Ông Trần Văn Thuật, một nông dân tại thôn Vinh Hoa, xã Trọng Quan, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình, đã tiên phong trong việc nuôi cá chạch sụn, mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho địa phương.

Trước đây, ông Thuật chủ yếu nuôi các loại cá truyền thống như cá trắm, cá chép trên diện tích 8.000 m². Tuy nhiên, sau nhiều năm bám ao, thu nhập từ mô hình này không ổn định, giá cả lên xuống thất thường, năng suất không cao khiến kinh tế gia đình gặp nhiều khó khăn. Không ngừng tìm tòi hướng đi mới, vào năm 2021, ông Thuật mạnh dạn thử nghiệm nuôi cá Koi – một loại cá cảnh giá trị cao. Thế nhưng, do thị trường tiêu thụ không ổn định và kỹ thuật chăm sóc phức tạp, mô hình không mang lại hiệu quả như kỳ vọng. Sau nhiều đêm trăn trở, ông đã tìm hiểu kỹ các mô hình nuôi thủy sản mới trên Internet và qua các buổi tập huấn của Hội Nông dân. Từ đó, ông quyết định chuyển hướng sang nuôi cá chạch sụn – loài cá có tiềm năng xuất khẩu, dễ nuôi, ít bệnh và thịt ngon, giá trị kinh tế cao. Đây cũng là mô hình còn khá mới mẻ ở địa phương, nên ông đã chủ động học hỏi, tích lũy kiến thức, tham quan nhiều nơi để có được kiến thức vững chắc trước khi bắt tay vào thực hiện.

Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Bùi Thị Thơm cùng đoàn công tác của Trung ương Hội tham quan mô hình nuôi cá chạch sụn của ông Trần Văn Thuật.

Ảnh: Minh Ngọc

Chỉ sau gần 4 tháng nuôi thử nghiệm với số lượng nhỏ, ông Thuật đã có những lứa cá đầu tiên phát triển khỏe mạnh, cho năng suất tốt. Từ những thành công ban đầu, ông mạnh dạn đầu tư toàn bộ diện tích ao 8.000 m² để nuôi cá chạch sụn theo mô hình thâm canh. Với đặc điểm cá lớn nhanh, chu kỳ nuôi ngắn (khoảng 3,5 - 4 tháng/lứa), lại ít bệnh nên mô hình này nhanh chóng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Trong năm 2024, ông Thuật đã thu hoạch hơn 10 tấn chạch sụn, với giá bán dao động từ 70.000 – 100.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí thức ăn, nhân công, điện nước và chăm sóc, lợi nhuận thu về hơn 160 triệu đồng. Đến cuối năm, ông xuất bán tổng cộng hơn 15 tấn cá, thu về gần 1 tỷ đồng doanh thu. Với mức lãi ròng khoảng 200 triệu đồng mỗi năm, mô hình của ông đã khẳng định hiệu quả vượt trội so với các phương thức nuôi truyền thống. Cá chạch sụn không chỉ tiêu thụ mạnh trong tỉnh mà còn được thương lái từ Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định đến tận nơi thu mua, giúp đầu ra ổn định và giá cả cạnh tranh.

Nuôi cá chạch sụn đòi hỏi nắm vững kỹ thuật, đặc biệt là trong khâu quản lý thức ăn và môi trường nước. Theo ông Thuật, cá chạch ăn nổi và rất phàm ăn nên cần cho ăn đúng giờ, đúng lượng, thức ăn phải bảo đảm chất lượng và giàu dinh dưỡng. Mỗi ngày cho ăn hai lần, vào sáng sớm và chiều mát, đảm bảo cá không bị đói nhưng cũng không để thức ăn thừa làm ô nhiễm nguồn nước. Bên cạnh đó, nguồn nước trong ao cần được duy trì ở mức ổn định, có độ sâu phù hợp, thường xuyên kiểm tra và thay nước định kỳ để loại bỏ các chất hữu cơ và mầm bệnh. Ngoài ra, ông cũng chú trọng việc xử lý bùn đáy và khử trùng ao sau mỗi vụ nuôi để giảm thiểu rủi ro dịch bệnh cho vụ kế tiếp. Cá chạch sụn sinh trưởng tốt nhất trong môi trường nước sạch, độ pH ổn định, vì thế hệ thống ao nuôi luôn được kiểm tra kỹ lưỡng và trang bị các thiết bị sục khí nhằm tăng lượng oxy hòa tan trong nước. Nhờ những biện pháp khoa học, tỉ lệ sống của cá đạt trên 90%, đảm bảo năng suất và chất lượng cao khi thu hoạch.

Nhận thấy tiềm năng của mô hình này, các cấp Hội Nông dân trong tỉnh đã kịp thời vào cuộc, hỗ trợ ông Thuật về kỹ thuật, vốn vay và kết nối tiêu thụ sản phẩm. Năm 2023, ông được vay 100 triệu đồng từ Quỹ Hỗ trợ nông dân để mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư thêm hệ thống cấp – thoát nước tự động và mua con giống chất lượng cao. Sự đồng hành của tổ chức Hội giúp ông yên tâm sản xuất, từng bước phát triển thành mô hình điển hình của địa phương. Không chỉ làm giàu cho bản thân, ông Thuật còn là người truyền cảm hứng cho nhiều hộ dân khác. Ông sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh và cách làm thị trường. Đã có hàng chục hộ dân trong và ngoài huyện tìm đến học hỏi, tham quan mô hình thực tế. Nhiều người sau đó đã mạnh dạn đầu tư và đạt được những kết quả tích cực. Ông mong muốn trong thời gian tới, địa phương sẽ có thêm chính sách hỗ trợ xây dựng thương hiệu và phát triển vùng nuôi tập trung để đưa cá chạch sụn trở thành sản phẩm chủ lực, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp.

Mô hình nuôi cá chạch sụn của ông Trần Văn Thuật không chỉ là hướng đi táo bạo trong chuyển đổi sản xuất mà còn là minh chứng cho tinh thần dám nghĩ, dám làm của người nông dân thời kỳ mới. Sự thành công của mô hình không chỉ góp phần nâng cao thu nhập gia đình mà còn tạo việc làm cho lao động địa phương, khẳng định vai trò của kinh tế nông nghiệp trong phát triển bền vững. Từ một hộ thuần nông gặp khó khăn, nhờ sự kiên trì, sáng tạo và được hỗ trợ kịp thời, ông Thuật đã vươn lên trở thành nông dân sản xuất giỏi tiêu biểu. Đây là mô hình cần được nhân rộng, giới thiệu trong các chương trình khuyến nông để lan tỏa tinh thần khởi nghiệp trong nông nghiệp và giúp nông dân cả nước tìm ra hướng đi phù hợp, hiệu quả hơn.

Thanh Thảo