1.Nhóm axit amin không thay thế hoặc là thiết yếu, cơ thể động vật không tổng hợp được, phải có trong thức ăn để tạo protein. Nhóm này gồm 10 loại có vai trò chủ yếu trong thức ăn gia cầm: arginin, leucin, histidin, izoleucin, valin, phenylalamin, lyzine, methionine, trypthophan, treonin, còn glycin cần cho thức ăn gà dò, nhưng không quan trọng cho gà trưởng thành.

+ Lyzin là axit amin quan trọng làm tăng sinh trưởng, tăng đẻ trứng, cần cho trao đổi azot, tổng hợp nucleoprotid, tạo sắc tố melamin của da, lông. Thiếu lyzin gà lớn chậm, đẻ giảm, chuyển hóa canxi, phospho giảm, gây còi xương, sinh dục rối loạn, thoái hóa cơ,…

Có thể bổ sung L-lyzin tổng hợp vi sinh vào thức ăn gà đảm bảo cân đối lyzin trong cơ thể. Thức ăn giàu lyzin là bột cá, sữa khô, khô đỗ tương, men… Ngô, gạo, khô lạc nghèo lyzin.

+ Methionin là axit amin quan trọng, có chứa lưu huỳnh (S) làm tăng sinh trưởng cơ thể, ảnh hưởng đến chức năng gan và tụy, điều hòa trao đổi chất béo, chống mỡ hóa gan, cần cho sự sản sinh tế bào, tham gia quá trình đồng hóa, dị hóa.

Thiếu methionin làm mất tính thèm ăn, thiếu máu, gan nhiễm mỡ, cơ thoái hóa, hạn chế tổng hợp hemoglobin, giảm sự phân giải chất độc trong cơ thể.

Có thể bổ sung methionin tổng hợp vi sinh vào thức ăn gà đảm bảo methionin trong cơ thể. Bột cá, khô dầu hướng dương, sữa khô không bơ nhiều methionin. Hạt ngũ cốc nghèo methionin.

+ Trypthophan cần cho sự phát triển của gia cầm non, duy trì sức sống cho gia cầm lớn, điều hòa chức năng các tuyến nội tiết, tham gia tổng hợp hemoglobin của hồng cầu, cần cho sự phát triển của phôi trứng, tế bào tinh trùng.

Thiếu trypthophan làm giảm tỷ lệ ấp nở, tuyến nội tiết bị phá hủy, giảm khối lượng cơ thể.

Các loại khô dầu đậu, các loại thức ăn hạt nhiều trypthophan.

+ Histidin cần cho tổng hợp hemoglobin của hồng cầu, tổng hợp axit nucleotid, điều chỉnh quá trình trao đổi chất, nhất là tốc độ sinh trưởng của gia cầm non.

Thức ăn thiếu histidin gây thiếu máu, giảm thèm ăn, giảm tốc độ sinh trưởng của gia cầm. Bột máu, bột cá, bột thịt xương có nhiều histidin, ở thức ăn thực vật rất ít.

+ Arginin cần cho sự sinh trưởng của gia cầm non, tạo sụn, xương, lông.

Thiếu arginin trong thức ăn làm rối loạn quá trình trao đổi chất protid, hydratcacbon, làm giảm sự phát triển của gà, phôi ấp chết sớm.

Thức ăn động vật tỷ lệ arginin cao, trong hạt ngũ cốc nghèo.

+ Izoleucin cần cho sự trao đổi và sử dụng các axit amin thức ăn.

Thiếu izoleucin mất tính ngon miệng, cản trở sự phân hủy các vật chất chứa azot thừa trong thức ăn thải qua nước tiểu, giảm khối lượng sống.

Các loại thức ăn thường không thiếu izoleucin.

+ Treonin cần cho sự trao đổi và sử dụng đầy đủ các axit amin thức ăn, kích thích sinh trưởng gia cầm non.

Thiếu treonin gây sự thải azot của thức ăn ăn vào qua nước tiểu làm giảm khối lượng sống. Thường thức ăn có đủ treonin.

+ Phenylalamin có vai trò duy trì cho tuyến giáp và tuyến thượng thận hoạt động bình thường, tham gia tạo sắc tố và độ thành thục của phôi trứng và tinh trùng. Thiếu phenylalamin hoạt động của tuyến giáp và tuyến thượng thận bị rối loạn, tăng trọng giảm.

+ Valin cần cho sự hoạt động của hệ thần kinh, tham gia tạo glucogen từ gluco. Thức ăn gia cầm thường có đủ valin cho nhu cầu gia cầm.

+ Leucin có vai trò trong tổng hợp protid của plasma, duy trì hoạt động bình thường của tuyến nội tiết.

Thiếu leucin phá hủy cân bằng azot, giảm tính thèm ăn, gà lớn chậm.

2.Nhóm axit amin thay thế gồm alamin, xystin, axit glutamic, glycin, aspaginin, aspartic, hydroprolin, prolin, serin, tyrozin, citrulin, hydroxyrolin và cystein.

Các axit amin này cơ thể gia cầm có thể tự tổng hợp được từ sản phẩm trung gian trong quá trình trao đổi axit amin, axit béo, từ hợp chất chứa nhóm amino…