Giá bán cao

Gia đình ông Vũ Lệnh Ân ở thôn Kim Thạch, xã Thanh Hải có vườn vải rộng hơn 1ha, với 300 cây khoảng 10 năm tuổi. Vốn có kinh nghiệm nên nhiều năm liên tục, vườn vải nhà ông được mùa, cho thu hoạch 16-24 tấn quả tươi, trị giá khoảng 200 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, ông Ân còn khá mơ hồ về kiến thức sản xuất vải thiều VietGAP.

Vụ vải năm 2011, sau khi tham gia 6 lớp tập huấn về quy trình sản xuất vải thiều an toàn, ông Ân đã áp dụng hiệu quả vào vườn vải nhà mình. Theo đó, các công đoạn tỉa cành, tưới nước, bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật, thu hoạch đều được ông ghi chép vào sổ nhật ký lưu trữ tại hợp tác xã nhằm truy nguyên nguồn gốc xuất xứ.

Trao đổi với chúng tôi, ông Ân chia sẻ, việc sản xuất vải thiều theo quy trình VietGAP tuy phức tạp hơn cách làm truyền thống nhưng không khó thực hiện. Hơn nữa, nhờ sử dụng hợp lý phân bón và thuốc bảo vệ thực vật (từ thuốc hoá học chuyển dần sang các loại thuốc sinh học, bảo đảm thời gian cách ly) nên sản phẩm làm ra không chỉ an toàn cho người tiêu dùng mà còn bảo đảm sức khoẻ cho chủ vườn. “Nếu tất cả các địa phương cùng sản xuất vải thiều VietGAP thì sẽ kiểm soát tốt sâu bệnh trên cây vải, giảm chi phí sản xuất. Thực tế cho thấy, vải thiều VietGAP cho chất lượng thơm ngon và bán được giá cao hơn so với vải thiều sản xuất theo phương pháp truyền thống khoảng 60%”, ông Ân nói.

Xu hướng tất yếu

Kim Thạch là một trong hai thôn của huyện Lục Ngạn được Dự án FAPQD (Canada) tài trợ thực hiện mô hình điểm thành lập hợp tác xã (HTX) sản xuất và tiêu thụ vải thiều an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP từ tháng 2/2011. HTX hiện có 24 xã viên, được phân làm 6 tổ sản xuất. Xã viên đều là người cần cù chịu khó, có kinh nghiệm nên khi được tập huấn kỹ thuật sản xuất an toàn, họ đã áp dụng hiệu quả vào thực tế sản xuất. Do đó diện tích vải thiều của thôn phát triển rất tốt, hứa hẹn mùa bội thu.

Ông Nguyễn Đức Cảnh, Phó chủ nhiệm HTX sản xuất và tiêu thụ vải thiều sạch Kim Thạch cho biết: “Để kiểm soát chất lượng vải, chúng tôi đã giao trách nhiệm cho 6 tổ sản xuất tự kiểm tra chéo nhau trên hồ sơ sổ sách ghi chép cũng như quá trình sản xuất. Hiện vườn vải của xã viên nào cũng có mã vườn và mã số. Từng công đoạn sản xuất được ghi chép và lưu giữ cẩn thận trên sổ sách và được kiểm tra giám sát chặt chẽ, bảo đảm sản phẩm cung cấp ra thị trường đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, cái khó của sản xuất vải thiều VietGAP hiện nay là chưa có thị trường tiêu thụ riêng nên khi mang ra thị trường dễ bị đánh đồng với vải thiều sản xuất theo cách truyền thống. Mặc dù vậy, HTX xác định, sản xuất và tiêu thụ vải thiều sạch là xu thế tất yếu”.

Mặc dù vải thiều VietGAP chưa có thị trường tiêu thụ riêng nhưng trong 3 năm gần đây, người dân ở các thôn, xã sản xuất vải thiều theo tiêu chuẩn VietGAP đều tiêu thụ thuận lợi và bán được giá cao hơn so với giá vải thiều bình thường khoảng 1,5 lần. Thậm chí, nhiều xã sản xuất vải thiều an toàn cho chất lượng thơm ngon như Giáp Sơn, Thanh Hải, Hồng Giang…, tư thương đã quen mặt từng chủ vườn, họ đến đặt tiền thu mua trước hoặc đánh ô tô vào tận nhà thu mua vải, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân.

Ông Liêu Xuân Hoà, Chủ tịch Hội sản xuất và tiêu thụ vải thiều Lục Ngạn tâm sự: “Năm nay, do điều kiện thời tiết không thuận lợi nên sản lượng vải thiều của huyện chỉ đạt khoảng 70.000 tấn quả tươi, giảm 50.000 tấn so với vụ vải năm 2011. Hiện, các giống vải chín sớm đã bắt đầu cho thu hoạch, còn vải thiều thì dự kiến đến 20/6 mới vào vụ. Cùng với việc tiếp tục vận động nhân dân áp dụng các biện pháp kỹ thuật sản xuất vải thiều an toàn, Hội đang chủ động phối hợp với các cơ quan chuyên môn chuẩn bị các điều kiện hỗ trợ nhân dân tiêu thụ vải thiều. Tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến thương mại cho vải thiều Lục Ngạn, phòng chống gian lận thương mại, hạn chế và đẩy lùi việc tư thương ép cân, ép giá. Cùng với đó, Hội sẽ tiếp tục tổ chức các gian hàng trưng bày giới thiệu và bán vải thiều an toàn ở Hà Nội, tạo điều kiện cho người dân Thủ đô được ăn vải thiều chất lượng, an toàn”.