Trong 5 năm qua, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã lần lượt ban hành quy trình canh tác VietGAP đối với 5 sản phẩm: rau, trái cây, chè búp tươi, lúa và cà phê. Hiện nhiệm vụ kiểm soát chuỗi sản xuất, trồng trọt từ vườn ruộng đến bàn ăn hiện được Bộ Nông nghiệp và PTNT phân cấp cho nhiều cơ quan khác nhau. Trong đó, Cục Trồng trọt chịu trách nhiệm giám sát các cơ sở trồng trọt, cơ sở sơ chế gắn liền với trồng trọt; cấp giấy chứng nhận VietGAP. Cục Bảo vệ thực vật kiểm soát các lô hàng xuất - nhập k­hẩu. Cục Chế biến nông, lâm, thuỷ sản và nghề muối giám sát các cơ sở chế biến. Cục Quản lý chất lượng nông - lâm sản và thuỷ sản giám sát các chợ đầu mối; truy xuất nguồn gốc sản phẩm không đảm bảo an toàn; kiểm tra tận gốc tại nước xuất khẩu; thẩm tra công nhận nước xuất khẩu. Tính đến hết năm 2013, tổng diện tích được chứng nhận VietGAP của cả nước mới đạt khoảng 14.500ha, trong đó riêng thanh long Bình Thuận là trên 7.000ha. Đến nay, có 575 giấy chứng nhận VietGAP còn hiệu lực với diện tích 8.228ha. Ngoài ra, còn hơn 10.000ha sản xuất an toàn theo hướng VietGAP nhưng không đăng ký chứng nhận. Trong tổng diện tích hơn 6 triệu hecta đất trồng các loại rau, cây ăn quả, chè, lúa và cà phê mới có 0,3% diện tích áp dụng VietGAP. Phần lớn nông dân không áp dụng vì quy trình dài và phức tạp; chi phí lớn; nông dân không hài lòng với giá cả giữa sản phẩm có ứng dụng VietGAP và sản phẩm không ứng dụng VietGAP trên thị trường. Vừa qua, Cục Trồng trọt đã rà soát 27 tổ chức chứng nhận VietGAP, đến nay chỉ để 13 đơn vị đủ điều kiện tiếp tục hoạt động và 6 đơn vị đang trong giai đoạn khắc phục sau đánh giá chỉ định lại.

Soạn thảo sửa đổi VietGAP là nhiệm vụ trọng tâm của dự án “Nâng cao chất lượng, an toàn sản phẩm nông nghiệp và phát triển chương trình khí sinh học” do Cục Trồng trọt thực hiện. Phiên bản VietGAP V2 (bản sửa đổi) được nghiên cứu trên cơ sở quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, mở rộng các nội dung về môi trường và xã hội (theo Rainforest Alliance) và các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế (từ tiêu chuẩn US Fresh Harmonized), cùng các chứng nhận nông sản tiên tiến trên thế giới, nên được kỳ vọng sẽ đạt được tiêu chuẩn quốc tế. Theo đó sẽ đưa ra cách thức chứng nhận VietGAP theo nhóm (SAZ), sẽ cải tiến nhiều khâu đào tạo, kiểm tra và lưu trữ hồ sơ dễ dàng hơn cho nông dân. Mỗi nông dân trong SAZ được cấp mã số riêng như một phần của chứng chỉ nhóm. Trong số 54 điều khoản của VietGAP hiện tại, sẽ có 28 điều khoản bị loại bỏ trong VietGAP sửa đổi, đồng thời bổ sung 16 điều khoản mới. Sau khi mỗi vùng trồng rau được cấp chứng nhận VietGAP, việc kiểm tra và đánh giá sẽ được thực hiện mỗi năm một lần, tập trung vào thời điểm nông dân làm những công việc chủ yếu như trồng, phun thuốc BVTV, thu hoạch. Người quản lý SAZ (và nông dân) được thông báo ngay lập tức cả bằng lời nói lẫn văn bản về các chi tiết không tuân thủ. Bất kỳ điểm kiểm soát nào không tuân thủ có thể dẫn đến ô nhiễm sản phẩm chè, trái cây hoặc rau bị kiểm sát viên phát hiện phải được khắc phục ngay tức khắc và việc thu hoạch phải dừng lại cho đến khi ô nhiễm được kiểm soát. Nếu sản phẩm ô nhiễm đã được bán, người mua phải được thông báo ngay lập tức./.