Nà Mon là xóm vùng sâu, vùng xa nằm ở phía Bắc của xã Nam Cao, huyện Bảo Lâm với 100% là đồng bào dân tộc Sán Chỉ sinh sống. Địa hình hiểm trở với đồi núi có độ dốc cao, giao thông đi lại khó khăn, Nà Mon từng là xóm có trình độ dân trí thấp với tỷ lệ hộ nghèo cao, người dân chủ yếu trồng lúa nương với tập quán canh tác cũ, lạc hậu.
Trước đây, gia đình anh Hòn cũng chỉ trồng những loại cây truyền thống cho hiệu quả kinh tế không cao như lúa, ngô. Năm 2018, anh được đi thăm quan mô hình trồng sả Java lấy tinh dầu của huyện Chiêm Hóa (Tuyên Quang), nhận thấy đây là giống sả sinh trưởng, phát triển nhanh, cho hàm lượng tinh dầu cao, mùi thơm đậm, khả năng khử mùi và xua đuổi côn trùng tốt, lại khá dễ trồng, chỉ đầu tư một lần, ít tốn công chăm sóc, có thể trồng thâm canh hoặc xen canh với nhiều loại cây, nên anh và gia đình đã quyết định trồng thử.
Gia đình anh chuyển đổi gần 1ha đất đồi dốc sang trồng sả. Sau 3 tháng, cây sả phát triển tốt và bắt đầu cho thu hoạch lượt lá sả đầu tiên để chưng cất, tách tinh dầu. Đến nay, gần 1ha sả của gia đình cho thu hoạch đều. Năm 2022, gia đình thu được 5 tấn sả Java. Đến năm 2023, gia đình anh thu được 7 tấn. Thu nhập mỗi năm trừ chi phí lãi 300-500 triệu đồng.
Không chỉ làm giàu cho gia đình mình, anh còn vận động được 124 hộ gia đình ở thôn Nà Mon chuyển đổi trồng cây lúa, cây ngô kém hiệu quả sang trồng cây sả Java, cho thu nhập bình quân 50 đến 100 triệu đồng/năm/hộ.
Chia sẻ với chúng tôi, anh Hòn bộc bạch: Thời gian tới, tôi mong chính quyền địa phương sẽ có những hỗ trợ cho bà con nhân rộng mô hình, mở rộng diện tích; đồng thời xúc tiến đưa sản phẩm tinh dầu sả được đánh giá OCOP nhằm tạo thuận lợi hơn về sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, tạo dựng được thương hiệu cho người dân ở Nà Mon nói riêng và xã Nam Cao nói chung, mang lại thu nhập và đổi thay đời sống cho đồng bào Sán Chỉ nơi đây.
Ngoài làm kinh tế giỏi, anh còn là Trưởng thôn gương mẫu, người uy tín trong đồng bào dân tộc, luôn chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, hoàn thành nhiệm vụ được giao, luôn gương mẫu đi đầu trong các phong trào của địa phương, tạo được uy tín và là tấm gương sáng trong công tác vận động tuyên truyền hội viên nông dân, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, có tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái trong sản xuất kinh doanh.
Câu chuyện làm giàu của anh Triệu Văn Hòn đã truyền cảm hứng về những tấm gương nỗ lực, quyết tâm vươn lên thoát nghèo, không chỉ cho riêng bản thân mình mà còn giúp đỡ, vận động, khuyến khích cả cộng đồng học theo, làm theo.