Nhưng ông Nguyễn Văn Hiền thì không chịu thua, ông tìm mua đủ loại sách viết về nuôi dế, lặn lội đi đến nhiều địa phương khác để tìm hiểu nguyên nhân; và hôm nay, trại dế của ông đang dần được khôi phục, mang lại lợi nhuận cao.

Dẫn chúng tôi tham quan một vòng trại dế, lắng tai nghe tiếng dế kêu rôm rả, ông Nguyễn Văn Hiền cất tiếng: “Âm thanh phát ra nghe rất giòn giã, chỉ điều đó cũng biết được sức khỏe của chúng rất tốt, đang thời kỳ sung sức, sinh trưởng tốt. Âm thanh ấy mà nghe rè rè là sức khỏe có vấn đề, còn nghe lẹt xẹt là con dế ấy sắp chết. Độ tuổi trung bình của dế chỉ kéo dài trên ba tháng”. Tận mắt chứng kiến ông Hiền trông nom từng chậu dế, nhẹ nhàng nhất từng vỉ dế để kiểm tra sức khỏe, nguồn thức ăn, nước uống cho từng con dế mới thấu hiểu ông nuôi dế ngoài mục đích kinh doanh, còn là một niềm đam mê thực sự. Dân nuôi dế từ các tỉnh thành như Đồng Nai, Lâm Đồng, Tây Ninh… khi đến mua dế giống, ông tận tình hướng dẫn kỹ thuật nuôi tỉ mỉ, kèm theo một cuốn cẩm nang mà ông đã nhọc công viết ra để họ tiện bề theo dõi.

Những vỉ trứng dế được ông Hiền mày mò ấp ủ để cung cấp cho thị trường

Về quy trình nuôi dế, ông Hiền cho biết, khi nuôi trong xô nhựa 80 lít, người nuôi cần đặt vào đó nhiều vỉ tre để tạo thêm không gian, nuôi số lượng từ 300 - 400 con là vừa. Khi chọn dế giống phải chọn dế to, khỏe, dế mái thì kim đuôi phải dài thì mới sinh trưởng tốt. Dế giống không nuôi trong môi trường quá chật hẹp, mức trung bình là 100 con/thùng 80 lít, tỷ lệ 2 mái một trống là vừa. Ngoài nguồn thức ăn chính là cám tổng hợp dùng nuôi gà con, cần cho dế ăn thêm cỏ mần chầu, cỏ gấu. Trại dế phải rào bằng lưới để tránh chim chóc, mèo, vì dế là nguồn ăn khoái khẩu của chúng. Phải luôn bảo đảm nhiệt độ trung bình từ 20 - 30 C là vừa, trời lạnh mùa giáp tết phải thắp nhiều đèn điện để sưởi ấm cho dế.

Ngồi bên trại dế, ông Hiền nhâm nhi ly trà rồi kể tiếp, hồi còn nhỏ tôi rất mê nuôi dế đá, bọn trẻ con trong làng phải bái phục cách chọn dế của tôi. Đầu năm 2003, trong một dịp cùng mấy người bạn về TP.HCM chơi, được thưởng thức món ăn đặc sản chế biến từ dế như: Dế chiên giòn, rang me, lăn bột… khi ăn vào nghe hương vị giòn, béo rất ngon, giá lại cực đắt, ông quyết định đi tìm hiểu cách nuôi dế. Ông bảo lúc đó người nuôi dế rất ít, chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nhiều ngày rong ruổi, cuối cùng ông cũng tìm ra một trại dế ở Củ Chi, TP.HCM. Hỏi mua một bộ dế giống 45 con, được ông chủ trại dế này “hét” với giá 300.000 đồng. Thích lắm, nhưng chưa từng nuôi dế công nghiệp, chưa nắm vững kỹ thuật nuôi nên ông chỉ chọn mua đúng một vỉ trứng với giá 30.000 đồng đem về ấp thử. Qua những lời hướng dẫn sơ sài của người bán, ông thấy chưa yên tâm nên ngày sau quyết định làm một chuyến vi hành xuống các trại dế ở miền Tây để tiếp tục học hỏi, mang về hàng đống sách vở viết về nuôi dế. Làm đúng quy trình chỉ dẫn, chỉ sau 10 ngày, vỉ trứng dế ông mua về đã nở ra hơn 1.000 con. Và chỉ sau 4 tháng, ông đã có dế cung cấp cho thị trường, giá mỗi kg là 150.000 đồng. Có được thành quả ngoài mong đợi, làm chơi mà ăn thiệt, ông tiếp tục nhân giống hàng loạt, hướng dẫn cho bà con trong ấp cùng nuôi, ông đứng ra bao tiêu sản phẩm. Ông cung cấp dế cho nhiều nhà hàng ở Thuận An, Dĩ An, TP.HCM.

Tuy nhiên, đầu năm 2006, bỗng dưng dế trong vùng lăn ra chết hàng loạt, nhiều người từ giã nghề nuôi dế. Phần mình, ông cũng thiệt hại gần 100.000 con, nhưng ông không nản, tiếp tục nhân giống trở lại. Qua tìm hiểu nguyên nhân từ sách vở, người nuôi dế gần xa, ông khẳng định không phải mình không nắm vững kỹ thuật nuôi mà do ảnh hưởng từ nguồn thức ăn. Vì thế, ông khuyên bà con không vì một lần bất trắc mà rời xa con dế. Ông cho biết: “Hiện giá bán ra trên thị trường là 150.000 đồng/kg nên hiệu quả kinh tế vẫn rất cao so với nuôi heo, bò, gà… Vì giá thức ăn mỗi kg dế từ sinh ra đến lúc bán chỉ hết 10.000 đồng, rất thấp. Công chăm sóc rất đơn giản, một trại dế hàng trăm ngàn con như của ông trước đây chỉ mất vài tiếng đồng hồ/ngày. Trung bình một tháng cũng bán được vài chục kg. Ngon ăn hơn nữa là bán dế cho người đi câu, loại này chưa mọc cánh, thời gian nuôi được rút ngắn, hiện người nuôi không đủ cung cấp cho thị trường”. Ông Hiền cho biết thêm, hiện đàn dế của ông chưa đạt được số lượng như trước, nhưng với khả năng phát triển tốt như hiện nay, chỉ vài tháng nữa sẽ vượt mức hàng trăm ngàn con. Ông sẵn sàng hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc tận tình, cung cấp dế giống cho bà con trong tỉnh có nhu cầu.