Nhãn là cây ăn quả được phát triển mạnh trong những năm gần đây do hiệu quả kinh tế cao ở những vườn nhãn trồng giống tốt, những vườn nhãn còn trẻ khỏe. Những vườn nhãn đà già cỗi hoặc lúc trồng phải những giống nhãn không tốt sẽ cho thu hoạch kém, hiệu quả kinh tế rất thấp.

Nếu dùng phương pháp chặt bỏ, trồng mới thì phải đầu tư lớn, cây lâu cho quả. Do vậy cải tạo vườn nhãn bằng phương pháp ghép cành sẽ tạo cho vườn nhãn trẻ lại, cho năng suất chất lượng cao, cây nhanh ra hoa và cho thu hoạch ngay trong năm thứ 2 sau ghép.

1.  Chuẩn bị dụng cụ

Băng quấn ghép cây tự dính.

 Dao, kéo ghép cành chuyên dụng.

Cưa kéo cắt cành.

Dụng cụ đựng mắt ghép.

Thang, ghế vững chắc, có nhiều bậc đứng, phẳng.

2. Yêu cầu gốc ghép và cành ghép

- Yêu cầu cành  ghép: Cành ghép được lấy từ cây đầu dòng các giống đã được chọn tạo và công nhận, có ngày tuổi, chồi khỏe, không sâu bệnh, không dị tật.  
- Chuẩn bị cây gốc ghép:

Cưa hạ độ cao cây gốc ghép đến cành cấp 1 hoặc cấp 2 tùy theo độ tuổi và sức sống của vưỡn cây.

Khi cây mọc chồi mới tỉa bớt chồi, để lại từ 2-4 chồi/cành cưa đốn, để các chồi trên các cành phân bố đều về các hướng tạo thành tán mới cân đối cho cây.

Phun phòng trừ sâu, bệnh hại cho các chồi tái sinh bằng các loại thuốc theo quy định để phòng trừ sâu bệnh hại chồi non.

Chăm sóc cho cây trước và sau khi đốn cành bằng cách cung cấp đủ dinh dưỡng, nước tưới để cây sinh trưởng tốt.

 Trước khi ghép 1 ngày cần tưới ẩm cho cây.

Chồi tái sinh đạt 30-60 ngày tuổi (chồi tái sinh còn non)

3. Các bước thực hiện ghép cây nhãn

Bước 1: Cắt bỏ phần ngọn chồi tái sinh.

Bước 2: Dùng dao, kéo ghép cành chuyên dụngcắt một lát vát, phẳng trên cành ghép. Chiều dài vết cắt khoảng 1,0 - 1,5 cm. Độ dài đoạn cành để ghép dài 6-7 cm, giữ nguyên ngọn cành ghép (đối với cành ghép non 30-35 ngày tuổi) 

Bước 3: Dùng dao chẻ một lát từ vết cắt của chồi tái sinh tương đương với mặt phẳng được tạo ra trên cành ghép.

Bước 4: Nêm đoạn cành ghép vào gốc ghép, sao cho phần vỏ của chồi ghép và cành ghép trùng khít, dùng băng keo tự dính quấn chặt, kín vết ghép. 

4. Chăm sóc sau ghép cây nhãn

Trước khi kết thúc 1 buổi ghép sử dụng thuốc trừ sâu Ofatox, Mortox phun lên toàn bộ cây, bề mặt đất xung quanh gốc để trừ kiến. Dùng thuốc Basudin rắc xung quanh gốc cây trừ kiến.

  Thường xuyên kiểm tra, cắt bỏ tất cả các chồi bất định mới mọc ra trên gốc ghép.

Khi đợt lộc thứ hai của cành ghép thành thục, dùng dao sắc cắt dứt băng keo ghép quấn quanh vết ghép. Không để băng keo ghép thắt vào cành ghép lâu ngày.
Tưới nước giữ ẩm: Sau khi ghép xong  từ 3 - 5 ngày, thường xuyên tưới nước giữ ẩm gốc cây.

Phun thuốc phòng trừ sâu ăn lá, rầy, rệp ngay mỗi lần xuất hiện đợt lộc mới, khi lộc nhú dài 5 - 10 cm. Sử dụng một số thuốc  như: sherpa, ofatox, pegasuss, Otus… phun theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì.

Bón thúc: Khi lộc thứ 2 thuần thục, hòa loãng phân đạm  tưới xung quanh gốc cây vào các buổi chiều mát.

 Có thể dùng phân bón lá phun khi đợt lộc thứ nhất dài 5-10 cm, mỗi lần cách nhau 30 ngày, với liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

 Tiếp tục chăm sóc vườn nhãn, chú ý phun thuốc phòng trừ các loại sâu, bệnh hại nhãn. Nếu chăm sóc tốt, năm thứ 2 nhãn cho thu hoạch.

T. Khuyên