Hàng năm, diện tích sản xuất lúa của Bình Định đạt khoảng 120.000ha, tổng sản lượng trên 550.000 tấn. Với sản lượng này, ngoài việc tiêu dùng trong tỉnh, hàng năm Bình Định còn có thể xuất bán khoảng 200.000 tấn, nhưng hầu hết chất lượng gạo chỉ đạt mức trung bình hoặc thấp. Do vậy thu nhập của nông dân chưa cao.

Cũng vì lý do trên nên đã tồn tại nghịch lý: địa phương luôn dư gạo nhưng các siêu thị, cửa hàng vẫn phải nhập gạo từ Đồng bằng sông Cửu Long về bán với giá cao hơn 2.000 - 3.000 đồng/kg. Theo phân tích của các chuyên gia kinh tế, nếu 200.000 tấn được xuất bán là gạo chất lượng cao thì nông dân Bình Định sẽ có thêm nguồn thu nhập gần 600 tỉ đồng.

Hầu hết các huyện trọng điểm lúa của tỉnh đều có điều kiện thuận lợi để sản xuất lúa chất lượng cao; khả năng đầu tư thâm canh, áp dụng kỹ thuật mới được nông dân tiếp thu và đưa vào sản xuất. Tuy nhiên, thời gian qua, việc sản xuất lúa chất lượng cao chưa được các ngành chức năng quan tâm đúng mức, nông dân trong tỉnh vẫn còn chạy theo các giống lúa tuy có năng suất cao nhưng chất lượng thấp, việc tiêu thụ khó khăn, giá cả bấp bênh.

Mở hướng đi mới

Từ thực trạng trên, Công ty cổ phần Phân bón và Dịch vụ tổng hợp Bình Định (CPPB-DVTHBĐ) đã chủ động phối hợp với một số hợp tác xã nông nghiệp trong tỉnh hợp đồng với nông dân sản xuất lúa chất lượng cao giống Hương Thơm 1 (HT1). Công ty hỗ trợ nông dân toàn bộ giống lúa, vật tư nông nghiệp, hướng dẫn canh tác theo hướng an toàn, ít sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Lúa sau khi thu hoạch được doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ với giá cao hơn các giống lúa thường từ 0,6 - 1 triệu đồng/tấn, vì vậy nông dân sản xuất lúa hầu hết đều lãi cao, đồng thời tiết kiệm chi phí sản xuất.

Ông Võ Tuấn Toàn, Giám đốc Công ty CPPB -DVTHBĐ cho biết: “HT1 là giống lúa thơm ngắn ngày có nguồn gốc từ Trung Quốc, chất lượng gạo thơm, mềm dẻo, thích hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Việc đầu tư sản xuất lúa HT1 tuy có phức tạp hơn các giống lúa thường, nhưng giá lúa trên thị trường khá cao, đầu ra ổn định. Thời gian qua, Công ty đã hợp đồng với nông dân sản xuất lúa an toàn với quy trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ, không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, sản phẩm được tiêu thụ mạnh tại các siêu thị, cửa hàng gạo khu vực miền Trung và các vựa gạo lớn ở miền Nam”.

Qua mô hình thử nghiệm ban đầu, từ năm 2007 đến nay, mỗi vụ Công ty hợp đồng với nông dân một số địa phương trong tỉnh sản xuất hơn 100ha lúa chất lượng cao giống HT1. Theo tính toán, sản xuất giống HT1 nông dân sẽ có lãi cao hơn so với các giống lúa khác từ 3,6-4 triệu đồng/ha/vụ. Bên cạnh đó, còn giảm được chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, công lao động, đất sản xuất ít bị thoái hóa.

Với những kết quả đáng ghi nhận trên, giống lúa chất lượng cao HT1 đang được nông dân Bình Định áp dụng để mở rộng đại trà, góp phần tích cực vào công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tăng hiệu quả sản xuất nông nghiệp.