Đối với người nuôi tôm, việc xử lý nước nuôi tôm là rất quan trọng. Nếu không tạo điều kiện tốt nhất cho tôm sống, sẽ làm tôm dễ mắc bệnh, sinh trưởng và phát triển chậm. Khi nguồn nước trong ao luôn sạch, sẽ giúp cho tôm khỏe mạnh, mau lớn và phòng tránh được rất nhiều loại bệnh. Dưới đây là một vài chia sẻ về cách xử lý nước nuôi tôm trước khi thả giống sao hiệu quả.

Ảnh minh họa

1. Diệt tạp

Saponin: Có nhiều trong bã hạt trà, là chất độc đối với cá nhưng không gây tác hại trên các loài giáp xác nên được dùng để diệt cá tạp trong ao nuôi tôm. Saponin sẽ giảm độc tính nhanh trong điều kiện ánh sáng mạnh hoặc trời nắng và độc tính của saponin sẽ tỷ lệ nghịch với độ mặn của nước trong ao nuôi tôm. Cách dùng: Trước khi sử dụng, ngâm saponin vào nước 12 - 24 giờ sau đó rải đều vào ao. Sử dụng vào buổi sáng (8 - 10 giờ) khi thời tiết tốt. Liều lượng từ 70-100 kg/ha (nếu độ mặn >200/00) và 100-170 kg/ha (nếu độ mặn>200/00) và 100-170 kg/ha.

2. Diệt trùng

Sử dụng một trong các loại hoá chất sau: Thuốc tím (KMnO4 ): Là một trong những hóa chất được sử dụng khá phổ biến trong nuôi trồng thủy sản, có khả năng oxy hóa chất hữu cơ, vô cơ và diệt vi khuẩn nên được dùng nhiều trong cải tạo ao nuôi tôm. Ngoài ra thuốc tím còn có tác dụng tăng hàm lượng oxy trong nước, giảm chất hữu cơ trong ao nuôi. Cách dùng: Khi cải tạo ao sử dụng từ 20 - 50kg/ha, tạt đều khắp ao và để ít nhất sau 24 giờ mới tiến hành gây màu nước. Formol: Là hóa chất khử trùng mạnh. Bằng cách làm đông cứng protein formol có tác dụng diệt khuẩn với hầu hết các loại sinh vật như nấm, vi khuẩn, ngoại ký sinh trùng nên được dùng diệt khuẩn trong quá trình cải tạo ao. Cách dùng: Tạt đều xuống ao với liều lượng khoảng 300 lít/ha. BKC (Benzalkonium Chlorinde): Là chất độc đối với vi khuẩn, vi-rút, nấm và một số ngoại ký sinh trùng, hiệu quả nhanh hơn Formol. BKC cũng có thể diệt được các bào tử. Cách dùng: Liều lượng sử dụng khi cải tạo ao là 3-5 ppm (30-50 kg/ha). Chlorine: Là hợp chất oxy hóa mạnh, có tính độc đối với tất cả các sinh vật, có thể diệt tất cả các vi khuẩn, vi-rút, tảo, phiêu sinh động vật trong môi trường nước. Trong môi trường nước mặn, lợ Chlorine hiện diện dưới hai dạng HOCl và OCl- ; HOCl độc đối với sinh vật gấp một trăm lần OCl-. Khi pH môi trường thấp, dạng HOCl chiếm ưu thế, ngược lại khi pH môi trường cao, OCl- chiếm ưu thế. Vì thế, trong môi trường có pH thấp Chlorine có hiệu quả cao hơn môi trường có pH cao. Cách dùng: Liều lượng từ 20 - 30 ppm (200 - 300 lít/ha). Khi sử dụng, hoà Chlorine vào nước ngọt, lọc qua lưới rồi té đều khắp ao.

Iodine: Iodine giống Chlorine là một chất oxy hóa mạnh có thể diệt các sinh vật, vi khuẩn. Tuy nhiên, dung dịch Polyvinyl Pyrrolidone Iodide 10% vẫn có tác dụng diệt khuẩn khi trong môi trường có nhiều chất hữu cơ (không bị bất hoạt). Cách dùng: Iodine là chất khử trùng được sử với liều lượng 1-5g/m 3 nước.

Lưu ý: Chỉ sử dụng một trong các loại hoá chất trên (hoặc thuốc tím, hoặc Formol hoặc Chlorine, hoặc BKC, hoặc Iodine) và nếu sử dụng Chlorine để diệt trùng thì trước đó mấy ngày không nên sử dụng vôi vì vôi làm tăng pH, giảm khả năng diệt trùng của Chlorine.

3. Bón phân gây màu

Phân vô cơ (như urê, NPK, DAP, lân) để gây màu nước cho ao, tạo nguồn thức ăn tự nhiên ban đầu cho tôm và hạn chế sự phát triển của rong đáy. Hoà tan phân vô cơ vào nước rồi tạt đều khắp ao vào buổi sáng (8-10 giờ sáng). Loại phân urê (45: 0: 0), liều lượng 20kg/ha; NPK (20: 20: 0) liều lượng 20kg/ha; DAP liều lượng 10 - 15kg/ha bón 1 lần/ngày và liên tục đến khi gây được màu nước tốt. Trong trường hợp ao nuôi bị lên phèn, nghèo dinh dưỡng, tảo khó gây màu, có thể dùng thêm lân với liều lượng 0,8ppm (8kg/ha).

Phân hữu cơ: Có nhiều loại phân hữu cơ có thể dùng để gây màu nước hiệu quả như phân bò, phân gà, cám sống, bột cá, bột đậu nành…Các loại phân chuồng phải ủ hoai, ngâm trong nước qua đêm rồi tạt đều khắp đáy ao với liều lượng 200-300kg/ha. Tuy nhiên hiện nay, dùng các loại phân chuồng gây màu nước thường không an toàn, dễ mang theo vi khuẩn gây bệnh cho ao nuôi tôm nên phương pháp này ít được sử dụng. Chế phẩm sinh học: Sử dụng chế phẩm sinh học gây màu nước, nuôi các phiêu sinh là đặc dụng nhất, vì nó chủ động đưa vào nước ao nuôi một hệ vi sinh vật có lợi, nhằm giúp các loại tảo có ích phát triển và hạn chế các loại tảo có hại. Liều lượng sử dụng theo yêu cầu của nhà sản xuất. Lưu ý: Không được sử dụng chế phẩm sinh học cùng một lúc với các loại hoá chất có tính diệt khuẩn như BKC, thuốc tím, Chlorine, Iodine, kháng sinh.

Phương Loan