Tới xã Ngư Thủy Bắc, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình nhắc tới anh Trần Kim Phi thì người nào cũng hay, anh không chỉ là tấm gương nông dân vượt mọi khó khăn sản xuất giỏi, mà còn là điển hình của “người nông dân mới” chủ động, tích cực học hỏi, làm giàu cho gia đình và góp phần xây dựng quê hương.

          Ban đầu, cũng như bao chàng thanh niên lớn lên ở vùng đất này, anh Phi mưu sinh bằng nghề đi biển gần bờ. Nghề này vốn dĩ phụ thuộc nhiều vào thời tiết, sản lượng thủy sản đánh bắt cũng dần cạn kiệt nên kinh tế gia đình anh không mấy dư giả. Không cam chịu đói nghèo, anh “khăn gói” lặn lội khắp nơi tìm kế mưu sinh.

Năm 1997, anh vào miền Nam, vừa làm thuê vừa học hỏi kinh nghiệm. Sau quá trình dài lăn lộn nhiều nơi, anh nhận thấy mô hình nuôi cá lóc trên cát khá phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tại quê hương. Ngư Thủy Bắc vốn nằm sát biển, có nhiều vùng đất cát trắng rộng lớn, trước đây bỏ hoang và không canh tác nông nghiệp hiệu quả. Khí hậu thường nóng ẩm, nắng nhiều, thích hợp cho cá lóc phát triển. Thêm vào đó, nghề nuôi cá lóc dễ triển khai, không cần vốn đầu tư lớn ban đầu, thời gian thu hồi vốn nhanh.

Ảnh: HTX Kim Phi thu mua cá lóc của bà con nông dân

                   Trở về quê hương những năm 2000, ban đầu anh đào 3 cái ao, diện tích mỗi ao khoảng 80 m2 thả nuôi cá lóc và tận dụng nguồn cá nhỏ của bà con đi biển mang về để làm thức ăn. Sau bốn tháng nuôi, anh thu hoạch được hơn 1 tấn cá, thu lãi hơn 30 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Nhận thấy mô hình nuôi cá lóc trên cát có hiệu quả, anh Phi quyết định chuyển đổi dần diện tích đất trồng cây hằng năm của gia đình sang đào ao thâm canh nuôi cá lóc.  Đến nay, diện tích nuôi cá lóc của gia đình anh đã tăng lên 3ha với sản lượng cá lóc thương phẩm 100 tấn/năm.

          Theo anh Phi, việc nuôi cá lóc trên cát không quá khó nhưng đòi hỏi người nuôi tuân thủ đúng kỹ thuật trong từng giai đoạn. Chọn vị trí và thiết kế ao nuôi trên cát cần chọn những nơi đất cát pha, không nhiễm mặn và thuận tiện cấp – thoát nước. Nguồn nước dùng cho ao nuôi phải là nước giếng khoan hoặc nước ao lắng đã xử lý, không dùng nước mặn hoặc nước chưa lọc. Khâu vệ sinh bể trước khi thả cá cũng cần đặc biệt lưu ý. Với kinh nghiệm của anh, ao có diện tích mặt nước khoảng 300m² (độ sâu từ 1-1,5m) thì thả khoảng 3 vạn cá giống. Thời gian nuôi từ 7-9 tháng là có thể xuất bán. Sản lượng trung bình của mỗi hồ đạt từ 13-15 tấn cá thương phẩm. Giá cá lóc thương phẩm dao động từ bình quân 50 nghìn đồng/kg tùy vào từng thời điểm. Tổng thu mỗi ao đạt khoảng 700-750 triệu đồng; sau khi trừ chi phí lãi từ 100-150 triệu đồng.

          Mô hình nuôi cá lóc trên cát của anh đã truyền cảm hứng cho rất nhiều hộ trong vùng chuyển đổi phương thức sản xuất, phát triển kinh tế gia đình. Toàn xã Ngư Thủy Bắc hiện có hơn 150 hộ nuôi cá lóc, trong đó hàng chục hộ có từ 5-6 hồ nuôi (diện tích từ 100-300m² mỗi hồ). Hiện sản lượng cá lóc của toàn xã đạt từ 3.000-3.500 tấn, thu về từ 100-125 tỷ đồng mỗi năm.

          Để đáp ứng nhu cầu về giống, thức ăn và đầu ra ổn định của cá lóc, anh đã thành lập Hợp Tác xã sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, thuỷ sản Kim Phi, hằng năm thu mua và tiêu thụ khoảng 3.500 tấn cá lóc, cung cấp từ 10 – 12 triệu con giống và cung ứng 3.500 tấn thức ăn cho các hộ nuôi.

          Mặc dù đã có những thành công nhất định, nhưng anh Phi vẫn không ngừng nỗ lực, kiên trì học hỏi, tìm tòi, tiếp tục áp dụng công nghệ cao vào việc nuôi cá lóc, tạo ra bước đột phá cả về năng suất lẫn hiệu quả kinh tế. Theo anh, hồ nuôi cá lóc theo công nghệ cao được xây kiên cố bằng xi măng hoặc lót bạt, đường kính khoảng 6m và nước có độ sâu từ 1-1,2 m, mỗi hồ thả chừng 1 vạn cá giống. Nước trong hồ được thay mỗi ngày. Lượng thức ăn cũng được kiểm soát tốt hơn nên cá lóc nuôi phát triển rất tốt, sản lượng đạt 2,5-3 tấn cá/hồ/6 tháng nuôi. Nếu đào ao đất có diện tích khoảng 300m2, với diện tích này có thể đặt được 6 hồ xi măng. Mỗi năm, người nuôi cũng không cần phải đầu tư nạo vét hồ, bơm nước. Như vậy, so với phương pháp truyền thống, nuôi cá lóc công nghệ cao cho năng suất cao hơn, chi phí sản xuất giảm nhờ kiểm soát tốt dịch bệnh và thức ăn. Ngoài nuôi cá lóc, hiện gia đình anh còn đầu tư thêm nuôi ếch thương phẩm theo công nghệ cao.

          Không chỉ là tấm gương làm kinh tế giỏi, HTX Kim Phi và gia đình anh luôn tích cực tham gia các hoạt động từ thiện xã hội. Hàng năm, HTX đã trao quà động viên, thăm hỏi các hộ nghèo, hộ gia đình chính sách trên địa bàn với số tiền 40 triệu đồng; hỗ trợ phong trào xây dựng nông thôn mới và các các hoạt động văn hóa, thể dục thể thao do địa phương tổ chức với số tiền từ 10-20 triệu đồng. HTX giải quyết việc làm thường xuyên cho 20 lao động với thu nhập bình quân 9 triệu đồng/người/tháng và khoảng 30-40 lao động theo mùa vụ. Ghi nhận những đóng góp của anh, anh đã được các cấp, các ngành tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen. Đặc biệt, năm 2024, anh được vinh danh là một trong 63 gương nông dân Việt Nam xuất sắc.

Linh Đan