Bệnh có ở nhiều nơi trên thế giới như: miền Nam và Trung Mỹ, miền Nam và Đông Âu, châu Phi, vùng Caribê, Trung Đông và nhiều nơi khác trên thế giới. Ở những vùng ẩm trũng, ngập lụt thường hay có bệnh hơn và người ta gọi đó là "vùng nhiệt thán".

Bệnh có tính chất địa phương, xảy ra theo mùa, nhiều nhất là mùa nóng ẩm, mưa nhiều. Ở nước ta vào đầu thế kỷ trước, bệnh hoành hành dữ dội, sau đó do việc tiêm vắcxin và vệ sinh phòng bệnh tốt, bệnh đã được hạn chế.

Hiện tại, hàng năm bệnh vẫn rải rác xảy ra ở một số tỉnh thành giết hại trâu, bò, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người gây tốn kém kinh phí cho việc phòng và chống dịch.

* Triệu chứng bệnh

Thời gian ủ bệnh của trâu, bò từ 3 - 7 ngày (lợn từ 1 - 2 tuần) một số trường hợp thời gian này chỉ từ vài giờ đến 2 ngày.

Bệnh thường diễn ra ở các thể: quá cấp tính, cấp tính, thứ cấp tính và thể ngoài da.

Ở trâu, bò:

- Thể quá cấp tính

Xảy ra ở đầu ổ dịch, bệnh thường xuất hiện đột ngột, con vật run rẩy, má hơi sưng, thở hổn hển, thở gấp, mồ hôi vã ra, niêm mạc đỏ ửng, hoặc tím bầm. Con vật sốt cao 40,5 - 42⁰C nghiến răng, mắt đỏ, quay cuồng, loạng choạng rồi quỵ xuống, đầu gục, lưỡi thè ra ngoài, các lỗ tự nhiên rớm máu. Con vật chết trong vài giờ.

- Thể cấp tính

Con vật sốt cao 40 - 42⁰C, tim đập nhanh, ủ rũ, mắt đờ đẫn. Con vật bỏ ăn, mất nhu động ruột, phân đen, lẫn máu, nước tiểu lẫn máu. Thở nhanh, thở gấp, niêm mạc đỏ thẫm, có những vệt xanh tím. Mồm mũi có bọt màu hồng, lẫn máu. Hầu, ngực, bụng thường sưng nóng, đau. Bệnh phát sau 2 ngày, con vật vật vã, lịm dần rồi chết do ngạt thở.

- Thể thứ cấp tính

Giống thể cấp tính nhưng nhẹ hơn, bệnh kéo dài từ 5 - 7 ngày, con vật sốt cao, bỏ ăn, niêm mạc mắt, miệng, hậu môn đỏ, vật thể hiện buồn bã, mắt nhắm, thích nằm, nhu động dạ cỏ và ruột rất yếu. Những chỗ da mỏng thường sưng tạo ra các ung loét ngoài da, chảy nước vàng có lẫn máu.

- Thể ngoài da

Thường thấy vào cuối ổ dịch. Bệnh thể hiện bằng những ung nhiệt thán ở cổ vai, ngực, hông hoặc trước đùi. Ban đầu ung sưng, nóng, đau, sau đó lạnh dần không đau, giữa ung thối loét màu đỏ thẫm và chảy nước vàng. Hạch lympho hầu họng sưng to, bệnh tiến triển 5 - 8 ngày. Nếu tích cực can thiệp, bệnh có thể khỏi.

* Bệnh tích

Khi con vật nghi bị mắc bệnh nhiệt thán chết, cấm không được mổ. Người ta chỉ mổ để khám nghiệm khi cần thiết nhưng phải đảm bảo đủ phương tiện phòng hộ và diệt trùng tốt.

- Súc vật chết do bệnh nhiệt thán bụng trương to rất nhanh, xác chóng thối. Tất cả các lỗ tự nhiên chảy máu tươi, máu đen đặc và khó đông. Do con vật chướng bụng, áp lực của xoang bụng lớn đẩy một phần trực tràng ra ngoài gây lòi dom.

- Các hạch lympho đều tụ máu, màu tím sẫm, sưng to nhất là hạch hầu, hạch trước vai và hạch đùi.

- Tổ chức liên kết dưới da tụ máu thấm tương dịch màu vàng đặc biệt là ở các ung thuỷ thũng. Thịt tím tái có thấm máu và tương dịch.

- Phổi tụ máu nặng có màu đen. Khí quan có máu lẫn bọt.

- Lá lách sưng to gấp 2 - 4 lần, tím sẫm, tổ chức lách nát nhũn như bùn./.