Cam sành là giống cây ăn quả có nguồn gốc từ Việt Nam. Quả cam sành rất được ưa chuộng, là loại quả đặc sản của Việt Nam. Cam sành dễ trồng, thích nghi nhiều loại đất khác nhau.

Trong những năm qua, nhiều nhà vườn trồng cam sành thất thu do năng suất và chất lượng giảm do thoái hóa giống; dùng giống chất lượng kém. Để có giống cam sành cho năng suất cao, chất lượng quả to, ngon dùng phương pháp chiết cành để nhân giống nhanh, tạo ra cây giống giữ được những đặc tính tốt của cây mẹ.

1. Đặc tính cam sành 

Cây cao từ 3-3,5 m, đường kính tán cây từ 3 - 4 m, lá màu xanh đậm, có khả năng sông lâu năm.

Quả có dạng hình tròn, có đường kính trung bình từ 6 -12 cm, bên trong có chứa nhiều múi.  Vỏ quả màu xanh hơi sần và dầy 3-5 mm, chuyển màu vàng khi chín.

Cây cam sành ưa đất vùng núi khí hậu mát mẻ, như Yên Bái, Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai… đến nay nhiều tỉnh đã trồng cam sành cho năng suất, chất lượng cao.

2. Đặc điểm của nhân giống bằng phương pháp cành chiết.

- Ưu điểm

Cây con giữ nguyên được đặc tính của cây mẹ.

Thời gian nhân giống nhanh.

Đơn giản dễ làm, tỷ lệ sống cao.

Cây sinh trưởng, phát triển nhanh, ra quả sớm.

Nhược điểm

Cây trồng bằng cành chiết nhanh già cỗi hơn cây trồng bằng hạt.

Hệ số nhân giống thấp, gây tổn thương cây mẹ.

3. Dụng cụ

Gồm dao sắc, cưa, đất làm bầu, màng nilon, dây buộc.

4. Thời vụ chiết cành cam

Vụ xuân hè tháng 3 – tháng 4.

Vụ thu từ tháng 7 –  tháng 8.

5. Kỹ thuật chiết cành cam sành

Lấy ½ đất bột sạch + ½ phân chuồng ủ hoai mục, tưới ẩm, trộn đều khi nắm chặt đất không bị dời vẫn có kết cấu dịnh vào nhau (ẩm độ khoảng 85%).

·         Bầu chiết có đường kính từ 6-8cm, trọng lượng từ 150-300g, chiều dài từ 10-12cm.

 Chọn cành chiết.

Chọn những vườn cam sành từ 7 – 8 năm tuổi, vườn không bị sâu bệnh, cây sinh trưởng tốt, năng suất cao, ổn định, chất lượng quả ngon, quả đều, màu đẹp. Tiếp tục chọn những cây không bị sâu bệnh, cây sinh trưởng tốt, năng suất cao, ổn định, chất lượng quả ngon, quả đều, màu đẹp, cây có tán to, nhiều cành.

Chọn cành lưng chừng tán, ngoài bìa tán không có hoa, quả và không sâu bệnh.

Chọn cành cành bánh tẻ, chiều dài cành từ 50 - 60cm, có 2 nhánh, đường kính gốc cành từ 1- 2 cm.

Chiết cành

 Dùng dao sắc nhúng dung dịch sát trùng khoanh tròn cành chiết 2 vòng tròn cách nhau từ 3-5cm, cách gốc cành 10-15cm, sao cho đứt hết phần vỏ cành.

Dùng mũi dao bóc vỏ vùng đã khoanh và cạo sạch vỏ, lớp nhớt, phơi khoảng 2 ngày để khô vết cắt.

Dùng khăn vải sạch nhúng vào dung dịch nước kích thích ra rễ sau đó thấm ướt đều lên vết khoanh của cành chiết; lấy đất đã trộn sẵn đắp xung quang vết khoanh có đường kính khoang 10 cm, dài 15 cm, lấy màng nilon quấn bọc kín đất bầu, dùng dây nhựa mềm buộc chặt bầu.

Cắt cành và chăm sóc cành chiết

Sau khi chiết cành từ 40 - 50 ngày rễ đã mọc ra dài tiến hành cắt cành chiết đem giâm và chăm sóc.

Dùng cưa sắc, sát trùng lưỡi cưa, cắt đứt cành chiết phía dưới cách bầu 2cm, đem xếp vào vườn ươm. Dùng keo liền sẹo bôi vào vết cắt cây mẹ để tránh nhiễm trùng và chảy nhựa cây.

Vườn ươm được thiết kế có lưới đen che bớt 50% ánh sáng , 2 ngày tưới nước sạch 1 lần đủ ẩm.

Sau 15 ngày bỏ bớt mái che để cây quen dần với ánh sáng tự nhiên, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh; sau 60 ngày, đem trồng.

lưu ý

Chỉ được chiết cành để nhân giống từ những cây đầu dòng mang nhiều ưu điểm có khả năng sinh trưởng tốt, năng suất, chất lượng quả cao, khả năng chống chịu sâu bệnh hại

Không chiết cành từ những cây già cỗi, năng suất, chất lượng quả thấp.

Không chiết cành ở đỉnh ngọn, những cành vượt.

Không chiết những cành quá to làm suy kiệt cây mẹ, khi trồng cây sinh trưởng kém.

Lê Văn Khôi