Theo báo cáo chính thức của VFA, tính đến hết năm 2011, cả nước xuất khẩu khoảng 7,1 triệu tấn gạo, trị giá FOB khoảng 3,5 tỷ USD, tăng 5,2% về số lượng và tăng 20,4% về trị giá so với năm 2010. Gía xuất khẩu FOB bình quân đạt khoảng 493,5 USD/tấn, tăng 62,4% so với mức giá bình quân năm ngoái.

Ông Phạm Văn Bảy, Phó Chủ tịch VFA nhận định, xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2011 do có nhiều thuận lợi nên đạt mức cao nhất từ trước đến nay cả về số lượng và giá trị, giá xuất bình quân cũng đạt cao hơn nhiều so với năm trước.

Ông Bảy cũng cho biết, trong năm qua, do lượng gạo trung bình (15% tấm) xuất sang Indonesia tăng mạnh nên cơ cấu chất lượng gạo xuất khẩu có sự thay đổi tích cực. Lượng gạo cao cấp mặc dù phải cạnh tranh khốc liệt với gạo của Thái Lan nhưng giá xuất đã tiến sát với giá gạo của quốc gia xuất khẩu gạo số 1 thế giới này. Lượng gạo trung bình tăng vọt 116,8% so với năm 2010, trong khi lượng gạo phẩm cấp thấp (25% tấm) lại giảm mạnh chỉ còn 61,5% so với cùng kỳ.

Theo nhận định của VFA, năm 2012 sẽ là một năm nhiều khó khăn cho các DN xuất khẩu gạo trong nước vì những dự báo bất ổn về chính trị, rủi ro vỡ nợ ở châu Âu, biến động ở các thị trường Mỹ, Nhật và một số quốc gia châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ…VFA cho rằng thị trường hàng hoá trong năm 2012 chắc chắn sẽ chịu ảnh hưởng theo đà suy giảm kinh tế, dự báo thương mại gạo thế giới sẽ sút giảm do các nước nhập khẩu chính tăng sản lượng sản xuất, duy trì tồn kho lớn ở các nước xuất khẩu. Xu hướng giá cũng giảm sút mạnh vì có sự cạnh tranh gay gắt giữa các nguồn cung cấp gạo hàng hoá với nhau. Trước mắt trong 6 tháng đầu năm 2012, Ấn Độ sẽ tích cực bán ra với giá thấp để giải quyết tồn kho lớn, lượng gạo xuất khẩu của Thái Lan sẽ giảm do thiếu cạnh tranh, trong khi đó các DN Việt Nam cũng sẽ xuất khẩu chậm vì nhu cầu bão hoà và lượng tồn kho theo đó cũng tăng lên.

Từ các phân tích ở trên, VFA dự báo rằng trong năm 2012 tới đây Việt Nam sẽ xuất được khoảng 6,5-7 triệu tấn gạo, để tồn kho chuyển sang năm kế tiếp khoảng 1-1,5 triệu tấn. Các thị trường truyền thống ở châu Á như Philippine, Malaysia, Indonesia, Bangladesh và một số thị trường châu Phi sẽ vẫn là những nhà nhập khẩu chính đối với gạo Việt Nam.