Việc phát triển trồng cây dược liệu còn tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động tại địa phương

 Gia đình ông Nguyễn Đại Hải, xã Điền Trung, huyện Bá Thước, có thu nhập chính từ trồng lúa, ngô, khoai, sắn nhưng thu nhập không cao. Gia đình ông may mắn được Hợp tác xã Pù Luông tư vấn, hướng dẫn, chuyển đổi diện tích vườn tạp kém hiệu quả sang trồng các loại cây dược liệu như cà gai leo, sài đất, xạ đen, hoàn ngọc, tía tô, ngải cứu… Qua trồng thử nghiệm, gia đình ông Hải bất ngờ từ hiệu quả thu nhập từ cây dược liệu này cao gấp 4-5 lần trồng các loại hoa màu khác.

Theo chia sẻ của ông Hải, gia đình ông trồng giống cà gai leo và nhận thấy cây cà gai leo cho năng suất và sản lượng cao. Theo cách tính của ông Hải, với 1 sào (khoảng 360 m2) diện tích trồng cà gai leo sau khi thu hoạch phơi khô cho thu nhập từ 18 - 20 triệu đồng, bình quân hàng năm từ cây dược liệu, gia đình ông đang thu về từ 500 - 600 triệu đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 4 lao động tại địa phương.

Từ mô hình trồng cây dược liệu cho thu nhập cao của gia đình ông Hải, đã có 20 thành viên trên địa bàn huyện đăng ký tham gia trồng cây dược liệu cho Hợp tác xã Pù Luông.

Ông Nguyễn Ngọc Thân, Giám đốc HTX Pù Luông cho biết, tại huyện Bá Thước HTX đang trồng 5 ha dược liệu; trong đó có cây chè đắng, xạ đen, cà gai, hoạt ngọc, ngải cứu và một số loại cây khác. Nhiều xã viên rất phấn khởi nhận thấy một sào lúa, ngô cho thu nhập từ 2 - 3 triệu đồng, thì cùng diện tích đó trồng dược liệu cho thu nhập từ 5 - 6 triệu đồng. HTX đã liên kết lâu dài với doanh nghiệp chuyên thu mua dược liệu thô, với sản lượng 50 tấn/năm. Nguồn cung hiện vẫn chưa đủ, do vậy, năm 2023 HTX mở rộng vùng trồng ra nhiều địa phương khác với khoảng 80 thành viên sẽ tham gia trồng cây dược liệu. Trong đó, quý I/2023, HTX đã trồng được 16 ha ở 2 xã Thiết Ống và Lũng Cao. Khi tham gia vào HTX các xã viên được HTX Pù Luông đứng ra hỗ trợ kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm cho bà con.

Theo báo cáo của Phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện, năm 2022, toàn huyện có khoảng 14 hộ tham gia trồng cây dược liệu, với diện tích khoảng 5,5 ha. Tương tự tại huyện Quan Sơn, chính quyền địa phương đã mời doanh nghiệp tư nhân sản xuất thuốc y học cổ truyền Bà Giằng Thanh Hóa vào đầu tư, liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Để nhân rộng và phát triển huyện Quan Sơn đã quy hoạch vùng trồng dược liệu tập trung chất lượng cao tại khu Vũng Cộp, thuộc bản Chanh, xã Sơn Thủy với quy mô 250 ha. Khu Vũng Cộp được thiên nhiên ban tặng có khí hậu ôn hòa, mát mẻ, nhiệt độ dao động từ 18 - 25 độ C, độ cao khoảng 1.200m so với mặt nước biển, đất đai phù hợp nên cây dược liệu trồng nơi đây cho năng suất cao, chất lượng tốt, mang lại giá trị kinh tế cao. Sau gần 5 năm, người dân xã Sơn Thủy đã phát triển được hàng trăm ha cây dược liệu. Một số loại dược liệu mang lại giá trị kinh tế cao như: Mã tiền, hà thủ ô đạt 400 triệu đồng/ha; thổ phục linh đạt 200 triệu đồng/ha...

Nhận thấy tiềm năng cung ứng sản phẩm dược liệu của nông dân xứ Thanh, nhiều doanh nghiệp, HTX đã tham gia liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm cây dược liệu như: Công ty Cổ phần Đông Nam dược miền Trung đang đầu tư liên kết, hỗ trợ chi phí sản xuất và bao tiêu sản phẩm, với hơn 40 ha cây dược liệu cho người dân huyện Lang Chánh; HTX dịch vụ nông lâm nghiệp Bình Sơn thu mua cà gai leo để sản xuất trà cà gai leo túi lọc; Công ty Cổ phần Dược liệu Triệu Sơn và HTX Sản xuất nông nghiệp Vianaco thu mua sâm báo cho người dân các huyện Vĩnh Lộc, Thạch Thành, Triệu Sơn…

Có thể thấy, với tiềm năng lợi thế về đất đai, khí hậu và chủ trương phát triển cây dược liệu ở Thanh Hóa, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng và tăng giá trị sản xuất nông nghiệp tại các huyện miền núi. Qua đó, thay đổi thói quen canh tác nhỏ lẻ, tự phát, đặc biệt là tư duy trong sản xuất của người nông dân ở vùng miền núi, từ việc chuyển đổi cây trồng có giá trị thấp sang trồng loại cây giá trị theo mô hình công nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao ...

Với lợi thế đã có người dân xứ Thanh và doanh nghiệp đang hướng tới đa dạng sản phẩm từ cây dược liệu, tạo ra sản phẩm có tính cạnh tranh trên thị trường, sản phẩm có thương hiệu, đáp ứng yêu cầu sử dụng trong tỉnh và xuất khẩu. Đồng thời cũng tạo vùng sản xuất cây dược liệu lớn đáp ứng nhu cầu cung cấp nguyên liệu cho thị trường trong nước.  

Theo số liệu thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa, toàn tỉnh hiện có gần 1.000 loài cây dược liệu; trong đó có khoảng 20 loài dược liệu quý, chủ yếu tập trung tại các huyện miền núi như: Ba kích, đinh lăng, hòe, hương nhu trắng, sa nhân, huyền sâm, xuyên tâm liên, nghệ vàng, cà gai leo… Với tiềm năng, lợi thế này, Thanh Hóa đang tập trung đẩy mạnh trồng cây dược liệu, góp phần nâng cao thu nhập cho đồng bào vùng cao.

                                                                                           Mạnh Hùng