Trước khi cai sữa, lợn mẹ cho con bú với những khoảng thời gian nhất định. Sau khi cai sữa, lợn con phải tự quyết định ăn khi nào và ăn bao nhiêu. Sữa lợn mẹ cung cấp nước và chất dinh dưỡng một cách tự nhiên, nhưng sau khi cai sữa, lợn con phải tự phân biệt giữa hiện tượng khát và đói và phải tìm cách thoả mãn những nhu cầu này theo những đường cung cấp khác nhau.

Lợn con cai sữa sớm mỗi ngày cần quãng 300 g thức ăn khô trong tuần đầu sau cai sữa để duy trì tốc độ tăng trọng trước khi cai sữa của chúng. Tuy nhiên, mức ăn được thực tế hiếm khi vượt quá 200 g/ngày.

Có 10 điểm mấu chốt sau đây giúp cho lợn con cai sữa bắt đầu ăn nhanh và tăng mức ăn được:

Quản lý: Nâng cao khả năng an toàn sinh học, có một chương trình phòng chống dịch bệnh, cải thiện mối quan hệ giữa người với lợn và thường xuyên đào tạo chuyên môn cho cán bộ công nhân.

Khả năng tiêu hoá khẩu phần: Nói chung mức ăn được tăng theo việc cải thiện khả năng tiêu hoá của khẩu phần (KP). Điều đó giải thích tại sao thức ăn của lợn con cai sữa thường sử dụng ngũ cốc nấu chín, protein sữa, bột cá và các đường đơn, Mặc dù những KP như vậy thường đắt hơn KP đơn giản (trên cơ sở ngô và khô dầu đỗ tương), nhưng lợi ích thu được là năng suất và sức khoẻ lợn con được cải thiện.

Những thành phần thức ăn đặc biệt: Những chất kháng khuẩn với mức kích thích sinh trưởng, oxyd kẽm (2.000 – 3.000 ppm) và sulfat đồng (200 – 250 ppm) với liều dược phẩm, một số acid hữu cơ và huyết tương động vật có thể cải thiện mức ăn được và sinh trưởng cho lợn sau cai sữa.

Nói chung những thành phần này phát huy được hiệu quả nhiều hơn khi sức khoẻ của lợn, chuồng trại và việc quản lý tương đối tốt. Kinh phí cân bằng: Mặc dầu những KP khởi động với chất lượng cao có thể đẩy mạnh năng suất sinh trưởng, nhưng có thể sẽ mất đi những lợi ích đó nếu cho ăn quá dà

i ngày hoặc cho ăn không đúng lượng quy định cho mỗi loại thể trọng của lợn con cai sữa. Xin giới thiệu mức cho ăn tuỳ theo thể trọng:

(1 pao ˜ 454 g - ND)

Nên rắc một ít thức ăn khởi động (quãng 1/2 pao) lên khay để kích thích tính thèm ăn của lợn con, sau đó cho lượng thức ăn còn lại vào trong máng. Tốt nhất toàn bộ thức ăn pha1 được rắc lên khay, nhưng như vậy sẽ làm hao hụt mức ăn được của lợn.

Một sai lầm phổ biến là không chú ý đến hiện tượng những lợn con nặng cân thường quen tiêu thụ nhiều sữa, do đó quá trình thích nghi thức ăn khô của chúng kéo dài thời gian hơn so với những lợn con có khối lượng bé. Do đó cần chia nhỏ khẩu phần đầu tiên, thậm chí đối với những lợn con nặng cân.

Thức ăn ngon miệng: Đây là những sản phẩm thương mại làm hấp dẫn lợn con tìm đến để ăn thức ăn hỗn hợp có mùi thơm. Một thức ăn ngon miệng có tên Primistart, đã kích thích mức ăn được ban đầu, nhất là đối với những lợn con nhẹ cân. Đấy là thức ăn sền sệt gồm protein của sữa và của cá, yến mạch, acid citric và được bổ sung hương vị cùng với những chất kích thích tiêu hoá. Những thức ăn ngon miệng khác đều kích thích lợn ăn được nhiều hơn.

Cho ăn trên khay: Đây có thể là cách tốt nhất nâng cao mức ăn được cho lợn con. Rắc một ít thức ăn trên khay hoặc trên nền chuồng để kích thích lợn "bén máng" và ăn được thức ăn khô càng sớm càng tốt ngay ngày cai sữa đầu tiên. Trên những khay không có viền, lợn con thích lăn và đẩy thức ăn viên hơn là nhặt. Đặt khay cạnh máng ăn sẽ kích thích lợn con ăn thức ăn trong máng được nhiều hơn. Sau vài ba ngày tập ăn trên khay hoặc trên nền, lợn con sẽ trở nên quen với thức ăn trong máng.

Cho ăn thường xuyên sẽ kích thích lợn con ăn được nhiều hơn và tránh được lãng phí phần thức ăn chưa được ăn đến. Nhưng nếu cho ăn quá 3 lần mỗi ngày sẽ làm cho lợn con trở thành quen ăn trên khay.

A. Thay thế sữa: Những lợn con bú mẹ sẽ dễ dàng tiêu thụ một thức ăn dạng lỏng, ấm dùng thay thế sữa với nhiệt độ và thành phần thích hợp. Tuy nhiên, những lợn con được nuôi hoàn toàn bằng KP thức ăn lỏng, sẽ khó quen với thức ăn khô, trừ phi thức ăn thay sữa được phối hợp bằng thức ăn khởi động có chất lượng cao hoặc viên sữa. Giữ vệ sinh tốt và cho ăn thường xuyên là cần thiết để đề phòng thức ăn thối hỏng và kích thích lợn ăn.

B. Thức ăn lỏng: Cho thức ăn lỏng hoặc sản phẩm sữa nước và thức ăn khô có thể tăng rất nhiều (đến 300%) mức vật chất khô ăn được trong tuần đầu tiên sau cai sữa. Trong phần lớn máng ăn tự động, thường áp dụng tỉ lệ 3 phần nước với 1 phần thức ăn khô. Đối với lợn con mới cai sữa, tỉ lệ trên có thể là 5 : 1.

C. Thức ăn sền sệt: Trong những trại thường nuôi lợn bằng thức ăn khô, có thể hoà thức ăn với nước (50 : 50) thành dạng sền sệt (hoặc sản phẩm từ sữa lỏng) đựng trong chậu cho lợn con trong vòng 2 – 3 ngày sau cai sữa. Nếu trộn thức ăn quá đặc (70 : 30), có thể một số lợn con không quen ăn.

D. Cho uống nước: Cần bố trí một khu vực riêng cung cấp nước và thức ăn bổ sung. Bổ sung acid citric vào nước uống có thể giảm thấp hiện tượng ỉa chảy, làm tăng mức ăn được và thúc đẩy tốc độ sinh trưởng, đặc biệt đối với những lợn con chậm lớn./.