắm công phu và nhọc nhằn khi nguồn thức ăn chủ yếu là phấn hoa thiên nhiên. Người nuôi o­ng ở xã Nhị Quí phải đưa đàn o­ng rong ruổi khắp nơi khi mùa hoa nhãn tại xã kết thúc.

Hơn hai mươi năm trong nghề, ông Trần Vĩnh Quỳnh, một hộ nuôi o­ng ở ấp Quí Thành cho biết, công việc của người nuôi o­ng thay đổi nơi ở theo mùa hoa, mỗi nơi chỉ lưu lại vài tuần. Sau khi chọn được vườn cây đang ra hoa ưng ý, người nuôi sẽ thuê phương tiện đưa toàn bộ thùng o­ng đến và dựng lều tạm bợ với một số vật dụng cần thiết cho sinh hoạt.

Mỗi năm khi hết mùa hoa nhãn ở xã, ông Quỳnh lại thuê xe đưa đàn o­ng mật đón mùa hoa tràm, bắp, cao su, cà phê… ở các tỉnh bạn.

Khâu vận chuyển phải nhanh chóng, tốt nhất vào ban đêm và đảm bảo không vỡ tổ; đồng thời cung cấp đầy đủ nguồn thức ăn dự trữ cho o­ng trong suốt quá trình vận chuyển. “ Loài o­ng rất mẫn cảm với môi trường, nếu người nuôi không khảo sát kỹ, gặp vườn cây, ruộng lúa có sử dụng thuốc trừ sâu o­ng sẽ chết hàng loạt, coi như trắng tay” - Ông Quỳnh chia sẻ.

Trước đây, số hộ nuôi o­ng lấy mật ở Nhị Quí khá nhiều, tập trung tại hai ấp có diện tích chuyên canh nhãn lớn là Quí Thành và Quí Chánh. Những năm gần đây, phải đối diện với rủi ro vì tình trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tràn lan nên nhiều hộ đã thôi gắn bó với nghề nuôi o­ng.

Ngoài lợi nhuận về kinh tế, các hộ nuôi o­ng chia sẻ họ còn có chung niềm đam mê, bởi nghề nuôi o­ng cần sự nhẫn nại, tỉ mỉ và khéo léo, nếu không rất dễ bỏ cuộc giữa chừng.

Quế Ngân