Thăm vùng vải thiều chín sớm của Lục Ngạn

Được đăng : 03/11/2016

Nếu gọi Lục Ngạn là kinh đô vải thiều của cả nước thì xã vùng cao Tân Mộc được ví như vựa vải thiều chín sớm của Lục Ngạn. Bởi Tân Mộc là một trong những xã đầu tiên của huyện sản xuất vải chín sớm bằng giống U hồng thơm ngon nổi tiếng, ngoài ra còn có cả giống vải Bình Khê và Hùng Long cũng được người dân sản xuất hiệu quả ở nơi đây. Diện tích vải chín sớm ở Tân Mộc có hơn 100 ha và nhiều cây vải U hồng đã có tuổi đời hơn 20 năm nên sản lượng vải chín sớm của Tân Mộc luôn đạt từ 500 – 700 tấn quả tươi/năm, xếp vào tốp đầu trong huyện…

Những ngày đầu tháng 5, chúng tôi có dịp đến thăm xã vùng cao Tân Mộc – thăm vùng sản xuất vải thiều chín sớm nổi tiếng của Lục Ngạn. Con đường nhựa phẳng lì dài hơn chục km từ thị trấn Chũ dẫn vào trung tâm xã Tân Mộc, dọc hai bên đường, những vườn vải thiều xanh mướt đang bắt đầu khoe quả sai trĩu trịt, lác đác có những cây vải thiều giống chín sớm quả đã chuyển từ màu xanh sang sắc vàng và đỏ; Tất cả như hoà quyện lại tạo nên một bức tranh đẹp mang đặc trưng của xứ sở vải thiều.

Xã Tân Mộc hiện có tổng diện tích gần 700 ha vải thiều, trong đó có hơn 100 ha vải chín sớm, chủ yếu là giống U hồng và Bình Khê. Diện tích vải chín sớm của xã tập trung nhiều ở các thôn như: Đồng Quýt, Hoa Quảng, Tân Thành, Đồng Còng … riêng thôn Đồng Quýt có đến hơn 60 ha và chiếm trên 50% diện tích vải chín sớm của toàn xã. Vụ vải năm trước, nhân dân trong xã đã thu được khoảng 500 tấn quả vải chín sớm và bán được giá bình quân đạt 18 nghìn đồng/kg. Năm nay, dự kiến sản lượng vải chín sớm sẽ tăng hơn một chút và giá cả cũng cao hơn. Nếu như thời điểm này, quả vải thiều chính vụ vẫn còn nhỏ xíu và đang bước vào giai đoạn rụng quả sinh lý đợt 1 thì giống vải chín cực sớm là vải Bình Khê (hay còn gọi là vải tháng ba) đã bắt đầu được thu hoạch, nông dân trong xã đang phấn khởi thu hái quả và bán được giá từ 25 – 28 nghìn đồng/kg.

Gia đình chị Phùng Thị Nga, ở thôn Đồng Quýt có một mẫu trồng cây 100 vải chín sớm giống Bình Khê đã được 9 năm tuổi. Thời điểm này, quả vải Bình Khê ở vườn nhà chị đã bắt đầu chín. Những ngày vừa qua, nhà chị Nga thường xuyên có tư thương đến thăm và đặt tiền mua cả vườn quả với giá 27 nghìn đồng/kg. Bởi vậy, trong buổi sáng, gia đình chị đã tập trung nhân lực thu hoạch mẻ đầu tiên được hơn 5 tạ. Chị Nga phấn khởi cho biết: Vườn vải nhà tôi lấy giống từ Uống Bí – Quảng Ninh. Đây là giống vải chín sớm nhất, bởi vậy từ năm được thu hoạch 2005 đến nay, năm nào tôi bán cũng được giá cao. Năm nay là năm được mùa nhất, dự kiến vườn vải này sẽ thu hoạch được hơn 3 tấn…

Còn gia đình anh Bùi Xuân Chỉnh ở thôn Đồng Quýt cũng có vườn vải giống Bình Khê hơn 150 cây. Vụ này vải đậu quả sai hơn, anh Chỉnh cầm chắc sẽ thu hoạch được 4 tấn quả tươi. Thời điểm này, vườn vải nhà anh quả cũng bắt đầu chín và chuẩn bị cho thu hoạch. Như vậy, chỉ tính với giá bình quân 25 nghìn đồng/kg, gia đình anh sẽ thu về khoảng 100 triệu đồng.

Giống vải Bình Khê có đặc điểm quả to tròn, hạt to, ăn cùi có vị ngọt dịu và hơi chua mam mát. Tuy không được ngon bằng giống vải U hồng và vải thiều chính vụ nhưng ưu điểm của giống vải này là chín sớm nhất trong các giống vải chín sớm gồm các giống: Bình Khê, Hùng Long, U trứng, U hồng, lai Thanh Hà… nên bán được giá cao.

Ông Vũ Công Thạc, Trưởng thôn Đồng Quýt cho biết: Đồng Quýt có hơn 220 hộ dân, nhà nào cũng có vải chín sớm và chủ yếu là giống vải U hồng, diện tích vải Bình Khê chỉ có 5 ha. Năm nay vải U hồng đậu quả sai hơn mọi năm và dự kiến 10 ngày nữa sẽ bắt đầu được thu hoạch. Do bà con ở Đồng Quýt nói riêng và Lục Ngạn nói chung đã có kinh nghiệm canh tác vải thiều chín sớm từ nhiều năm, vì thế chất lượng quả vải ngon, đặc biệt là không bị sâu đục cuống quả nên đáp ứng được yêu cầu của tư thương cũng như được người tiêu dùng ưa chuộng. Nhờ vậy vào vụ thu hoạch vải sớm, ngay trong thôn Đồng Quýt cũng có hàng chục điểm thu mua vải. Người dân tiêu thụ sản phẩm quả vải sớm rất thuận lợi…

Thực tế cũng nhờ người trong thôn sản xuất giống vải U hồng chín sớm hiệu quả nên hàng năm, thôn Đồng Quýt đều có gần 20 hộ dân thu nhập được từ 200 triệu đồng trở lên/vụ từ vải chín sớm. Hàng chục hộ dân ở thôn của xã vùng cao này đã xây dựng được nhà hai tầng rộng rãi, khang trang và mua sắm được những tiện nghi đắt tiền phục vụ cho đời sống sinh hoạt như: xe máy, ti vi, tủ lạnh, máy giặt, lò vi sóng… Điển hình như các gia đình ông: Bùi Đình Hậu, Vũ Công Hàn, Vũ Công Tuyển, Bùi Xuân Chỉnh, Vũ Văn Lập…

Như vậy có thể thấy, từ đầu tháng 5 này, thị trường vải thiều chín sớm của huyện Lục Ngạn đã bắt đầu vào vụ thu hoạch. Chớm đầu vụ, vải thiều đã được thu mua với giá khá cao. Năm nay, có đặc điểm là thời gian thu hoạch giống vải chín sớm cách xa so với thời gian thu hoạch vải thiều chính vụ. Tức là khi thu hoạch xong tất cả các giống vải chín sớm thì vải thiều chính vụ mới bước vào thu hoạch. Ước tính sản lượng quả vải chín sớm của huyện Lục Ngạn vụ này đạt khoảng 7.000 tấn quả tươi, tăng 2.000 so với vụ năm 2010. Khoảng 22 ngày nữa thì vải thiều chính vụ của huyện mới được thu hoạch. Như vậy, huyện Lục Ngạn đã đạt được thành công bước đầu trong kéo dài thời gian thu hoạch vụ vải, bằng việc đưa các giống vải chím sớm về sản xuất. Từ thực tế đó, vụ vải thiều năm nay của huyện Lục Ngạn sẽ kéo dài gần 2 tháng, tính từ đầu tháng 5.